Page 145 - DPOL102_INDIAN_POLITICAL_SYSTEM_PUNJABI
P. 145
Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈
È؇ «’‘≈ √∆, ““’Àϫȇ »Í∆ Ó«‘≈Ú Á≈ «Ú⁄’≈Ò≈ √ÂøÌ ˛, ‹Á Âæ’ ¡√ƒ ¿π√ ˘ «ÚË≈«È’ ¡Ë≈ ”Â∂ ÓøÂ∆ Óø‚Ò
Á∂ ÓÀ∫Ϫ ˘ «ÈÔπ’ ’È ¡Â∂ ÍÁ¿πµÈ ’È Á≈ ¡«Ë’≈ È‘ƒ «ÁøÁ∂, √Ó»«‘’ «˜øÓ∂Ú≈∆ Á≈ «√˪ Ò≈◊» ’∆Â≈
‹≈ √’Á≈ ˛Õ””
AB. √’≈ Á≈ Óπ÷∆ (Head of the Government)- Ì≈ «Úæ⁄ √ø√Á∆ √’≈ ˛, «‹√ «Úæ⁄ ≈Ù‡ Á≈ Óπ÷∆
≈Ù‡ÍÂ∆ ˛ ¡Â∂ √’≈ Á≈ ¡√Ò∆ Óπ÷∆ ÍÃË≈È ÓøÂ∆ ˛Õ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ’≈‹ Í≈«Ò’≈, «È¡≈ Í≈«Ò’≈,
¡≈Í≈Â’≈Ò∆È ¡≈«Á √≈∆¡ª Ù’Â∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ÍÃË≈È ÓøÂ∆ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ ’∂ÚÒ √Ò≈‘ ¡Â∂
¿πÂÙ≈‘ Á∂ √’Á≈ ˛ ¡Â∂ ÒØÛ ÍÀ‰ ”Â∂ ⁄∂Â≈ÚÈ∆ Ú∆ Á∂ √’Á≈ ˛Õ (“The president like the British Crown can
advise, encourage or warn.’’) ¿π‘ ◊z«‘ ¡Â∂ «ÚÁ∂Ù∆ È∆Â∆ Á≈ «ÈÓ≈‰ ’Á≈ ˛Õ ¿π‘ √≈∆¡ª Ó‘≈È È∆Â∆¡ª
˘ ÓßÂ∆ Óß‚Ò ÚæÒØ∫ ÿØÙ‰≈ Ú∆ ’Á≈ ˛Õ Ï‹‡ Ú∆ ¿π√ Á∆ Á∂÷-∂÷ «Úæ⁄ «Â¡≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ √ß«ÚË≈«È’
±Í «Úæ⁄ ¿πµ⁄∂ ¡‘π«Á¡ª ”Â∂ «ÈÔπ’Â∆¡ª ’È ¡Â∂ ¿πÍ≈Ë∆¡ª (Titles) Á∂‰ Á≈ ¡«Ë’≈ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ ˛ Í
«¬√Â∂Ó≈Ò «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ ÍzË≈È ÓÂ∆ Á∆ √«‘ÓÂ∆ ÂØ∫ «ÏȪ È≈ ’ج∆ «ÈÔπ’Â∆ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ’ج∆ ¿πÍ≈Ë∆
«ÁßÁ≈ ˛Õ «¬È∑ª ¿πµ⁄ ¡«Ë’≈∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ÍzË≈È ÓßÂ∆ ÚæÒØ∫ ‘∆ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
AC. «ÚÁ∂Ù∆ È∆Â∆ «Úæ⁄ √’≈ Á≈ Óπæ÷ ÍÃÂ∆«ÈË∆ (Chief Spokesman of the Government on Foreign
Policy)- ÍzË≈È ÓßÂ∆ «ÚÁ∂Ù∆ Ó≈Ó«Ò¡ª «Úæ⁄ «ÚÙ∂Ù π⁄∆ æ÷Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ”Â∂ ’߇ØÒ æ÷Á≈ ˛Õ «ÚÁ∂Ù∆ È∆Â∆
Á∂ «ÈÓ≈‰ «Úæ⁄ ¿π√ Á≈ Ó‘æÂÚÍ±È «‘æ√≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ ¿π‘∆ «ÚÁ∂Ù∆ Ó≈Ó«Ò¡ª «Úæ⁄ √Ïß«Ë ӑæÂÚÍ±È ÿØÙ‰≈Úª
’Á≈ ‘ÀÕ ¿π√∂ Â∑ª «ÚÁ∂Ù∆ Ó≈Ó«Ò¡ª Á≈ «ÚÌ≈◊ «ÚÁ∂Ù∆ ÓßÂ∆ Á∂ ¡Ë∆È ‘πßÁ≈ ˛ Í «ÚÁ∂Ù∆ ÓßÂ∆ ÍzË≈È ÓßÂ∆
Á∆ √Ò≈‘ ÂØ∫ «ÏȪ ’ج∆ Ó‘æÂÚÍ±È ’ßÓ È‘∆∫ ’Á≈Õ «ÚÁ∂Ù ÓßÂ∆ ¿π√ Á≈ Ï‘π ÌØ√∂ÔØ◊ Íz≈Í ÓßÂ∆ ‘πßÁ≈
˛Õ «‹ßÈ≈ ◊«‘≈ √ÏßË ÍzË≈È ÓßÂ∆ ¡Â∂ «ÚÁ∂Ù∆ ÓßÂ∆ «Úæ⁄ ‘πßÁ≈ ˛, ¿π∫È≈ Ù≈«¬Á ‘∆ ÍzË≈È ÓßÂ∆ ¡Â∂ «’√∂ ‘Ø
ÓßÂ∆ «Úæ⁄ ‘ØÚ∂Õ
AD. ÒØ’ √Ì≈ ˘ Ìß◊ ’Ú≈¿π‰ Á≈ ¡«Ë’≈ (Power to get the Lok Sabha dissolved)- ≈Ù‡ÍÂ∆ ÒØ’
√Ì≈ ˘ ÍzË≈È ÓßÂ∆ Á∆ √Ò≈‘ È≈Ò ‘∆ Ìß◊ ’Á≈ ˛ Í ‹∂’ ≈Ù‡ÍÂ∆ «¬‘ √Ófi∂ «’ ÒØ’ √Ì≈ ˘ Ìß◊ ’È≈
≈Ù‡ Á∂ «‘æ «Úæ⁄ È‘∆∫ ˛ ª ¿π‘ ÍzË≈È ÓßÂ∆ Á∆ √Ò≈‘ ˘ Óßȉ ÂØ∫ «¬È’≈ ’ √’Á≈ ˛Õ Á√ßÏ AIG@
«Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ Ú∆. Ú∆. «◊∆ È∂ ÍzË≈È ÓßÂ∆ Á∆ √Ò≈‘ ”Â∂ ÒØ’ √Ì≈ Ìß◊ ’∆Â∆Õ AH ‹±È AIGG ˘ ≈Ù‡ÍÂ∆
Ùz∆ Î÷±Á∆È ¡Ò∆ ¡«‘ÓÁ È∂ ÍzË≈È ÓßÂ∆ Ùz∆ÓÂ∆ «¬ßÁ≈ ◊ªË∆ Á∆ √Ò≈‘ ”Â∂ ÒØ’ √Ì≈ Ìß◊ ’∆Â∆Õ BB ¡◊√Â
AIGI ˘ ≈Ù‡ÍÂ∆ √ß‹∆Ú≈ À‚∆ È∂ ÍzË≈È ÓßÂ∆ ⁄ΩË∆ ⁄È «√ßÿ Á∆ √Ò≈‘ ”Â∂ ÒØ’ √Ì≈ ˘ Ìß◊ ’∆Â≈, «‹√
”Â∂ ‹ÈÂ≈ Í≈‡∆ ÚæÒØ∫ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ «¬√ ’ßÓ Á∆ ’Û∆ ¡≈ÒØ⁄È≈ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ ‹ÈÂ≈ Í≈‡∆ Á≈ ’«‘‰≈ √∆ «’
≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ «¬√ ’ßÓ Á∆ ’Û∆ ¡ÒØ⁄È≈ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ ‹ÈÂ≈ Í≈‡∆ Á≈ ’«‘‰≈ √∆ «’ ≈Ù‡ÍÂ∆ È∂ ÍzË≈È ÓßÂ∆
⁄ΩË∆ ⁄È «√ßÿ Á∆ √Ò≈‘ Óßȉ ÂØ∫ «¬È’≈ ’È≈ ⁄≈«‘¡≈ √∆ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ Í≈‡∆ Á∂ È∂Â≈ ‹◊‹∆ÚÈ ≈Ó ˘
√’≈ ω≈¿π‰ Á≈ ’߇ØÒ Á∂‰≈ ⁄≈«‘¡≈Õ
AE. ÍzË≈È ÓßÂ∆ ≈Ù‡ Óß‚Ò Á∂ ÁØÙª È≈Ò ⁄ß◊∂ √ÏßË √Ê≈«Í ’Á≈ ˛ (Prime Minister maintains Good
Relations with Common Wealth Countries)- Ì≈ ≈Ù‡ Óß‚Ò Á≈ ÓÀ∫Ï ˛, «‹√ ’≈È ≈Ù‡ Óß‚Ò
Á∂ Á∂Ùª È≈Ò Ó‘æÂÚÍ»È √ÏßË √Ê≈«Í ’È≈ ÍzË≈È ÓßÂ∆ Á≈ ’ßÓ ˛Õ ÍzË≈È ÓßÂ∆ ≈Ù‡ Óß‚Ò Á∆¡ª ÏÀ·’ª
«Úæ⁄ Ì≈◊ ÒÀ∫Á≈ ˛Õ √≈Ï’≈ ÍzË≈È ÓßÂ∆ ÓØ≈ ‹∆ Á∂√≈¬∆ ≈Ù‡ Óß‚Ò Á∆¡ª ÏÀ·’ª «Úæ⁄ «‘æ√≈ ÒÀ∫Á∂ √ÈÕ «¬È∑ª
È∂ ≈Ù‡ Óß‚Ò Á∆ ÏÀ·’ ‹Ø «¬ß◊ÒÀ∫‚ «Úæ⁄ H ‹±È AIGG ˘ ‘ج∆ √∆, «Úæ⁄ «‘æ√≈ «Ò¡≈ √∆Õ
AF. ÍzË≈È ÓßÂ∆ ¡Â∂ √πæ«÷¡≈ (Prime Minister and the Defence)- ≈Ù‡ Á∆ √πæ«÷¡≈ Á∆ «˜ßÓ∂Ú≈∆ ÍzË≈È
ÓßÂ∆ ”Â∂ ‘∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ ’≈È ¿π√ Á∆ æ«÷¡≈ «ÚÌ≈◊ ”Â∂ ͱ≈ ’߇ØÒ ‘πßÁ≈ ˛Õ ≈Ù‡ Á∆ √πæ«÷¡≈ Ò¬∆ ‹Ø Ú∆
˜±∆ «ÚÚ√Ê≈Úª ‘πßÁ∆¡ª ‘È, ¿πÈ∑ª Á≈ ¿π‘ ͱ∆ Â∑ª È≈Ò «Ë¡≈È æ÷Á≈ ˛Õ ≈Ù‡ Á∆ √πæ«÷¡≈ ¡Â∂ «ÚÁ∂Ù∆
È∆Â∆ È≈Ò ◊«‘≈ √ÏßË ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ ¿π‘ ÁØÚª ‘∆ «ÚÌ≈◊ª Á∂ ’ßÓª Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ Ó‘æÂÚÍ±È Ì±«Ó’≈ «ÈÌ≈™Á≈
˛Õ Á∂Ù Á∆ ‘≈-«‹æ ¿π√ Á∆ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á ÂΩ ”Â∂ AIFE Á∂ ÔπæË «Úæ⁄ Í≈«’√Â≈È Á∆ «‹æ Á≈ ÷∂ Ùz∆ Ò≈Ò
Ï‘≈Áπ Ù≈√Â∆ ˘ «Ó«Ò¡≈Õ ÍzË≈È ÓßÂ∆ ≈Ù‡ Á∆ √πæ«÷¡≈ Ò¬∆ ’Àϫȇ ÂØ∫ √Ò≈‘ ÒÀ ’∂ «¬‘ ÎÀ√Ò≈ ’Á≈
˛ «’ «’√ ≈Ù‡ È≈Ò √ßË∆ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂, «’√ ≈Ù‡ È≈Ò «’√ Â∑ª ’ØÒØ∫ ¡√ Ҭ∂ ‹≈‰ ¡Â∂ √ß’‡ √Ó∂∫ «’√
≈Ù‡ Á∆ √‘≈«¬Â≈ Ò¬∆ ‹≈Ú∂Õ
AG. ÍzË≈È ÓßÂ∆ Á≈ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ ”Â∂ ’߇ØÒ (Control of the Prime Minister over Economy)- ÍzË≈È
ÓßÂ∆ Á≈ Á∂Ù Á∆ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ ”Â∂ ͱ≈ ’߇ØÒ ‘πßÁ≈ ˛Õ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∆ ¡√ÎÒÂ≈ Á∆ «˜ßÓ∂Ú≈∆ ÍzË≈È ÓßÂ∆
”Â∂ ‘∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ ‹πÒ≈¬∆ AIFI ÂØ∫ ‹±È AIG@ Âæ’ «Úæ «ÚÌ≈◊ Ùz∆ÓÂ∆ «¬ßÁ≈ ◊ªË∆ È∂ √ßÌ≈«Ò¡≈ √∆Õ
138 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY