Page 200 - DPOL101_Political Theory
P. 200
«¬’≈¬∆ñA@: «È¡≈
ÍzÌ≈Ú Ú∆ ’≈Î∆ ◊ßÌ∆ ‘πßÁ∂ ‘È «‹Ú∂∫ ‹È-’«Ò¡≈‰ Á∂ «ÚπæË ÍzÂ∆«’«¡≈, ¡ßÈ∑≈ Á∂Ù Í∂zÓ, È√ÒÚ≈Á, √ß√«¥«Â’ È؇
¡Ò◊≈Ú, ’æ‡ÛÚ≈Á ¡≈«ÁÕ «¬√ Íz«’«¡≈ «Úæ⁄ √ÓπÁ≈«¬Ú≈Á∆¡ª ˘ √ß√«¥«Â’ Ú«ÙÙ‡Â≈ Á∂ ◊π¡≈⁄ ‹≈‰ Á≈
Ú∆ ‚ ‘À ‹Ø «’√∂ Ú«ÙÙ‡ √ÓπÁ≈«¬ Á∂ «¬«Â‘≈√ ¡Â∂ ¡Èø«ÈÔÂ≈ Á≈ ÍØÙ’ ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ «¬√ «Úæ⁄
≈‹ Á∆ Íẕ-√æÂ≈ ◊π¡≈⁄ ‹≈‰ Á≈ Ú∆ ÷Â≈ ˛ «‹√ È≈Ò ¡≈ÂÓ-«ÚÙÚ≈√ ¡Â∂ √πæ«÷¡≈ Á∆ Ë≈È≈ «Úæ⁄ ’Ó∆
¡≈ √’Á∆ ˛Õ
⁄ΩÊ≈, ≈‹ª ÁΔ √Ó≈‹ ÍÃøÍ≈ «Úæ⁄ ≈‹ª ˘ «¬’ Ú«ÙÙ‡ «Ú¡’Â∆◊ «¬’≈¬∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Á∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛
‹Ø ¡≈͉∂ √ªfi∂ «‘ª ¡Â∂ ¡÷∆Ò∂-√Ïß˪, ÈÀ«Â’ «ÈÔÓª √Ó∂Â, ”Â∂ √«‘ÓÂ∆ ‹π‡≈ √’Á∂ ‘È ¿π√∂ Â∑ª ‘∆ «‹Ú∂∫
«Ú¡’Â∆ ÏÈ≈Ó «Ú¡’ ¡≈Í√ «Úæ⁄ ’Á∂ ‘ÈÕ Úæ÷-Úæ÷ ¡«Ì‹Èª Á∂ «Úæ⁄ √«‘ÓÂ∆ ˘ √Ó≈«‹’ √ÓfiΩÂ∂ Á∂
Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò ¿πÍ⁄≈«’ ±Í «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ ÍÃøÍ≈ Á∂ Óπæ÷ √ÓÊ’ ≈Ò√ ‘È, «‹√ È∂ ¡≈͉∆ Íπ√Â’ ‘The
Law of Peoples’ «Úæ⁄ ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈ Á∆ Ë≈È≈ Á∆ ¡≈͉∆ Í«‘Ò∆ Íπ√Â’ ‘The Theory of Justice’ È≈Ò
¡æ◊∂ «Ú√Ê≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ ¿π√ Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ ¡√∆∫ «¬’ ÚÀ«ÙÚ’ Ù≈√È ˘ ¿π«⁄ ·«‘≈ √’Á∂ ‘ª, «¬‘
«Á÷≈ ’∂ «’ «¬‘ Úæ÷-Úæ÷ Á∂Ùª Á∂ ÍzÂ∆«ÈË∆¡ª Áπ¡≈≈ «¬’ ¡«‹‘∆ ’≈ÒÍ«È’ Ó±Ò ¡Ú√Ê≈ (Imagined original
position) «Úæ⁄ ¸«‰¡≈ ‹≈Ú∂◊≈ «‹√ «Úæ⁄ «’√∂ ˘ «¬‘ È‘∆∫ ÍÂ≈ ‘ØÚ∂◊≈ «’ ¿π‘ «’√ Á∆ ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ ’ «‘≈ ˛∂Õ
¡È«Ú◊Â≈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ «Ò¡≈ «◊¡≈ «¬‘ ÎÀ√Ò≈ √‘∆ ‘ØÚ∂◊≈ «’™«’ «¬√ «Úæ⁄ «’√∂ Íz’≈ Á∂ √Ú≈Ê∆ ◊둪 Á≈
¡«‘√≈√ ˛Õ ‹ÁØ∫ ≈Ò√ È∂ «¬√ Ó≈‚Ò ˘ ÿ∂Ò± «È¡≈ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ¡ÍÈ≈«¬¡≈ ª ¿π√ «Úæ⁄ Ó±Ò ¡Ú√Ê≈ «Úæ⁄ Ì≈◊
ÒÀ‰ Ú≈Ò∂ ÍzÂ∆«ÈË «¬’ √Ó≈‹ Á∂ √≈∂ ÓÀ∫Ï √È ¡Â∂ «‹√ «Úæ⁄ ¿π√ È∂ «¬’ √ÓÂ≈Ú≈Á∆ ÍπÈ Úß‚ ¿πÁ≈Ú≈Á∆
≈‹È∆«Â’ Á≈ √ÓÊÈ ’∆Â≈, ‹Á «’ ≈Ò√ ‹ÁØ∫ «¬√ Â∆’∂ ˘ ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈ Á∂ ÍæË ”Â∂ ¡Í‰≈™Á≈ ª «¬’
ÍÃøÍ≈◊ «√˪Â, (’ªÂ Á∆ ¡ßÂ≈Ù‡∆ ÈÀ«Â’Â≈ Á∆ Ë≈È≈) Á≈ √ÓÊÈ ’Á≈ ˛ «‹√ «Úæ⁄ ≈‹ª Á≈ ÍzÓπæ÷
’ÂÚ √øË∆¡ª Á≈ Í≈Ò‰ ’È≈ ¡Â∂ ÔπË ”Â∂ √÷ √∆Ó≈Úª Ò◊≈¿π‰≈ ˛ Ízß± ‹Ø √ßÍÂ∆ ¡Â∂ √ßÍÁ≈ Á≈ ÚÀ«ÙÚ’ ÍæË
”Â∂ «’√∂ Íz’≈ Á≈ ÍπÈ Úß‚ «ÏÒ’πÒ È‘∆∫ ˛ ¡Â∂ ≈Ò√ È∂ ≈Ù‡∆ ¡Â∂ ¡ßÂ≈Ù‡∆ ÍæË ”Â∂ «È¡≈ Á∂ Úæ÷-Úæ÷
Ó≈ÈÁß‚ ¡Í‰≈¬∂ ‘ÈÕ ‹∂’ ≈‹ª Á∂ ¡ßÁ «È¡≈ Á∂ Ò¬∆ √ÓÂ≈Ú≈Á Á∆ ˜±Â ‘À Ú∆, ª Ú∆ ¡ßÂ≈Ù‡∆ ÍæË
”Â∂ «¬√ Á∆ ˜±Â È‘∆∫ ˛Õ «¬√ Á∂ Ò¬∆ ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈ Á∆ Ë≈È≈ ÍÃ√Í √«‘ÔØ◊ ’È Ú≈Ò∂ Ízß± √ÚÂß ≈‹ª
Á∆ «ÚÚ√Ê≈ Âæ’ √∆Ó ˛Õ ≈Ò√ È∂ «¬√ ¡≈ÁÙ ˘ “«¬’ Ú≈√«ڒ √ÚÍÈÒØ’” (realistic utopia) Á≈ È≈Ó
«ÁæÂ≈ ˛Õ «¬√ Ï≈∂ «Úæ⁄ ¡√∆∫ ‘Ø «Ú√Ê≈ È≈Ò Úȉ «¬√ ¡«Ë¡≈«¬ Á∂ ¡◊Ò∂ Ì≈◊ «Úæ⁄ ’ª◊∂Õ
Íø‹Úª «ÚÙÚ-Ó˜Á±Δ (Cosmopolitanism) Á∂ √ÓÊ’ª Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ ÈÀ«Â’ √ÚÂÚ≈Á Á∆ Ë≈È≈ ’≈Î∆
‘æÁ Âæ’ √æ⁄ ˛Õ √≈∂ ÒØ’ ’∂ÚÒ «¬’-Á±√∂ Á∂ √ß◊∆-√≈Ê∆ ‹ª «¬æ’Ø Á∂Ù Á∂ ‘؉ Á∂ ’≈È ‘∆ È‘∆∫ ÏÒ«’ «¬’ ÓÈπæ÷
‘؉ Á∂ È≈Â∂ «Ú¡≈Í’ «È¡≈ Á∆ Ë≈È≈ ¡Ë∆È ¡≈™Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Á≈ «Ú⁄≈ «¬√ Íz’≈ ‘À:
(i) «Ú¡’Â∆¡ª Á∆ ÈÀ«Â’ √«ÊÂ∆ ’πfi «¬’ ÈÀ«Â’ «ÁzÙ‡∆’؉ È≈Ò Ó‘æÂÚÍ±È «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ”Â∂ ¡Ë≈«Â
‘πßÁ∆ ˛,
(ii) «¬‘ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª √ßÍ±È ÓÈπæ÷ ‹≈Â∆ Á∆¡ª √ªfi∆¡ª ‘È, «¬‘ ’∂ÚÒ ’πfi «¬’ ≈Ù‡∆, √ß√«¥Â, √Ó≈‹
¡Â∂ ≈‹ Á≈ «¬’-¡«Ë’≈ È‘∆∫ ˛Õ
(iii) ¡«Â¡ß √ßÍ±È ÓÈπæ÷ ‹≈Â∆ «¬’ ÈÀ«Â’ √«ÊÂ∆ Á∆ Ë≈È≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ √ßÁÌ «Úæ⁄ ≈Ù‡∆, √ß√«¥Â∆¡ª,
√Ó≈‹ª ¡Â∂ ≈‹ª «Úæ⁄ √∆Ó≈Úª «ÈÙ«⁄ ’È≈ ÈÀ«Â’ «ÁzÙ‡∆’؉ ÂØ∫ Ï∂Î≈Ò± ˛Õ «ÚÙÚ-Ó˜Á±∆ Á∂
√ÓÊÈ √ÓπÁ≈«¬Ú≈Á∆¡ª Â∂ «¬’ √ÓπÁ≈«¬ «ÚÙ∂Ù, «‹√ Á∆ ÈÀ«Â’ Íz≈Ê«Ó’Â≈ Á≈ ¿π‘ √ÓÊÈ ’Á∂
‘È, Â∂ ÚÀÙÚ∆’‰ È≈Ò ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈«Ò¡ª ÷«¡ª ˘ ËπßÁÒ≈ ’È Á≈ ÁØÙ Ò◊≈™Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Á≈
’«‘‰≈ ˛ «’ √ÓπÁ≈«¬Ú≈Á∆¡ª Á∆ «¬’ ≈Ù‡-≈‹ Á∂ ÓÀ∫Ϫ Á∂ «Úæ⁄ ÈÀ«Â’ «˜øÓ∂Ú≈∆ Á≈ √ÓÊÈ
’È Á∆ Íz«ÚÂ∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ‘≈ª ¡Â∂ √ß√Ê≈Úª Á∂ Á»Â ÍÂÈ’≈∆ √Ó±‘ Á∂ ÍzÂ∆ «¬’ «ÚÓ≈◊ÁÙ∆
¡Â∂ Ï‘π «˜¡≈Á≈ ÍzÂ∆«’«¡≈Ú≈Á∆ «Ú‘ Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’Á∆ ˛Õ
ÚÀÙÚΔ’È ÁΔ «Ú⁄≈Ë≈≈ (Ideology of Globalisation)
«’™«’ ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈ Á≈ √Ú≈Ò ÚÀÙÚ∆’È Á∂ √ßÁÌ «Úæ⁄ ÍÀÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ «¬‘ ÚªÙ‘∆È ‘ØÚ∂◊≈ «’ ¡√∆∫
ÚÀÙÚ∆’‰ Á∆ ÍzË≈È «Ú⁄≈Ë≈≈ Á∂ ÍzÂ∆ ÊØÛ∑≈ «◊¡≈È Íz≈Í ’∆¬∂Õ ¡«‹‘≈ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈
Á∂ Ì≈Ú Á≈ «¬’ Ó‘æÂÚÍ±È ’≈‰ «¬√ Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ Ú∆ «‘≈ ˛Õ AII@ Á∂ Á‘≈’∂ ÂØ∫ ‹ÁØ∫ ÂØ∫ ÚÀÙÚ∆’È Á∆
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 193