Page 215 - DPOL102_INDIAN_POLITICAL_SYSTEM_PUNJABI

Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈

È؇ √Ú-ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks):
A@. ¡Èπ¤∂Á AFC √ÍæÙ‡ »Í «Úæ⁄ ................ ˘ ≈‹ Á∆ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á∂ Óπ÷∆¡≈ Á≈ Á‹≈ «ÁøÁ≈ ˛Õ

AA. Óπæ÷ ÓøÂ∆ ˘ ‹Á Ú∆ ⁄≈‘∂ ¡≈͉∂ ...................... Á∂ ÍπÈ◊·È Á≈ Ú∆ ¡«Ë’≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ
AB. Óπæ÷ ÓøÂ∆ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á∆ ÏÀ·’ Á≈ ................... «Â¡≈ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿π√ Á∆ √»⁄È≈ ÓøÂ∆¡ª ˘
«ÁøÁ≈ ˛Õ

AA.F √≈ ¡øÙ (Summary)

J √ø«ÚË≈È È∂ Á∂Ù Á∂ √≈∂ BE ≈‹ª Ò¬∆ «¬’ «ÚË≈È Óø‚Ò Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ’∆Â∆ ˛Õ ¡Èπ¤∂Á AFH Á∂ ¡Èπ√≈,
““‘ ≈‹ Á≈ «¬’ «ÚË≈È Óø‚Ò ‘ØÚ∂◊≈, «‹√ «Úæ⁄ «Ï‘≈, Ó‘≈≈Ù‡, ’È≈‡’, ‹øÓ»-’ÙÓ∆ ¡Â∂
¿πµÂ ÍÃÁ∂Ù Á∂ ≈‹ª «Úæ⁄ ÁØ √ÁÈ ‘È ¡Â∂ ‘Ø ≈‹ª «Úæ⁄ «¬’ √ÁÈ ˛Õ””
J «ÚË≈È Óø‚Ò ˘ ≈‹ √»⁄∆ «Úæ⁄ Á‹ «Ú«Ù¡ª ”Â∂ Ú∆ ’≈˘È «ÈÓ≈‰ Á≈ ¡«Ë’≈ ˛Õ «¬√ Á∂ È≈Ò ‘∆
«¬√ ˘ √ªfi∆ √»⁄∆ «Úæ⁄ Á‹ «Ú«Ù¡ª ”Â∂ Ú∆ ’≈˘È «ÈÓ≈‰ Á≈ ¡«Ë’≈ ˛Õ
J «ÚË≈È Óø‚Ò ’ØÒØ∫ «ÏæÒ Í≈√ ‘Ø ’∂ ≈‹Í≈Ò ’ØÒ Ì∂«‹¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ≈‹Í≈Ò ˘ «ÈÙ∂Á ¡«Ë’≈ (Veto
Power) Ú∆ ÍÃ≈Í ˛Õ
J ≈‹Í≈Ò ≈‹ Á∆ ’≈‹ Í≈«Ò’≈ Á≈ Óπ÷∆¡≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Á∆ ≈‹ «Úæ⁄ ¿π‘∆ √«ÊÂ∆ ‘πøÁ∆ ˛, «‹‘Û∆
’∂∫Á «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ ÍÃ≈Í ˛Õ
J ≈‹Í≈Ò «ÈÔπ’ ’∆Â∂ ‹≈‰ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ Á»√∆ ÍÃøÍ≈ «¬‘ ˛ «’ «’√∂ «ÚÙ∂Ù ≈‹ Á≈ ≈‹Í≈Ò «ÈÔπ’Â
’È Ò¬∆ «’√∂ «Ú¡’Â∆ Á∆ ⁄؉ ˘ ¡≈÷∆ »Í Á∂‰ ÂØ∫ Í«‘Òª ’∂∫Á √’≈ ˘ ¿πÍ∂’«Ù ’ «ÁæÂ≈
‹ªÁ≈ ˛Õ

J Ì≈ «Úæ⁄ ‘∂’ ≈‹ Á≈ «¬’ ≈‹Í≈Ò ‘πøÁ≈ ˛ ‹Ø ≈‹ Á∆ ’≈‹ Í≈«Ò’≈ (√’≈) Á≈ Óπ÷∆¡≈ ‘πøÁ≈
˛ Í È≈Ò ‘∆ ≈‹ «Úæ⁄ ’∂∫Á Á∂ ¬∂‹ø‡ ‹ª ÍÃÂ∆«ÈË∆ Á∂ »Í «Úæ⁄ ’øÓ ’Á≈ ˛Õ
J Ì≈ Á≈ √ø«ÚË≈È ≈‹ ÍæË ”Â∂ Ú∆ √ø√Á∆ √Ú»Í Á∆ √’≈ ◊«·Â ’È Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ’Á≈ ˛Õ ¿π‘
«¬‘ «ÚÚ√Ê≈ ’Á≈ ˛ «’ ≈‹ Á≈ ≈‹Í≈Ò ≈‹ Á∆ ’≈‹ Í≈«Ò’≈ Á≈ √ø«ÚË≈«È’ ¡Â∂ È≈Ó≈Â Á≈
Óπ÷∆¡≈ ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ ¡√Ò∆ ’≈‹ Í≈«Ò’≈ Ù’Â∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò Óπæ÷ ÓøÂ∆ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ «Úæ⁄ ≈‹
ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ ’∂◊∆Õ
J √Ë≈‰ »Í «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò ¡«‹‘∂ „ø◊ È≈Ò «ÈÔπ’ ’∆Â∂ ◊¬∂ Óπæ÷ ÓøÂ∆ ˘ «¬’ «ÈË≈« √Ó∂∫ ¡øÁ,
«‹Ú∂∫ «’ «¬’ Ó‘∆È∂ ‹ª AE «ÁÈ «Úæ⁄ ¡≈͉≈ Ï‘πÓ «√æË ’È Ò¬∆ ’«‘øÁ≈ ˛Õ
J ÓøÂ∆ √’≈ Á∆¡ª È∆Â∆¡ª ¡Â∂ «ÚË≈È Í≈«Ò’≈ ÚæÒØ∫ ÓȘ» È∆Â∆¡ª ¡Èπ√≈ ≈‹ Á≈ ÍÃÙ≈√È
⁄Ò≈¿π‰ Ò¬∆ «˜øÓ∂Ú≈ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
J Óπæ÷ ÓøÂ∆ ˘ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ Á∆ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ «È«Ó ’È Á∆ Ù’Â∆ ÍÃ≈Í ˛Õ √ø«ÚË≈È ¿π√ ˘ ’≈˘È∆
»Í «Úæ⁄ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ Á∂ ÓøÂ∆ ¸‰È Á≈ ¡«Ë’≈ «ÁøÁ≈ ˛Õ
J «¬’ ≈‹ Á∂ Óπæ÷ ÓøÂ∆ Á∆ ≈‹ ÍÃÙ≈√È «Úæ⁄ Ï‘π ْÂ∆Ù≈Ò∆ √«ÊÂ∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ ¿π‘ ≈‹ Á∆ ÓøÂ∆
ÍÃ∆ÙÁ ω≈™Á≈ ˛ ‹Ø «’ ‘Ó∂Ù≈ ‘∆ ¿π√ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ «Úæ⁄ ’øÓ ’Á∆ ˛Õ ¿π‘ «¬√ Á∂ ‹ÈÓ ¡Â∂ ÓΩ Á≈
’∂∫Á∆ «ÏøÁ» ˛Õ

AA.G ÙÏÁ’ØÙ (Keywords)

J ≈‹Í≈Ò (Governor) : ≈‹ Á≈ ÍÃË≈È Ù≈√’ ◊ÚÈÕ
J Óπæ÷ ÓøÂ∆ (Chief Minister) : ≈‹ Á≈ √Ì ÂØ∫ Úæ‚≈ ÓøÂ∆ («‹Ú∂∫ «ÁæÒ∆ Á≈ Óπæ÷ ÓøÂ∆)Õ

208 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY