Page 123 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 123
«¬’≈¬∆-AA : ’ «ÚÚÂÈ Á≈ «√˪Â-’∂∫Á∆’È ¡Â∂ «Ú’∂∫Á∆’È «√˪Â
ÍÃØ. ‡∂Ò (Philip E. Taylor) Á∂ ¡Èπ√≈, ““¿πÂÍ≈ÁÈ ¿πÂ∂ Ò◊≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ √≈∂ ’ ¿πÂÍ≈Á’ ‹ª «Ú’∂Â≈ È؇
Áπ¡≈≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò≈◊ ÓøÈ∂ ‹ªÁ∂ ‘È Í Úæ÷-Úæ÷ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò≈◊ª «Úæ⁄ «‹È∑ª ¿πÂ∂ Ùπ»¡≈Â∆ ’‹Ï
(Impact of Tax) ‘πøÁ≈ ˛, ’ª ˘ ÂÏÁ∆Ò ’È Á≈ ¡øÙ Úæ÷-Úæ÷ ‘πøÁ≈ ˛Õ””
ÍÃØ. ‡∂Ò Á∂ ¡Èπ√≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ¿πÂ∂ «ÂøÈ Â∑ª Á∂ ’ Ò◊≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘È-
(i) ¿π‘ ’ «‹È∑ª Á∆ ≈Ù∆ «ÈÙ«⁄ ‘πøÁ∆ ˛ ¡Â∂ «‹È∑ª Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Ó≈Â≈ È≈Ò ’ج∆ √ÏøË È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ
(ii) Á»√∆ Â∑ª Á∂ ’ ¿π‘ ’ ‘πøÁ∂ ‘È, «‹‘Û∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Ó≈Â≈ Á∂ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ ÿæ‡Á∂ ¡Â∂ ÚæËÁ∂
«‘øÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ¡Ë∆È ¿πÂÍ≈ÁÈ ’ (Excise Duty) ¡≈™Á∂ ‘ÈÕ «¬‘ ’ Í«ÚÂÈÙ∆Ò Ò≈◊Â
(Variable Cost) Á∂ √Ó≈È ‘πøÁ∂ ‘È ¡Â∂ «¬È∑ª ˘ Ú√»¡ª ÍÃÂ∆ «¬’≈¬∆ Ò≈◊ «Úæ⁄ ‹Ø«Û¡≈ ‹≈ √’Á≈
˛ Í «¬È∑ª ’ª ˘ «’√ ‘æÁ Âæ’ Í«Ú«Â ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛, «¬‘ Ú√» Á∆ Óø◊ Á∆ ÒØ⁄ ¡Â∂ Í»Â∆
Á∆ ÒØ⁄ ¿πÂ∂ «ÈÌ «‘øÁ≈ ˛Õ
(iii) Â∆√∆ Â∑ª Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’ ¿π‘ ‘πøÁ∂ ‘È, «‹‘Û∂ Í«ÚÂÈÙ∆Ò Ò≈◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∂ È≈Ò
ÿæ‡Á∂-ÚæËÁ∂ «‘øÁ∂ ‘È Í ’ª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ¡≈˜∆ Ò≈◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∂ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄
È‘ƒ ‘πøÁ∂Õ
¿πÍ «ÁæÂ∂ ’ª Á∂ Í«ÚÂÈ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ÍÃØ. ‡∂Ò Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ ““’ج∆ Ú∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’ ÂÏÁ∆Ò
’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ ‹ª È‘ƒ, «¬‘ Í«ÚÂÈ Á∂ «ÚπæË Ï⁄≈¡ Á∆ Ù’Â∆ ¿πÂ∂ «ÈÌ ‘ØÚ∂◊≈Õ Ï⁄≈¡ Á∆
Ù’Â∆ Óø◊ ¡Â∂ Í»Â∆ Á∆ ÒØ⁄ «Úæ⁄ ÍÃÂ∆«ÏøÏ ‘πøÁ∆¡ª ‘ÈÕ””
E. Á≈ÓÁ «ÈÔ≈ ’ª Á≈ Ì≈ (Incidence of Export & Import Duties)- Á≈ÓÁ ¡Â∂ «ÈÔ≈ ’
¡ÍÃÂæ÷ ’ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ ¡≈Ó »Í «Úæ⁄ Á≈ÓÁ ’ª Á≈ Ì≈ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª ¿πÂ∂ ÍÀ∫Á≈ ˛, «’™«’ Á≈ÓÁ ’Â≈
Á≈ÓÁ∆ Ú√»¡ª Á≈ ÓπæÒ ÚË≈ ’∂ ’ Á∆ ≈Ù∆ ˘ Á∂Ù Á∂ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª ÂØ∫ Ú√»Ò ’ ÒÀ∫Á≈ ˛, ‹ÁØ∫ √’≈ √πæ«÷¡≈
Á∂ ¿πÁ∂Ù È≈Ò Á≈ÓÁ ’ Ò◊≈™Á∆ ˛ ª «¬È∑ª ’ª Á∆ Á ¿π⁄∆ ‘πøÁ∆ ˛, ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ Á≈ÓÁ ’Â≈,
’ ˘ Í»È »Í «Úæ⁄ ͫګ ȑƒ ’ √’Á≈ ¡Â∂ ¡ø«Ù’ »Í «Úæ⁄ ÷πÁ ’ Á∂ Ì≈ ˘ √«‘øÁ≈ ˛Õ
‹ÁØ∫ √’≈ ’∂ÚÒ ¡≈ÓÁÈ∆ ÍÃ≈Í ’È Á∂ ¿πÁ∂Ù È≈Ò Á≈ÓÁ ’ Ò◊≈™Á∆ ˛ ª ’ Á∆ Á Ï‘π ¿π⁄∆ È‘ƒ
‘πøÁ∆ ¡Â∂ ¡«‹‘∂ ’ª Á∂ Ì≈ ˘ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª ¿πÂ∂ ‡≈«Ò¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ Í «¬‘ Í«ÚÂÈ «’√ ‘æÁ Âæ’ ’∆Â≈
‹≈ √’∂◊≈, «¬‘ Á∂Ù «Úæ⁄ ¿πÍÒæÏË Úæ‡∂ Ú≈Ò∆¡ª Ú√»¡ª ¿πÍÌØ◊Â≈Úª Á∆ Óø◊ Á∆ ÒØ⁄ ¿πÂ∂ «ÈÌ «‘øÁ≈ ˛Õ
«ÈÔ≈ ’ Á≈ Ì≈ ¡≈Ó »Í «Úæ⁄ «ÈÔ≈ ’È Ú≈Ò∂ ÚÍ≈∆ ¿πÂ∂ ÍÀ∫Á≈ ˛ Í √«ÊÂ∆¡ª Á∂ ¡Èπ√≈ «ÈÔ≈Â
’ª Á∂ Ì≈ ˘ «ÈÔ≈Â’Â≈, Á≈ÓÁ ’Â≈ ¡Â∂ «ÚÁ∂Ù∆ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª Á∂ «Ú⁄’≈ Úø‚ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛,
‹∂’ «ÈÔ≈ ’∆Â∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ Ú√» Á∆ Óø◊ ÒØ⁄Á≈ ˛ ª «ÈÔ≈ ’ Á≈ Ì≈ «ÈÔ≈Â’ ¿πÂ∂ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ
«¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ‹∂’ «ÈÔ≈ ’∆Â∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ Ú√» Á∆ Óø◊ Ï∂ÒØ⁄Á≈ ¡Â∂ ÚË∂∂ Â∂˜ ˛ ª «ÈÔ≈ ’ Á≈
Ì≈ Á≈ÓÁ ’È Ú≈Ò∂ Á∂Ù Á∂ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª ¿πÂ∂ ÍÚ∂◊≈Õ ‹∂’ «ÈÔ≈Â’Â≈ Á∂Ù Á≈ Ú√» ¿πÂ∂ ¬∂’≈«Ë’≈ ˛
ª √ø√≈ «Úæ⁄ ¡È∂’ª Á∂Ù ¿π√ Á∂ ◊Ã≈‘’ ‘πøÁ∂ ‘È Âª «ÈÔ≈ ’ Á∂ Ì≈ ˘ Í»È »Í «Úæ⁄ Á≈ÓÁ ’Â≈ Á∂Ù
¿πÂ∂ ‡≈«Ò¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
F. ’≈ØÏ≈ ’ Á≈ Ì≈ (Incidence of Professional Tax)- √’≈ Áπ¡≈≈ ’Á∂-’Á∂ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∂ ’≈ØÏ≈ª
¿πÂ∂ ÍÃ◊Â∆Ù∆Ò ¡Ë≈ ¿πÂ∂ ’ Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ‹ª ’≈ØÏ≈ È≈Ò «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ ¡≈ÓÁÈ ÚæËÁ∆ ˛, ’≈ØÏ≈∆ ’
Á∆ Ó≈Â≈ Ú∆ ÚË≈ «ÁæÂ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬‘ ’ ÍÃÂæ÷ ’ Á∂ √Ó≈È ‘∆ ˛, «‹√ Á≈ ¡ø«ÂÓ Ì≈ ’Á≈Â≈ ¿πÂ∂ ‘∆ ÍÀ∫Á≈
˛ Í ’πfi √«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ «¬√ ’ ˘ ͫګ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛, «‹√ Â∑ª ‹∂’ «¬’ ‚≈’‡ Á∂ ’≈ØÏ≈
¿πÂ∂ ’ Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ª ¿π‘ «¬√ ’ ˘ Ó∆˜ª ÂØ∫ Ò¬∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ Î∆√ ¿πÂ∂ ÂÏÁ∆Ò ’ √’Á≈ ˛ Í
«¬’ ÍÃ≈«Ë¡≈ÂÓ’ ¿πÂ∂ Ò◊≈¬∂ ◊¬∂ ’≈ØÏ≈∆ ’ ˘ ÂÏÁ∆Ò È‘ƒ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ «¬√ Â∑ª ’≈ØÏ≈∆ ’ Á≈
Í«ÚÂÈ ’≈ØÏ≈ Á∆ Íë’Â∆ ¿πÂ∂ «ÈÌ ’Á≈ ˛Õ
√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
‘∂· «Ò÷∂ ’ÊȪ «Úæ⁄Ø∫ √æ⁄ ‹ª fi»· Á∆ Í«‘⁄≈‰ ’Ø
(State whether the following statements are True or False)
F. ¡≈ÓÁÈ ¿πÂ∂ Ò◊≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ’ª «Úæ⁄ ¡≈ÓÁÈ ’, «¬Ò≈Ú≈ Ò≈Ì ’, «È◊Ó ’, Í»ø‹∆ Ò≈Ì ’
¡≈«Á Á≈ ÍÃÚ∂Ù ‘πøÁ≈ ˛Õ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 117