Page 100 - DPOL101_Political Theory

«¬’≈¬∆ñD: ÍzÌ»√æÂ≈

¡Èπ√≈ ’ßÓ Á∆ ͱÂ∆ «Úæ⁄ Òæ◊∆ ‘ج∆ ‹È√ß«÷¡≈Õ ±√Ø Á≈ Ì≈Ú ’πfi ¡«‹‘≈ ‘∆ √∆Õ «¬√ Ò¬∆ ±√Ø È∂ «¬‘ «Ú⁄≈ È؇
Íz◊‡ ’∆Â≈ «’ √Ë≈‰ «¬æ¤≈ «¬’ «Ú¡’Â∆ Á∆ Ú∆ ‘Ø √’Á∆ ˛Õ «¬‘ ˜±∆ È‘∆∫ «’ Ï‘πÓ Á∆ «¬æ¤≈ √Ë≈‰
«¬æ¤≈ Ú∆ ‘ØÚ∂Õ

ÒΩ«’’ ÍÃÌ»√æÂ≈ Á≈ «√˪ «¬æÊ∂ «÷æ⁄ Á≈ ’∂∫Á ˛ ¡Â∂ ‹È √Ë≈‰ Á∂ ‘ø’≈ ˘ √ßÂπÙ‡ ’Á≈ ˛, ¿πµÊ∂ «¬√ ˘ Ú∆
«ÈÙ«⁄ ¡Ê Á∂‰ «Úæ⁄ ’«·È≈¬∆ ÍÀÁ≈ ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬æÊ∂ √Ì ÂØ∫ ÓπÙ«’Ò √Óæ«√¡≈ ˛ ‹ÈÂ≈ (People) ˘ ÍÃ∆Ì≈«ÙÂ
’È≈, «¬√ Á∂ ÁØ √ßÌÚ ¡Ê Ò◊≈¬∂ ‹≈ √’Á∂ ‘È: (i) ¡«ÈÙ«⁄ ¡Â∂ ¡√ß◊«·Â ‹È «¬’æ· Á≈ ’πæÒ ÔØ◊ ‹ª (ii)
ÓæÂÁ≈Â≈ Í«‘Ò∂ ¡Ê Á∂ ¡Èπ√≈ ÒØ’ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ È‘∆∫ ‘Ø √’Á∂, «’™«’ ÍÃÌ»√æÂ≈ «ÈÙ«⁄Â, √ß◊«·Â ¡Â∂ √Ã∂Ù·
√æÂ≈ ‘ÀÕ Á±√∆ ‘≈Ò «Úæ⁄ ÒØ’ ÍÃÌ»√æÂ≈ «Úæ⁄ ÍzÂæ÷ ±Í È≈Ò «‘æ√≈ È≈ ÒÀ ’∂ √Ê≈«Í √ß√Ê≈Úª Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò
«‘æ√≈ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ «‹Ú∂∫ «’ ◊≈È «Ò÷Á∂ ‘È, “¡√ß◊«·Â ‹È «¬’æ· ⁄≈‘∂ «’ßÈ≈ Ú∆ Ù’Â∆Ù≈Ò∆ «’™ È≈ ‘ØÚ∂,
¿π‘ ¿πÁØ∫ Âæ’ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈, ‹ÁØ∫ Âæ’ ¿π‘ ’≈˘È∆ ±Í Ë≈‰ È≈ ’ ÒÚ∂Õ «ÚÚ‘≈’ «ÁzÙ‡∆’؉
ÂØ∫ ÒΩ«’’ ÍÃÌ»√æÂ≈ ÙªÂ∆ Á∆ ‘≈Ò «Úæ⁄ “‹ÈÓ” ¡Â∂ ◊ÛÏÛ∆ Á∆ ‘≈Ò «Úæ⁄ “¥ªÂ∆ Á∆ Ù’Â∆” ÂØ∫ «˜¡≈Á≈
¡Ê È‘∆∫ æ÷Á∆Õ”
¿πÍÔπ’ «Ú¡≈«÷¡≈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ≈‹È∆«Â’ ¡Â∂ ÒΩ«’’ ÍÃÌ»√æÂ≈ «Úæ⁄ ’ج∆ «ÚÙ∂Ù ¡ßÂ È‘∆∫ «‘ ‹ªÁ≈Õ Ízß±
«‹Ú∂∫ «◊Ò’z≈¬∆√‡ «Ò÷Á∂ ‘È, “ÒΩ«’’ ÍÃÌ»√æÂ≈ ≈‹È∆«Â’ √πÂßÂÂ≈ ‹ª √Ú‹È’ «ÈÔßÂ‰ Á≈ Ì≈Ú ˛ «¬√
Á≈ ¡Ê «¬’ «Ú¡’Â∆ ‹ª Ú◊ Á∆ Ù’Â∆ Á∆ ‹◊∑≈ ”Â∂ ‹ÈÂ≈ Á∆ Ù’Â∆ ˛Õ «¬√ «Úæ⁄ √Ú‹È’ «Ú¡√’
Óæ ¡«Ë’≈, «ÚË≈È Óß‚Ò ”Â∂ ‹ÈÂ≈ Á∂ ÍzÂ∆«ÈË∆¡ª Á≈ «ÈÔßÂ‰, ≈Ù‡ Á∂ √Ú‹È’ «Úæ ”Â∂ ‹ÈÂ≈ Á∂
«ÈÚ≈«⁄ ÓÀ∫Ïª Á≈ «ÈÔßÂ‰ ¡≈«Á ¡øÂ«‘æ ˛∂Õ” Ò≈√’∆ Á∂ ¡Èπ√≈, ÒΩ«’’ ÍÃÌ»√æÂ≈ Á≈ «¬‘ ¡Ê Ò◊≈«¬¡≈
‹≈ √’Á≈ ˛ «’ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Íz⁄æ«Ò «‘æ ‹È √Ë≈‰ Á∂ «‘æ ‘؉∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘È È≈ «’ «’√∂ «ÚÙ∂Ù Ì≈◊ ‹ª Ú◊
Á∂ «‘æÂÕ
ÒΩ«’’ ÍÃÌ»√æÂ≈ Á∆ ÍÃ∆Ì≈Ù≈ ¡«ÈÙ«⁄Â-«‹‘∆ ˛, Ízß± «Î Ú∆ «¬«Â‘≈«√’ «ÁzÙ‡∆’؉ ÂØ∫ «¬√ Á≈ Ó‘æÂÚͱÈ
ÔØ◊Á≈È «‘≈ ˛, «¬√ «√˪ È∂ «¬√ ◊æÒ ”Â∂ «ÚÙ∂Ù ˜Ø «ÁæÂ≈ «’ √’≈ Á≈ ¡√«ÂæÂÚ ‹È√Ë≈‰ Á∆ ÌÒ≈¬∆
Ò¬∆ ˛Õ ‹∂’ ‹≈‰Ïπæfi ’∂ ÒØ’ª Á∆¡ª «¬æ¤≈Úª Á∆ ¿πÓ∆Á ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ‘À ª ’zªÂ∆ Á∆ √ßÌ≈ÚÈ≈ ‘Ø √’Á∆ ˛Õ ‹ÈÓÂ
˘ Íz◊‡ ’È Ò¬∆ ’≈˘È∆ √≈ËÈ ÍzÁ≈È ’∆Â∂ ‹≈‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘ÈÕ √’≈ ÒØ’ª Á∂ ÍzÂ∆ «√æË∂ ÂΩ ”Â∂ «˜ßÓ∂Ú≈ ˛Õ
√’≈ ˘ ¡≈͉∆ √æÂ≈ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ÓÈÓ˜∆ È≈Ò È≈ ’’∂ Íz«ÂÙ·≈ ’≈˘È Á∂ ¡Ë∆È ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ

«ÚËΔ √øÓ ¡Â∂ ÂæÊ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈ (De jure and De Facto Sovereignty)
ÍÃÌ»√æÂ≈ Ú≈√«ڒÂ≈ Á∆ √Óæ«√¡≈ ˛ ¡Â∂ ≈Ù‡∆ ÍæË ”Â∂ ’¬∆ Ú≈ «ÚË∆ √øÓ (De jure) ¡Â∂ ÂæÊ √øÓ (De
facto) ÍÃÌ»√æÂ≈ «Úæ⁄ ¡ßÂ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «ÚË∆ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ÂØ∫ Ì≈Ú ‘À ’≈˘È∆ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ‹ÁØ∫ «’ ÂæÊ
√øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ÂØ∫ Ì≈Ú ˛, ¿π‘ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ «‹√ Á∆ ¡≈«◊¡≈ Á≈ Í≈Ò‰ ÒØ’ ¡√Ò «Úæ⁄ ’Á∂ ‘È, ⁄≈‘∂ ¿π√
Á∆ ’ج∆ ’≈˘È∆ √«ÊÂ∆ ‘ØÚ∂ ‹ª È≈ ‘ØÚ∂Õ ÂæÊ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈ Á≈ ¡Ë≈ ÌΩ«Â’ Ù’Â∆ ‹ª Ë≈«Ó’ ÍzÌ≈Ú ‘Ø √’Á≈
˛, ‹ÁØ∫«’ ’≈˘È∆ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ’∂ÚÒ ’≈˘È∆ ¡Ë≈ ”Â∂ ¡≈«◊¡≈ Í≈Ò‰ ’Ú≈™Á≈ ˛Õ ÔπæË ¡Â∂ ¥ªÂ∆ Á∂ √Ó∂∫
«¬È∑ª ÁØÚª «Úæ⁄ ¡ßÂ ¿πÌ ’∂ √≈‘Ó‰∂ ¡≈™Á≈ ˛Õ ‹∂’ ÔπæË ¡Â∂ ¥ªÂ∆ Íz⁄æ«Ò ’≈˘È∆ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ˘ ‘‡≈ ’∂
ÈÚ∂∫ ÍÃÌ»√æÂ≈ ¡«Ë’≈ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ’ «ÁßÁ∂ ‘È Âª ‹È √Ë≈‰ Á∂ Ò¬∆ «¬‘ √Óæ«√¡≈ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ «’ ¿π‘
«’√ Á∆ ¡≈«◊¡≈ Á≈ Í≈Ò‰ ’È, ’≈˘È ÚæÒØ∫ √Ê≈«Í ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ Á∆ ¡≈«◊¡≈ Á≈ ¡Â∂ ’≈˘È∆ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆
¡≈«◊¡≈ Á∂ «ÚπæË ÏæÒ Í±Ú’ ¡≈͉∆¡ª ¡≈«◊¡≈ Á≈ Í≈Ò‰ ’Ú≈¿π‰ Ú≈Ò∂ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ¡≈«◊¡≈ Á≈Õ ÂæÊ
√øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈ Á∂ «¬√Â∂Ó≈Ò Á∂ «¬«Â‘≈√ «Úæ⁄ √À∫’Û∂ ¿πÁ≈‘‰ «ÓÒÁ∂ ‘ÈÕ ÒøÓ≈ √Óª √ß√Á (Long Parliament)
Á∂ Ìß◊ ‘Ø ‹≈‰ Á∂ Ï≈¡Á ¥≈ÓÚÀÒ «¬ß◊ÒÀ∫‚ Á≈ ÂæÊ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ω «◊¡≈Õ È∂ÍØÒ∆¡È È∂ ÎÃÀ∫⁄ ‚≈«¬À’‡∆
Á≈ Â÷Â≈ ÍÒ‡‰ Á∂ Ï≈¡Á ÂæÊ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ω «◊¡≈Õ È∂ÍØÒ∆¡È È∂ ÎzÀ∫⁄ ‚≈«¬À’‡∆ Á≈ Â÷Â≈ ÍÒ‡‰
Á∂ Ï≈¡Á ÂæÊ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ Á≈ ±Í Ë≈È ’∆Â≈Õ √Í∂È «Úæ⁄ ‹ÈÒ ÎÀ∫’Ø ’≈˘È∆ √’≈ Á≈ Â÷Â≈ ÍÒ‡‰
ÂØ∫ Ï≈¡Á ÂæÊ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ω ◊¬∂Õ ±√ Á∆ ¥ªÂ∆ «Úæ⁄ ˜≈ Á≈ Â÷Â≈ ÍÒ‡‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ò∂«ÈÈ ¡Â∂ ¿π√
Á≈ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ ÂæÊ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈Ë≈∆ ω ◊¬∂Õ Í≈«’√Â≈È «Úæ⁄ ¡Ô±Ï ÷ª, Ô≈∆¡≈ ÷ª, ˜∆¡≈-¿πÒ-‘æ’
¡≈«Á Á≈ ˜ÏÁ√Â∆ ≈‹È∆«Â’ Ù’Â∆ ‘«Ê¡≈¿π‰≈ ÂæÊ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈ Á∂ ’¬∆ ¿πÁ≈‘‰ ‘ÈÕ «¬√∂ Â∑ª AIGH
Á∂ Ùπ± «Úæ⁄ ‘ج∂ «¬≈È Á∂ ◊z«‘-ÔπæË «Úæ⁄ ¿πµÊ∂ Á∂ ≈‹∂ Á∆ ¡≈«◊¡≈ Á∂ «ÚπæË ¡Ô≈ÂπÒ≈ ÷πÓÀÈ∆ Á∆ ¡≈«◊¡≈ Á≈
Í≈Ò‰ ÂæÊ √øÓ ÍÃÌ»√æÂ≈ Á≈ ‹Ú¶Â ¿πÁ≈‘‰ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 93