Page 224 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆-I: Ò≈◊ª ¡Â∂ ¡≈◊Ó Á∂ «√˪Â

√«Ê √≈ËȪ Á≈ «˜¡≈Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ «¬‘ √«ÊÂ∆ ’πfi ‘æÁ Âæ’ Ï‰∆ «‘ßÁ∆ ˛ ¡Â∂ È؇
«Î «¬’ ‘æÁ Á∂ Ï≈¡Á ¿πÂÍ≈ÁÈ ”Â∂ Ï≈Ï ÍzÂ∆ÎÒ ‹ª Ï≈Ï Ò≈◊ Á≈ «ÈÔÓ (Law of Constant
Returns or Constant Cost) Ò≈◊± ‘Ø √’Á≈ ˛, «¬‘ √«ÊÂ∆ «ÏßÁ± A ”Â∂ Ș ¡≈ ‘∆ ˛Õ «ÏßÁ± A Á∂
Ï≈¡Á ‹ÁØ∫ √«Ê √≈ËȪ Á∆ ͱÈ √ÓæÊ≈ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ‘؉ Òæ◊Á≈ ˛ ª Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËȪ Á≈
«˜¡≈Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’È È≈Ò ¿πÈ∑ª Á≈ ‘Ø Ïæfi∂ √≈ËȪ Á≈ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ Á∆ ’≈‹’πÙÒÂ≈
ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò≈ Ú≈Ë∂ Ú≈Ë∂ Á∆ Á ÿ應 Òæ◊Á∆ ˛ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ”Â∂ ÿæ‡Á∂
ÍzÂ∆ÎÒ ‹ª ÚæËÁ∆ Ò≈◊ Á≈ «ÈÔÓ (Law of Diminishing Returns or Law of Increasing Costs)
Ò≈◊± ‘؉ Òæ◊Á≈ ˛Õ ÚæËÁ∆ Ò≈◊ Á∂ «ÈÔÓ Á∂ Ò≈◊± ‘؉ Á∂ ’≈È «ÏßÁ± A Á∂ Ï≈¡Á ¡Ω√ Ò≈◊Â
¿πÍ ÚæÒ ¿π·‰ Òæ◊Á∆ ˛Õ

¡Ω√ Ò≈◊ ڥ Á∂ U ¡≈’≈ ‘؉ Á≈ ’≈È √≈ËÈ Á∂ ÍzÂ∆ÎÒ Á≈ Ò≈◊± ‘؉≈ ˛Õ ¡Ω√ Ò≈◊ ڥ Á∂ «‚æ◊‰
Á∆ Íz«ÚÂ∆ ÚæËÁ∂ ÍzÂ∆ÎÒ Á∂ ’≈È ˛, «¬√ Á∆ √«Ê «‘‰ Á∆ √«ÊÂ∆ ÍzÂ∆ÎÒ Á∂ ’≈È ˛ ¡Â∂ ¡ß «Úæ⁄
¿πÍ ¿π·‰ Á∆ Íz«ÚÂ∆ ÿæ‡Á∂ ÍzÂ∆ÎÒ Á∂ ’≈È ‘ÈÕ

I.G √∆Ӫ Ò≈◊ (Marginal Cost)

«’√∂ Ú√± Á∆ «¬’ ‘Ø «¬’≈¬∆ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È È≈Ò ’πÒ Ò≈◊ «Úæ⁄ ‹Ø ¡ßÂ ¡≈™Á≈ ˛ ¿π√ ˘ √∆«ÓÂ
Ò≈◊ ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ˘ ‘∂· «Ò÷∂ √±Âª È≈Ò √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ÓßÈ Ò˙ E Ú√±¡ª Á∆ ’πÒ Ò≈◊Â
ACE πͬ∂ ˛ ¡Â∂ F Ú√±¡ª Á∆ ’πÒ Ò≈◊ AH@ πͬ∂ ˛ ¡Â∂ ¤∂Ú∆∫ Ú√± Á∆ √∆«Ó Ò≈◊ «¬√ Â∑ª ’æ„∆
‹≈ √’Á∆ ˛Õ
√∆«Ó Ò≈◊ = AH@ πͬ∂ - ACE πͬ∂ = DE πͬ∂

¡Â∂ ¤∂Ú∆∫ «¬’≈¬∆ Á∆ √∆«Ó Ò≈◊ DE πͬ∂ ‘ØÚ∂◊∆Õ
ÓÀ’ØÈÒ Á∂ ¡Èπ√≈, ““√∆«Ó Ò≈◊ Á∆ Íz∆Ì≈Ù≈ Ú√± Á∆ «¬’ «˜¡≈Á≈ «¬’≈¬∆ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Á∆ ‘Ø Ò≈◊ Á∂
±Í «Úæ⁄ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛”” (Marginal cost may be defined as the additional cost of producing one
more unit of output.) —Mc Connell.

Î◊π√È Á∂ ¡Èπ√≈, ““¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ «¬’ «¬’≈¬∆ Á≈ Ú≈Ë≈ ’È È≈Ò ’πæÒ Ò≈◊ «Úæ⁄ ‹Ø Ú≈Ë≈ ‘πßÁ≈ ˛ ¿π√ ˘
√∆«Ó Ò≈◊ ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ”” (Marginal cost is the addition to total cost due to the addition of one unit
of output.) —Ferguson.
’πÒ Ò≈◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ È≈Ò Úß‚ ’’∂ ‹ª n «¬’≈¬∆¡ª Á∆ ’πæÒ Ò≈◊ «Úæ⁄Ø∫
n-1 «¬’≈¬∆¡ª Á∆ ’æπÒ Ò≈◊ ˘ ÿ‡≈ ’∂ √∆«Ó Ò≈◊ ˘ ÍÂ≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ «¬√ ˘ ‘∂· «Ò÷∂ √±Âª È≈Ò
√ÍæÙ‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛-
MC = ∆ TC = TC − TC
−
∆ Q n n1
(«¬æÊ∂ MC = √∆«Ó Ò≈◊Â, TC = n Ó≈Â≈ Á∆ ’πÒ Ò≈◊Â, TC =n-1 Ó≈Â≈ Á∆ ’πæÒ Ò≈◊ DTC = ’πæÒ
n n-1
Ò≈◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ¡Â∂ DQ = ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ)

DFC = 0

«¬√ Á≈ ’≈È «¬‘ ˛ «’ Íz∆Ì≈Ù≈ Á∂ ¡Èπ√≈ √«Ê Ò≈◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ

«¬‘ «Ë¡≈È æ÷‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’™«’ √«Ê Ò≈◊ (FC) «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈ Á∂ È≈Ò
∆ FC
Í«ÚÂÈ È‘∆∫ ‘πßÁ≈, «¬√ Ò¬∆ ‘Ó∂Ù≈ ˜∆Ø Á∂ Ï≈Ï ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ÎÓ Á∆ √∆«Ó Ò≈◊ ”Â∂ ¿π√
∆ Q

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 219