Page 349 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

«¬’≈¬∆-BE: Ì≈Â∆ ’ ÍÉ≈Ò∆

÷∂Â∆Ï≈Û∆ ¡≈ÓÁÈ ’ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ «ÚÚ≈Á «‘≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Á∂ Íæ÷ ¡Â∂ «ÚØË «Úæ⁄ Ó ÍÃ◊‡ ’∆Â∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ È؇
Íæ÷ «Úæ⁄ Óπæ÷ Â’ «¬‘ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ≈‹ª Á∂ ÚËÁ∂ ‘ج∂ ’≈‹ª ˘ Á∂÷Á∂ ‘ج∂ «¬√ ’ È≈Ò ¿πÈ∑ª ˘ ¡≈ÓÁÈ
ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ˛Õ Ì≈Â∆ ’≈Ø͉ ‹ª⁄ √«ÓÂ∆, AIBE Á∂ ¡Èπ√≈ ““¡≈ÓÁÈ ’ «Úæ⁄ ÂØ∫ ÷∂Â∆Ï≈Û∆ ÂØ∫ ÍÃ≈ÍÂ
¡≈ÓÁÈ ˘ ’ Óπ’ æ÷‰ Á≈ ’ج∆ «¬«Â‘≈√’ ‹ª «√˪’ ¡Ω«⁄æ ȑƒ ˛Õ””
«ÚØË «Úæ⁄ Óπæ÷ Â’ «¬‘ ˛ «’ «’√≈Ȫ ¿πÂ∂ «¬√ ’ È≈Ò «˜¡≈Á≈ Ì≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Á≈ ÍÃÙ≈√È ¡Â∂
ÍÃÏøË ’«·È ˛Õ ÈÂ∆‹≈ «¬‘ ‘À «’ ≈‹ª ˘ «¬√ ’ ÂØ∫ ’ج∆ ¿πÒ∂÷ ÔØ◊ ¡≈ÓÁÈ ÍÃ≈Í ȑƒ ‘πøÁ∆Õ «‹æÊ∂ Âæ’ Ì≈
Á≈ ÍÃÙÈ ˛, ÷∂Â∆Ï≈Û∆ ÷∂Â «Úæ⁄ «¬’ ¡«‹‘≈ Ú◊ ˛ «‹‘Û≈ «¬√ Á≈ Ì≈ √«‘ √’Á≈ ˛ «’™«’ «¬√ Ú◊ ˘
÷∂Â∆Ï≈Û∆ ÂØ∫ ’≈Î∆ ¡≈ÓÁÈ ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ˛Õ
B. «ÚÚ√≈«¬ ’ (Profession Tax)-«¬‘ ’ ≈‹ √’≈ª Áπ¡≈≈ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∂ «ÚÚ√≈«¬Úª ¿πÂ∂ Ò◊≈«¬¡≈
‹ªÁ≈ ˛Õ «¬’ «ÈÙ«⁄ ¡≈ÓÁÈ √∆Ó≈ Âæ’ ’ ÂØ∫ ¤Ø‡ ÍÃÁ≈È ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ Ï≈’∆ ¡≈ÓÁÈ ¿πÂ∂ «¬√ ˘
ÍÃ◊Â∆Ù∆Ò Á È≈Ò Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
«¬√ ’ ÂØ∫ Ï‘πÂ∆ ¡≈ÓÁÈ ÍÃ≈Í ȑƒ ‘πøÁ∆Õ «¬‘∆ ’≈È ˛ «’ ’¬∆ ≈‹ª «Úæ⁄ «¬√ ˘ √Ó≈Í ’ «ÁæÂ≈ «◊¡≈
˛Õ ÓæË ÍÃÁ∂Ù √’≈ È∂ Ú∆ «ÚæÂ∆ √≈Ò AIIA-IB ÂØ∫ «ÚÚ√≈«¬ ’ √Ó≈Í ’È Á∆ ÿØÙ‰≈ ’∆Â∆ ˛Õ

(II) √øÍæÂΔ ¡Â∂ Í»ø‹Δ◊ ÒÀ‰-Á∂‰ ¿πÂ∂ ’
C. √‡ªÍ ¡Â∂ «‹√‡z∂ÙÈ (Stamps and Registration Fees)-≈‹ √’≈ª ˘ ¡Á≈ÒÂ∆ ¡Â∂ ◊À-¡Á≈ÒÂ∆
√‡ªÍ ÂØ∫ Ú∆ ¡≈ÓÁÈ ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ «¬√ Á∂ ¡«Â«’ Á√Ú≈Ú∂˜ª Á∆ «‹√‡∆ ’Ú≈™Á∂ √Ó∂∫ ≈‹ √’≈ª
ÙπÒ’ Ú√»Ò ’Á∆¡ª ‘ÈÕ ≈‹ √’≈ Á∂ ≈‹√Ú Á≈ «¬‘ «¬’ Ó‘æÂÚÍ»È √Ø ˛Õ

D. Ì»-≈‹√Ú (Land Revenue)-Ì»-≈‹√Ú ‹ª Ó≈Ò ◊π‹≈∆ ≈‹ √’≈ª Á∆ ¡≈ÓÁÈ Á≈ ÍÃÓπæ÷ √≈ËÈ ˛ ¡Â∂
ÍÃ≈øÌ ÂØ∫ ‘∆ «¬‘ ¡≈ÓÁÈ Á≈ √Ø «‘≈ ˛Õ Ò∂«’È ÚÂÓ≈È «Úæ⁄ «Ú’∆ ’ «¬√ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ≈‹√Ú ÍÃÁ≈È
’È Ú≈Ò≈ √Ø ω «◊¡≈ ˛Õ Ì»-≈‹√Ú Á∆¡ª Áª Úæ÷-Úæ÷ ≈‹ª «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷ «‘øÁ∆¡ª ‘ÈÕ Ò∂«’È ‘π‰
Ì»Ó∆ √πË≈ Á∂ ’≈È «¬È∑ª «Úæ⁄ ’πfi √Ó≈ÈÂ≈ ¡≈™Á∆ ‹≈ ‘∆ ˛Õ
Ì»-≈‹√Ú Á≈ «ÈË≈‰ ’È Á∂ Ò¬∆ ‘∂· «Ò÷∆¡ª «ÂøÈ ∆Â∆¡ª Á≈ ÍÃÔØ◊ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛-
(i) ÙπæË ¿πÂÍ≈ÁÈ (Net Produce)- «ÓÒÈ≈‚» «Úæ⁄ ÙπæË ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ ¡≈Ë≈ ¿πÂ∂ Ì»-≈‹√Ú Ú√»Ò
’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Ê≈’ ’æπÒ ÓæÒ «Úæ⁄Ø∫ ÷∂Â∆Ï≈Û∆ ÷⁄ ÿ‡≈ ’∂ ÙπæË ¿πÂÍ≈ÁÈ ÍÂ≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
(ii) ÙπæË Í«√øÍæÂΔ ‹ª ¡≈«Ê’ Ò◊≈È (Economic Rent)-’πÒ √øÍæÂ∆ «Úæ⁄Ø∫ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò≈◊ ÿ‡≈¿π‰
¿πÂ∂ ÙπæË Í«√øÍæÂ∆ Á≈ ÍÂ≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «‹‘Û≈ Ì»-≈‹√Ú Á≈ ¡Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬‘ ÍÉ≈Ò∆ ¿πµÂ
ÍÃÁ∂Ù, ÓæË ÍÃÁ∂Ù, Í≥‹≈Ï, «‘Ó≈⁄Ò ÍÃÁ∂Ù ¡≈«Á ≈‹ª «Úæ⁄ ÍÃ⁄æ«Ò ˛Õ
(iii) «ÚÚ‘≈«’ ¡Ë≈ (Empirical Basis)-«¬√ ÍÉ≈Ò∆ «Úæ⁄ ’πfi «ÚÚ‘≈«’ ◊æÒª ˘ «Ë¡≈È «Úæ⁄ æ÷ ’∂
Ì»-≈‹√Ú «ÈË≈« ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹Ú∂∫ Ì»Ó∆ Á∆ √«ÊÂ∆, Ï≈˜≈ Á∆ √«ÊÂ∆,«Óæ‡∆ Á∆ «’√Ó ¡≈«ÁÕ
ÓπøϬ∆, ’È≈‡’, ¡ªË≈ ÍÃÁ∂Ù, ≈‹ª «Úæ⁄ «¬‘∆ ÍÉ≈Ò∆ ÍÃ⁄æ«Ò ˛Õ
«¬‘ Ú∆ ÚȉÔØ◊ ˛ «’ ’Á∂-’Á∂ ≈‹ √’≈ª Áπ¡≈≈ Ì»-≈‹√Ú ˘ ¿πÈ∑ª ÷∂Âª «Úæ⁄ Óπ¡≈¯ ‹ª
√Ê«◊ ’ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛ «‹æÊ∂ «’√∆ «ÚÙ∂Ù Ú◊ «Úæ⁄ ¡’≈Ò ‹ª ’πÁÂ∆ √ø’‡ Á≈ ÍÃ’ØÍ ‘πøÁ≈ ˛Õ
Ì»-≈‹√Ú Á∆ Á ¡ÈπÍ≈«Â’ «‘øÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬√ Á≈ Ì≈ ◊∆Ϫ ¿πÂ∂ «˜¡≈Á≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ
E. Ù«‘Δ ¡⁄Ò √øÍæÂΔ ¿πÂ∂ ’-«¬‘ ’ Ù«‘∆ ¡⁄Ò √øÍæÂ∆ ¿πÂ∂ Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ Ò∂«’È «¬√ È≈Ò ’ج∆
¿πÒ∂÷ÔØ◊ ¡≈ÓÁÈ ÍÃ≈Í ȑƒ ‘πøÁ∆Õ

(III) Ú√» ¡Â∂ √∂Ú≈Úª ¿πÂ∂ ’
F. «Ú’Δ ’ ‹ª ÚÍ≈ ’ (Sales Tax or Trade Tax)-≈‹√Ú ÍÃ≈Í ’È Á∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò «Ú’∆ ’
≈‹ª Á∂ Ò¬∆ √Ì ÂØ∫ Ó‘æÂÚÍ»È ’ ˛ «’™«’ ≈‹ª ˘ «¬√ È≈Ò √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ¡≈ÓÁÈ ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬√
Á≈ ’≈È «¬‘ ˛ «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ú≈Ë≈ ‘؉ È≈Ò ¡øÁ»È∆ ÚÍ≈ «Úæ⁄ ’≈Î∆ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª «Ú’∆

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 343