Page 284 - DPOL101_Political Theory

«¬’≈¬∆ñAD: √Ú‹È’ «‘æ ¡Â∂ ÒØ’ÂøÂ

√◊Ó ÓÀ∫Ï ω≈¿π‰≈, «’√∂ ÁÏ≈¡ ◊πæ‡ Á≈ ÓÀ∫Ï ω≈¿π‰≈, ≈‹È∆«Â’ ÍzÁÙȪ «Úæ⁄ «‘æ√≈ ÒÀ‰≈, ≈‹È∆«Â’ È؇
¿πÁ∂Ùª ÂØ∫ Íz∂« ‘ÛÂ≈Òª «Úæ⁄ «‘æ√≈ ÒÀ‰≈, √Ú‹È’ È∆Â∆¡ª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ’È Á∂ ¡ßÁØÒȪ «Úæ⁄ «‘æ√≈
ÒÀ‰≈, √«‘ÔØ◊ ¡ßÁØÒȪ («‹Ú∂∫ ‡À’√ È≈ Á∂‰≈) «Úæ⁄ «‘æ√≈ ÒÀ‰≈, √Ó≈«‹’ È∆Â∆¡≈ ˘ Ò≈◊± ’È «Úæ⁄ «‘æ√≈ ÒÀ‰≈,
√ÓπÁ≈¬∂’ «Ú’≈√ Á∆¡ª ÔØ‹È≈Úª «‹Ú∂∫ È≈∆ «Ú’≈√, Í«Ú≈ «ÈÔØ‹È, Ú≈Â≈Ú‰ «Ú’≈√ ¡≈«Á «Úæ⁄ «‘æ√≈ ÒÀ‰≈,
‹ÈÓ -√ß◊z«‘(Plebiscite), ¿πÂÙ≈‘ (Recall) Ú◊∆ ÍzÂæ÷ ÍË≈ª«Âz’ Íz«’«¡≈Úª «Úæ⁄ «‘æ√≈ ÒÀ‰≈ ¡≈«ÁÕ
«‘æ√∂Á≈ ÒØ’ÂßÂ ÍzÂ∆«ÈË∆ ÒØ’ÂßÂ «Úæ⁄ ’¬∆ ’Ó∆¡ª Í≈™Á≈ ˛ ¡Â∂ «È‰≈-«ÈÓ≈‰ «Úæ⁄ ‹È√Ë≈‰ Á∆
«‘æ√∂Á≈∆ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ √≈ËȪ Áπ¡≈≈ «¬È∑ª ’Ó∆¡ª ˘ «‹æÊ∂ Âæ’ ‘Ø √’∂ Á± ’È≈ ⁄≈‘πßÁ≈ ˛Õ ‹Á«’ ÒØ’ «¬√
Íz«’«¡≈ «Úæ⁄ ÍzÂæ÷ ±Í «Úæ⁄ «’Ú∂∫ «‘æ√≈ ÒÀ‰-«¬√ ÍzÙÈ ”Â∂ Úæ÷-Úæ÷ Ò∂÷’ª «Úæ⁄ ’≈Î∆ ÓæÂÌ∂Á ‘È ¡Â∂ «¬√
Ò¬∆ ¿π‘ ’¬∆ Â∑≈ Á∂ «Ú⁄≈ Í∂Ù ’Á∂ ‘ÈÕ
ÒØ’ÂßÂ Á∂ ÍßÃÍ≈◊ ¿πÁ≈Ú≈Á∆ «√˪ È∂ ≈‹È∆«Â’ «Úæ⁄ «‘æ√∂Á≈∆ Á∂ ’¬∆ √≈ËȪ Á≈ «Ú’≈√ ’∆Â≈, «‹Ú∂∫
«ÚÔ√’ Óæ ¡«Ë’≈, «Ú¡’Â∆◊ ¡«Ë’≈ ¡Â∂ √πÂøÂÂ≈, «Ú⁄≈ ¡Â∂ «ÚÙÚ≈√ Á∆ √πÂøÂÂ≈, √Ê≈È’
Ù≈√È «Úæ⁄ «‘æ√∂Á≈∆, √Ú‹È’ «Ú«Ù¡ª ”Â∂ ¡≈Ó ⁄⁄≈, «‹¿»∆ «Úæ⁄ ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ ¡≈«ÁÕ «¬√ Á∂ Ï≈Ú‹±Á
«‘æ√∂Á≈ ÒØ’ÂßÂ «¬È∑ª √≈ËȪ ˘ ¡Ë±≈ ÓßÈÁ≈ ˛Õ «¬√ Á∂ ¡Èπ√≈ ¡≈Ëπ«È’ ÒØ’ÂßÂ «Úæ⁄ ÒØ’ ¡≈͉∂ ¡≈Í
˘ «¬’æÒ≈ ¡Â∂ Ï∂√‘≈≈ ÓßÈÁ∂ ‘È ¡Â∂ «ÈÚ≈«⁄ √’≈ª «Úæ⁄ Ú∆ ¡Ω«⁄æÂÔ Á∆ ’Ó∆ ˛Õ √æÂ≈ ¡Â∂ √ت «Úæ⁄
È≈-Ï≈ÏÂ≈ Á∂ ’≈‰ ‹È√Ë≈‰ Á∂ ‹∆ÚÈ, √πÂøÂÂ≈ ¡Â∂ Ï≈ÏÂ≈ Á∂ ¡«Ë’≈ª «Úæ⁄ Ú∆ ’Ó∆ ¡≈ ‹ªÁ∆
‘À, «‹√ È≈Ò ¿π‘ ≈‹È∆«Â’ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ ÍzÌ≈ÚÙ≈Ò∆ „ß◊ È≈Ò «‘æ√≈ È‘∆∫ ÒÀ √’Á∂Õ ≈‹ ¡≈͉∂ ’≈˘Èª ÍzÂ∆
«˜ßÓ∂Ú≈∆ Á≈ √ßÂØÙ‹È’ √≈ËÈ «√æË È‘∆∫ ‘ج∂ ‘È ¡Â∂ ÍË≈ÂøÂ’ Íz«’«¡≈ ”Â∂ ‹È√Ë≈‰ Á≈ «ÈÔßÂ‰ Ï‘πÂ
˜±∆ ω «◊¡≈ ˛Õ
ÍØÒª‹∂ Á∂ ¡Èπ√≈, «¬√ «Úæ⁄ Ùæ’ È‘∆∫ «’ ≈‹ Á∂ ¡≈’≈ ¡Â∂ Ù’Â∆ ÁØÚª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘؉ ’≈‰ ÍzÂæ÷ ÒØ’ÂßÂ
√ßÌÚ È‘∆∫ ˛Õ «Î Ú∆, ‹È√Ë≈‰ Á∆ «‘æ√∂Á≈∆ ˘ ÁØ Â∑≈ Á∂ Í«ÚÂȪ Áπ¡≈≈ ÚË≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛: (i)
≈‹ Á∆ √ß√Á, ÈΩ’Ù≈‘∆ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª ˘ ¡Â∂ Í≈ÁÙ∆ Â∂ «˜ßÓ∂Ú≈ ω≈ ’∂, ¡Â∂ (ii) ÈÚ∂∫ Â∆’∂ Á∂
‹È ¡ßÁØÒȪ-È≈∆ ¡ßÁØÒÈ, Ú≈Â≈Ú‰ ¡ßÁØÒÈ, √Ê≈È’ ¿πÁÔØ◊ª Á∆ Óß◊ ¡≈«Á-«Úæ⁄ ‹È√Ë≈‰ ˘ «‘æ√∂Á≈
ω≈ ’∂ ¿πÈ∑ª ˘ ≈‹È∆«Â’ Íz«’«¡≈ ÍzÂ∆ √π⁄∂ ’∂, Ízß± «¬È∑ª ÁØÚª Íz’≈ Á∆ ÍzÂ∆«ÚË∆¡ª «Úæ⁄ √ÓÈÚÔ
«’Ú∂∫ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈, «¬‘ «¬’ Ó‘æÂÚͱÈ ÍzÙÈ ˛Õ

«¬√∂ Â∑ª ÓÀ’Î√È Á≈ Ú∆ «¬‘∆ «Ú⁄≈ ˛ «’ ¡≈Ëπ«È’ ≈‹ª Á≈ ¡≈’≈ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆ ‹È√ß«÷¡≈ «¬ßÈ∆ «˜¡≈Á≈ ˛
«’ ¡«‹‘∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Ï≈∂ √Ø⁄‰≈ ‘∆ ÓπÙ«’Ò ˛, «‹√ «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ Óπæ«Á¡ª ”Â∂ ‹ÈÂ≈ ˘ ¡≈‘Ó‰∂-
√≈‘Ó‰∂ ⁄⁄≈ «Úæ⁄ «‘æ√∂Á≈∆ ω≈«¬¡≈ ‹≈ √’∂Õ ‹Á«’ «¬√ Á≈ ¡Ê È‘∆∫ «’ ’ج∆ Í«ÚÂÈ √ßÌÚ ‘∆ È‘∆∫ ˛Õ
ÒØ’ª Á∆ «‘æ√∂Á≈∆ ÍzÂ∆√ÍÁ≈ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª ¡Â∂ √≈Î √πÊ∂ ÒØ’ÂßÂ Á∂ ’πfi Â∆«’¡ª Á∆ √Ó∆«÷¡≈ ’’∂ Íz≈ÍÂ
’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ √Ó≈«‹’ ÍæË ”Â∂ √Óæ«√¡≈Úª «Úæ⁄ «¬’æÒ∂ ‘؉ ’≈‰ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á∂ «ÈÓ≈‰ ÂØ∫ ¤π‡’≈≈
È‘∆∫ «ÓÒ √’Á≈, Ízß± «¬È∑ª ÁÒª ˘ ¿πÓ∆Á ÿæ‡ Ù∂z‰∆ÏæËÂ≈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ √ß◊«·Â ’’∂ ÍzÙ≈√’ª ¡Â∂ ÍzÏßË’ª ˘
‹ÈÂ≈ ÍzÂ∆ «˜¡≈Á≈ «˜ßÓ∂Ú≈ ω≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ «‘æ√∂Á≈ ÒØ’ÂßÂ Ò¬∆ «¬’ ⁄ß◊≈ Ú≈Â≈Ú‰ «Â¡≈ ‘Ø
√’Á≈ ˛Õ (i) ‹∂’ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª ˘ Íz‹≈ÂßÂ Á∂ «ÈÔÓ ¡Èπ√≈ √ß◊«·Â ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ‹ª (ii) «¬‘ ¡√Ò «Úæ⁄
≈‹È∆«Â’ ÁÒ √ø√Á∆ „ª⁄∂ ¡Ë∆È ’≈‹ ’ÈÕ (iii) «¬È∑ª Á∂ È≈Ò-È≈Ò ’≈ØÏ≈ ¡Â∂ √Ê≈È’ √ÓπÁ≈¬∂’ ÍæË
”Â∂ ÍÃÏø«Ë √ß◊·È ‘È «‹√ «Úæ⁄ ÒØ’ ÍÃÂæ÷ ±Í È≈Ò «‘æ√≈ ÒÀ √’‰Õ ’∂ÚÒ «¬√ Â∑ª Á∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈
‘∆ ¡≈ÂÓ-«Ú’≈√ Á∂ Ï≈Ï ¡«Ë’≈ Á∆ ÍË≈ÂøÂ’ Ó≈ÈÂ≈ ˘ ͱ≈ ’ √’Á∆ ˛Õ
’ÀØÒ ÍÀ‡ÓÀÈ Á∂ ¡Èπ√≈, ‹È√Ë≈‰ Á∂ ؘ≈È≈ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ Íz‹≈ÂßÂ ˘ «¬’ «‘æ√≈ ω≈ ’∂ ¿πÈ∑ª Á∆ «‘æ√∂Á≈∆ ˘
ÚË≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ¡«‹‘≈ ¿πÈ∑ª √ß√Ê≈Úª Â∂ ÍË≈ÂøÂ’ «ÈÔßÂ‰ «Úæ⁄ «Ú√Ê≈ ’’∂ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛
‹Ø «Ú¡’Â∆ Á∂ ‹∆ÚÈ ˘ ÍzÌ≈«Ú ’Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ÍË≈ÂøÂ’ ¡«Ë’≈ª ˘ ¡≈«Ê’ √ß√Ê≈Ȫ ¡Â∂ √Ó≈‹
Á∆¡ª ‘Ø √ß√Ê≈Úª Âæ’ ÚË≈¿π‰ Á∆ ˜± ˛Õ «Ú¡’Â∆ ˘ ≈‹È∆«Â’ ¡«Ë’≈ª Á∂ È≈Ò-È≈Ò ’ßÓ ’È Á∂ ÷∂Â
¡Â∂ √ÓπÁ≈¬∂’ √Ïß˪ È≈Ò √Ïß«Ë ¡«Ë’≈ Á∂‰ Á∆ Ú∆ ˜± ˛Õ «¬√ «Úæ⁄ ’ج∆ Ùæ’ È‘∆∫ «’ ÍzÂæ÷ ÒØ’ÂßÂ
Á∆¡ª √ß√Ê≈Úª √Ó≈‹ Á∂ √≈∂ ≈‹È∆«Â’, √Ó≈«‹’ ¡Â∂ ¡≈«Ê’ ÷∂Âª ”Â∂ Ò≈◊± È‘∆∫ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆Õ «¬√
Â∑≈ ÍzÂΔ√ÍË≈ÂÓ’ ÁÒ, ≈‹È∆«Â’ ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ ¡Â∂ ⁄؉ª Ú◊∆¡ª ¿πÁ≈Ú≈Á∆ √ß√Ê≈Úª ÂØ∫ Ú∆ ¤π‡’≈≈ È‘∆∫
Í≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈Õ ‹Á«’ √Ê≈È’ √Óæ«√¡≈Úª «Úæ⁄ ÍzÂæ÷ «‘æ√∂Á≈∆ ¡Â∂ «ÈÔßÂ‰ ¡Â∂ √’≈ Á∂ ÷∂Â «Úæ⁄

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 277