Page 22 - DHIS101_HISTORY_OF_ANCIENT_INDIA_UPTO_1000_A.D_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñA: Íz≈⁄∆È Ì≈Â∆ «¬«Â‘≈√ Á∂ √ØÂ

¡Â∂ ¡≈«¡≈ √ø√«¥Â∆ Á≈ «¬æÊ∂ «Ú’≈√ ‘Ø«¬¡≈Õ ◊ø◊≈ ¡Â∂ ÔÓπÈ≈ Á∆¡ª √‘≈«¬’ ÈÁ∆¡ª È∂ «¬√ ˘ Ï‘π ¿πÍ‹≈¿» È؇
ω≈«¬¡≈ ˛ ¡Â∂ «¬‘ ÷∂Â Ì≈ Á∆ √øÿ‰∆ ¡Ï≈Á∆ Ú≈Ò∂ ÷∂Âª «Úæ⁄Ø∫ «¬’ ˛Õ «¬æÊØ∫ Á∂ ÒØ’ Ï‘π √«ÓÃË ‘ÈÕ
(C) ÏÑÓÍπæÂ ÓÀÁ≈È- ◊ø◊≈ Á∂ ÓÀÁ≈È «Úæ⁄ Í»Ï «Úæ⁄ ÏÑÓÍπæÂ ÈÁ∆ Á≈ ÓÀÁ≈È ˛, ÏÑÓÍπæÂ ¡√Ò «Úæ⁄ «¬’
Í‘≈Û∆ ÈÁ∆ ˛Õ «¬√ ’≈È ÏÑÓÍπæÂ Á∆ ÿ≈‡∆ Íë’«Â’ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò ◊ø◊≈ ¡Â∂ «√øË» ÈÁ∆¡ª Á∆¡ª ÿ≈‡∆¡ª
ÂØ∫ ¡Òæ◊ ˛Õ «¬‘ ÷∂Â Ï‘π ¿πÍ‹≈¿» Ú∆ È‘ƒ ˛ ¡Â∂ «¬æÊ∂ Ì»Ó∆ «˜¡≈Á≈Â ÍÊ∆Ò∆ ˛, Ú÷≈ Ï‘π ‘πøÁ∆ ˛
¡Â∂ «¬‘ ÷∂Â ÿæ‡ √«ÓÃË ˛Õ

A.B.D ¿πÂ Á∂ «ÚÙ≈Ò ÓÀÁ≈È Á≈ ÍÃÌ≈Ú (effect of indo-Gangetic Plain)
«¬√ «ÚÙ≈Ò ÓÀÁ≈È Á≈ Ì≈Â∆ «¬«Â‘≈√ ”Â∂ Ï‘π Á»ÁÙ∆ ÍÃÌ≈Ú «Í¡≈Õ «¬√ ÍÃÌ≈Ú ˘ «¬√ Â∑ª ÍÃ◊‡ ’∆Â≈
‹≈ √’Á≈ ˛-
(A) ¿πÍ‹≈¿» ÓÀÁ≈È- ¿πÂ Á≈ «¬‘ «ÚÙ≈Ò ÓÀÁ≈È ¡È∂’ª Úæ‚∆¡ª ÈÁ∆¡ª ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆¡ª √‘≈«¬’ ÈÁ∆¡ª
È≈Ò «Ò¡≈¬∆ ‘ج∆ «Óæ‡∆ È≈Ò ¿πÍ‹≈¿» Ï«‰¡≈ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ «¬√ ÓÀÁ≈È «Úæ⁄ ÈÁ∆¡ª Á≈ ‹≈Ò «‹‘≈ «Ú«¤¡≈
˛Õ «¬√ ÓÀÁ≈È Á∆ ¿πÍ‹≈¿» «Óæ‡∆ Á∂ ’≈È «¬æÊØ∫ Á∂ ÒØ’ª Á≈ Óπæ÷ ËøÁ≈ ÷∂Â∆ ˛ ¡Â∂ «¬‘ Ì≈ Á∂ √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈
√«ÓÃË ÷∂Âª «Úæ⁄ «◊«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
(B) Ì≈ÂΔ √æ«Ì¡Â≈ Á∂ ’∂∫Á- «¬√ ÓÀÁ≈È Á∆ «¬’ «ÚÙ∂ÙÂ≈ «¬‘ ‘∆ ˛ «’ «¬‘ Ì≈Â∆ √æ«Ì¡Â≈ ¡Â∂ √ø√«¥Â∆
Á≈ ’∂∫Á Ï«‰¡≈ «‘≈ ˛Õ «¬È∑ª ÈÁ∆¡ª Á∂ «’È≈∂ ¡È∂’ª √æ«Ì¡Â≈Úª È∂ ‹ÈÓ «Ò¡≈ ¡Â∂ «¬È∑ª √æ«Ì¡Â≈Úª
Á∆ Ù≈÷ È≈ ’∂ÚÒ Ì≈Â, √◊Ø∫ √ø√≈ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ÷∂Âª ”Â∂ ͬ∆Õ «ÁæÒ∆, ÏÈ≈√, Ò÷È¿», Ó˚≈, Í≈‡Ò∆ ÍπæÂ
¡≈«Á √Ê≈È ¡≈͉∆¡ª-¡≈͉∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Ò¬∆ Íë√æË ‘ÈÕ È≈ÒøÁ≈, Â’«ÙÒ≈ ¡Â∂ √≈È≈Ê Ú◊≈ «ÚÙÚ
«Ú«Á¡≈Ò≈ Ú∆ «¬æÊ∂ √Ê≈«Í ‘Ø«¬¡≈Õ
(C) «ÚÁ∂ÙΔ ‘ÓÒ≈Úª Á≈ ‘ÓÒ≈- «¬√ ÷∂Â Á∆ √«ÓÃË∆ ’≈È ‘∆ «ÚÁ∂Ùª «Úæ⁄ Ì≈ “√ØÈ∂ Á∆ ⁄∆Û∆” Á∂ È≈Ó È≈Ò
Íë√æË ‘Ø«¬¡≈Õ «¬æÊØ∫ Á∆ √«ÓÃË∆ È∂ ¡È∂’ª «ÚÁ∂Ù∆ ‹≈Â∆¡ª ˘ ‘ÓÒ∂ ’È Ò¬∆ ÍÃ∂« ’∆Â≈Õ «¬√ Â∑ª «¬√ ÷∂Â
Á∂ ÒØ’ ‘Ó∂Ù≈ √øÿÙÓ¬∆ ‹∆ÚÈ «ÏÂ≈¿π‰ Ò¬∆ Ó‹Ï» ‘ج∂Õ
(D) ¡È∂’ª √≈Ó≈‹ª ÁΔ √Ê≈ÍÈ≈- Ì≈ Á≈ «¬«Â‘≈√ ¡√Ò «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈Â ¿πÂ∆ Ì≈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆
¿πÊÒ-ÍπÊÒ Á≈ ‘∆ Á»√≈ È≈Ó ˛, «’™«’ «¬æÊØ∫ Á∆¡ª ≈‹È∆«Â’ ÿ‡È≈Úª È∂ √≈∂ Á∂Ù ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’∆Â≈ ˛Õ
«¬√ ÷∂Â «Úæ⁄ Á∂Ù Á∂ Ï‘π ْÂ∆Ù≈Ò∆ √≈Ó≈‹ª Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ‘ج∆Õ «¬√ «Úæ⁄ ÓΩ«¡≈, ◊πÍÂ, «÷Ò‹∆ ¡Â∂ Óπ◊Ò
√≈Ó≈‹ √ø√≈ Íë√æË ˛Õ «¬È∑ª √≈Ó≈‹ª Á∆¡ª ≈‹Ë≈È∆¡ª «¬√ ÓÀÁ≈È «Úæ⁄ √«Ê √ÈÕ
(E) Ó‘≈È ‘√ÂΔ¡ª ÁΔ ‹ÈÓ Ì»ÓΔ- «¬√ ÷∂Â ˘ ¡È∂’ª Ó‘≈È ‘√Â∆¡ª ˘ ‹ÈÓ Á∂‰ Á≈ ◊ΩÚ ÍÃ≈Í ˛Õ Ì◊Ú≈È
≈Ó, «¥ÙÈ, ÏπæË, È≈È’ ¡Â∂ ÍÓ ‘ø√ Ú◊∆¡ª Ó‘≈È ‘√Â∆¡ª È∂ «¬æÊ∂ ‹ÈÓ «Ò¡≈ ¡Â∂ «¬√ Á∂ ’≈È «¬‘
Á∂Ù ‘Ó∂Ù≈ Ò¬∆ ¡Ó ‘Ø «◊¡≈Õ
(◊) Áæ÷‰ Á≈ Í·≈- ¿πÂ Á∂ «ÚÙ≈Ò ÓÀÁ≈È Á∂ Áæ÷‰ «Úæ⁄ «Úø«Á¡≈⁄Ò ÍÏ ˛Õ «¬√ «Úø«Á¡≈⁄Ò ÍÏ ¡Â∂
√ÂÍπÛ≈ Á∆¡ª ⁄؇∆¡ª ˘ ÒÀ ’∂ Áæ÷‰ «Úæ⁄ ’ø«È¡≈ ’πÓ≈∆ Âæ’ ÎÀÒ≈¡ ‘Ø«¬¡≈Õ «Â’؉≈ ÷∂Â Áæ÷‰ Á≈ Í·≈
¡÷Ú≈™Á≈ ˛Õ Áæ÷‰ Á∂ Á∂ ’·≈ ¡Â∂ ¿πÂ Á∂ «ÚÙ≈Ò ÓÀÁ≈È ˘ «Úø«Á¡≈⁄Ò ÍÏ ÁØ «‘æ«√¡ª «Úæ⁄ Úø‚Á≈ ˛Õ
«¬‘ Í·≈ Íæ¤Ó ÂØ∫ Í»Ï ÚæÒ „æÒÁ≈ ˛ ¡Â∂ ÈÓÁ≈, Â≈ÍÂ∆, ◊ØÁ≈Ú∆, «¥ÙÈ≈, Ó‘≈ÈÁ∆ ¡Â∂ ’≈Ú∂∆ ¡≈«Á
«¬æÊØ∫ Á∆¡ª ÍÃÓπæ÷ ÈÁ∆¡ª ‘ÈÕ «Úø«Á¡≈⁄Ò ÍÏ Á∂ «Ú⁄’≈ ‘؉ ’≈È Ì≈ Á∂ ¿πÂ ¡Â∂ Áæ÷‰ Á≈ ◊«‘≈
√ÏøË √Ê≈«Í È≈ ‘Ø √«’¡≈Õ «¬√ Á∂ Ò≈Ì Ú∆ ‘ج∂ ¡Â∂ ‘≈È∆¡ª Ú∆Õ «¬’ Í≈√∂ «ÚÁ∂Ù∆ ‘ÓÒ≈Ú ¡≈«¡≈ÚÂ
Âæ’ ‘∆ √∆«Ó ‘∂ ¡Â∂ «Úø«Á¡≈⁄Ò ˘ Í≈ ’’∂ Áæ÷‰ ÚæÒ È‘ƒ ◊¬∂ ¡Â∂ Áæ÷‰ «˜¡≈Á≈Â «ÚÁ∂Ù∆ ‘ÓÒ≈Úª
ÂØ∫ Ï«⁄¡≈ «‘≈ Â∂ Á»‹∂ Í≈√∂ ¿πÂ ¡Â∂ Áæ÷‰ Á∂ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ «¬’»ÍÂ≈ √Ê≈«Í È≈ ‘Ø √’∆ ¡Â∂ Ì≈ «Úæ⁄ «¬’
»Í ‹∆ÚÈ √Ê≈«Í ‘؉ «Úæ⁄ Ï‘π Á∂ Òæ◊∆Õ

A.B.E Áæ÷‰ Á∂ Í·≈ Á≈ ÍÃÌ≈Ú (effect of the deccan Plateau)
(A) ¿πÂ ÂØ∫ Í«‘Ò’ÁÓΔ- «Úø«Á¡≈Ò ÍÏ Á«Ó¡≈È ‘؉ ’≈È ¿πÂ Ì≈ Á≈ Â∂˜∆ È≈Ò Áæ÷‰∆ Ì≈Â
”Â∂ È≈ ‘Ø √«’¡≈Õ ÁØÚª ÷∂Âª Á∆¡ª √Óæ«√¡≈Úª ¡Â∂ √«ÊÂ∆¡ª ¡Òæ◊ ‘؉ ’≈È ÁØÚª √Ê≈Ȫ ”Â∂ Úæ÷-Úæ÷
√æ«Ì¡Â≈Úª Á≈ «Ú’≈√ ‘Ø«¬¡≈Õ ¿πÂ Á∆ «ÚÙ∂Ù √ø√«¥Â∆ ˘ Áæ÷‰ Âæ’ Í‘πø⁄≈¿π‰ Âæ’ Ï‘π √Óª Òæ◊ «◊¡≈Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 15