Page 151 - DPOL102_INDIAN_POLITICAL_SYSTEM_PUNJABI

Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈

È؇ H.H Ì≈Â∆ ÍÃË≈È ÓøÂ∆ Á∆¡ª Ù’Â∆¡ª ¡Â∂ √«ÊÂ∆ Á∆ ¡Ó∆’È ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆¡ª Ù’Â∆¡ª
¡Â∂ √«ÊÂ∆ È≈Ò ÂπÒÈ≈ (Comparison of the Powers and Position of Indian
Prime Minister with those of American President)

Ì≈Â∆ ÍÃË≈È ÓøÂ∆ Á∆¡ª Ù’Â∆¡ª ¡Â∂ √«ÊÂ∆¡ª Á∆ ÂπÒÈ≈ ¡Ó∆’È ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆¡ª Ù’Â∆¡ª ¡Â∂ √«ÊÂ∆
«Úæ⁄ ÂπÒÈ≈ ÁØÚª Á∂Ùª Á∆ Í«‘Ò∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈Úª Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ‘∆ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ·∆’ ‘ØÚ∂◊≈Õ ÍÃË≈È ÂØ∫
¿πÒ‡ ¡Ó∆’≈ «Úæ⁄ ÍÃË≈È◊∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ ˛Õ ¡Ó∆’∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ ≈‹ ÍÃË≈È ‘؉ Á∂ È≈Ò ‘∆ È≈Ò
Ù≈√È ÍÃË≈È Ú∆ ˛Õ ¡Ó∆’∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ «¬’ ¸‰∆ ‘ج∆ ’≈‹ Í≈«Ò’≈ Á≈ ÍÃË≈È ˛Õ ¿π√ ˘ ÍÃÙ≈√È Á∂ ÷∂Â
«Úæ⁄ «Ú¡≈Í Ù’Â∆¡ª ÍÃ≈Í ‘ÈÕ «¬√ Á∂ ¡‘πÁ∂ «Úæ⁄ √Ê≈«¬ÂÚ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬’ Ú≈ ¸‰∂ ‹≈‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿π‘
¡≈͉∂ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ Í»∂ ’≈‹’≈Ò Âæ’ «‘øÁ≈ ˛Õ ’∂ÚÒ Ó‘≈«ÌÔØ◊ È≈Ò ‘∆ ¿π√ ˘ ¡‘πÁ∂ ÂØ∫ ‘‡≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈
˛Õ Á»√∂ Í≈√∂ Ì≈Â∆ ÍÃË≈È ÓøÂ∆ Ù≈√È ÍÃË≈È ˛, ≈‹ ÍÃË≈È È‘ƒÕ «¬’ Ú≈ ¡≈͉∂ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ ¸‰∂ ‹≈‰ ÂØ∫
Ï≈¡Á ¿π‘ ¿π√∂ √Ó∂∫ Âæ’ ¡≈͉∂ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ Ï«‰¡≈ «‘øÁ≈ ˛, ‹Á Âæ’ ¿π√ ˘ ÒØ’ √Ì≈ Á∂ Ï‘πÓ Á≈ √ÓÊÈ
ÍÃ≈Í ‘ØÚ∂Õ ÒØ’ √Ì≈ Á∂ Ï‘πÓ Á∂ √ÓÊÈ Á∂ ˜Ø ”Â∂ ¿π‘ ÒØ’ √Ì≈ Á∂ Í»∂ ’≈‹’≈Ò Âæ’ ¡≈͉∂ ¡‘πÁ∂ ”Â∂
Ï«‰¡≈ «‘ √’Á≈ ˛Õ
¡Ó∆’≈ Á∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ √ø«ÚË≈È «ÈÓ≈Â≈Úª È∂ “’ø‡ØÒ ¡Â∂ √øÂπÒÈ Á∂ «√˪” ˘ ¡Í‰≈«¬¡≈
˛ ª «’ √’≈ Á≈ ’ج∆ Ú∆ ¡ø◊ «Èø’πÙ Â∆’∂ È≈Ò ’øÓ È≈ ’ √’∂Õ «¬√ ÂØ∫ ¿πÒ‡ Ì≈ «Úæ⁄ √ø√Á∆ «ÚÚ√Ê≈
‘؉ ’≈È «ÚÚ√Ê≈«Í’≈ ¡Â∂ ’≈‹ Í≈«Ò’≈ «Úæ⁄ √ÓÈÚÔ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Ì≈Â∆ ÍÃË≈È ÓøÂ∆ ÒØ’ √Ì≈ Á∂
√ÓÊÈ Á∂ ˜Ø ”Â∂ ¡≈͉∆¡ª È∆Â∆¡ª, ÎÀ√«Ò¡ª ¡Â∂ «ÚË≈«¬’ª ˘ √ø√Á ÚæÒØ∫ ¡√≈È∆ È≈Ò Í≈√ ’ ÒÀ∫Á≈ ˛Õ
ÒØ’ √Ì≈ Á∂ Ï‘πÓ Á≈ √ÓÊÈ «‘‰ ”Â∂ ¿π‘ ¡Ó∆’È ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ Ù’Â∆Ù≈Ò∆ ’≈‹ Í≈Ò’ ˛Õ

√Ú-ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks):
AC. ¡Ó∆’≈ Á≈ ≈Ù‡ÍÂ∆ ≈‹ ÍÃË≈È ‘؉ Á∂ È≈Ò-È≈Ò............... Ú∆ ˛Õ
AD. ¡Ó∆’≈ Á∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ √ø«ÚË≈È «ÈÓ≈Â≈Úª È∂ ................. ˘ ¡Í‰≈«¬¡≈ ˛Õ

H.I √≈ ¡øÙ (Summary)

J √ø«ÚË≈È Á∂ ¡Èπ¤∂Á GD «Úæ⁄ ’∂ÚÒ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ˛ ¡Â∂ ’Àϫȇ Á≈ ’ج∆ Úȉ È‘ƒ ˛Õ
’Àϫȇ «¬’ √ø«ÚË≈«È’ √ø√Ê≈ ˛Õ
J ¡≈͉∆ «ÈÔπ’Â∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÍÃË≈È ÓøÂ∆ Á≈ Í«‘Ò≈ ’øÓ «¬‘ ‘πøÁ≈ ˛ «’ ¿π‘ ¡≈͉∂ √≈Ê∆ ÓøÂ∆¡ª ˘
¸‰∂Õ
J «¬ø◊ÒÀ∫‚ Úª◊ Ì≈ Á≈ ÍÃË≈È ÓøÂ∆ ÒØ’ √Ì≈ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ ’Á≈ ˛Õ ¿π‘ √ÁÈ «Úæ⁄ √’≈ Á∆
È∆Â∆ È≈Ò √Ïø«Ë ӑæÂÚÍ»È ÿØÙ‰≈Úª ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ÍÃÙȪ Á≈ ¿πµÂ «ÁøÁ≈ ˛Õ
J Ì≈ «Úæ⁄ √ø√Á∆ √’≈ ¡Â∂ «‹√ «Úæ⁄ ≈Ù‡ Á≈ Óπ÷∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˛ ¡Â∂ √’≈ Á≈ ¡√Ò∆ Óπ÷∆
ÍÃË≈È ÓøÂ∆ ˛Õ
J Ì≈Â∆ √ø«ÚË≈È ¡Ë∆È Ë≈≈ CEB, CFE, CF@ È≈Ò Ì≈ Á∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ «¬È∑ª Ù’Â∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò
ÍÃË≈È ÓøÂ∆ Á∆ √Ò≈‘ ¡Èπ√≈ ‘∆ ’Á≈ ˛Õ
J √Ë≈‰ ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ ÍÃË≈È ÓøÂ∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ È‘ƒ ω √’Á≈, «’™«’ ¿π√ ˘ ’πfi ‘æÁª ¡øÁ «‘
’∂ ‘∆ ’øÓ ’È≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ Ï‘π ’πfi ÍÃË≈È ÓøÂ∆ Á∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ ”Â∂ «ÈÌ ’Á≈ ˛Õ
J «ÏÇ∂È Úª◊ Ì≈ «Úæ⁄ Ú∆ È≈Ó≈Â Á∂ ≈‹ ÍÃË≈È Á≈ ¡‘πÁ≈ Ù≈«ÓÒ ˛Õ «ÏÇ∂È «Úæ⁄ √Ó≈‡ È≈Ó≈Â
Á∂ ≈‹ ÍÃË≈È Á∂ »Í «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ ˛ ª Ì≈ «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ «¬√ Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’Á≈ ˛Õ
J «Ïë‡Ù ÍÃË≈È ÓøÂ∆ ’≈ÓÈ√ √Ì≈ «Úæ⁄ Ï‘πÓ Á∂ √ÓÊÈ Á∂ ˜Ø ”Â∂ «ÚÙÚ Á≈ √Ì ÂØ∫ Ù’Â∆Ù≈Ò∆
ÒØ’Âø«Âz’ Ù≈√’ ˛Õ «ÏÇ∂È «Úæ⁄ √ø√Á √Ë≈‰ ’≈˘È Úª◊ √ø«ÚË≈È «Úæ⁄ √ØË ’ √’Á∆ ˛Õ

144 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY