Page 319 - DPOL102_INDIAN_POLITICAL_SYSTEM_PUNJABI
P. 319

Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈




                         È؇     «Ú⁄≈ «ÁæÂ≈ «’ Â∂Ò◊± Á∂√Ó Í≈‡∆ Íπ«Ò√ ÎØ√ Á∂ ÍπÈ◊·È ’È Á∆ √ÓÊ’ ‘À ª «’ «¬√ Á∆ ’≈‹-Íz‰≈Ò∆
                                 «Úæ⁄ √πË≈ ‘Ø √’∂, √Ó≈‹ «ÚØË∆ Âæª ”Â∂ ’߇ØÒ Í≈¿π‰ Ò¬∆ «ÚÙ∂Ù ’ÁÓ ¸æ’∂ ‹≈ √’‰, «ÌzÙ‡ ¡«Ë’≈∆¡ª
                                 Á∂ «ÚπæË ’≈Ú≈¬∆ ’∆Â∆ ‹≈ √’∂, ÙªÂ∆ ¡Â∂ ’≈˘È Á∆ √«ÊÂ∆ ÍzÌ≈ÚÙ≈Ò∆ „ß◊ È≈Ò Ï‰≈¬∆ æ÷∆ ‹≈ √’∂ ¡Â∂
                                 ÷∂Â∆ ÁÒª ˘ ⁄؉ ÷⁄ Ò¬∆ √’≈∆ ËÈ ¿πÍÒæÏË ’Ú≈ ’∂ ⁄؉ª «Úæ⁄ ÍÀ√∂ Á∆ ̱«Ó’≈ ¡Â∂ ˜Ø Á∂ Âæ ˘ ÿæ‡
                                 ’∆Â≈ ‹≈ √’∂Õ Â∂Ò◊± Á∂√Ó Á∂ È∂Â≈Úª È∂ ‘Ø √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ «’ ⁄≈‘∂ ÁÒ È∂ ¡≈͉∂ È≈Ó «Úæ⁄ ÙÏÁ Á∂√Ó Ù≈«ÓÒ
                                 ’∆Â≈ ˛ Í «¬√ Á≈ ¡Ê ¡Ò◊≈ÚÚ≈Á È‘∆∫ √∆Õ Â∂Ò◊± Á∂Ù ≈Ù‡∆ ¬∂’Â≈ ¡Â∂ ¡÷ø‚Â≈ Á≈ «ÁzÛ √ÓÊÈ ˛
                                 ¡Â∂ Ì≈Â∆ ◊‰≈‹ È≈Ò Í±∂ ±Í «Úß⁄ ‹π«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ È≈Ò ‘∆ È≈Ò «¬‘ ÁÒ Ì≈Â∆ √ßÿ≈‹ «Úæ⁄ ≈‹ª
                                 Ò¬∆ «˜¡≈Á≈ √Ú≈ÔÂÂ≈ ⁄≈‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ ¡æ◊∂ Â∂Ò◊± Á∂√Ó È≈ ª Ïz≈‘Ó‰ «ÚØË∆ ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ÏπæË∆‹∆Ú∆¡ª
                                 «ÚπæË ˛ Í «Î Ú∆ ÁÒ Â∂Ò◊± Ì≈Ù≈ Á∆ ˜± ¿πµÈÂ∆ ÍzÂ∆ Ú⁄ÈÏæË ˛ Í ¡«‹‘≈ ’Á∂ ‘ج∂ «¬‘ ¡ªË≈ ÍzÁ∂Ù
                                 «Úæ⁄ «‘ßÁ∂ ‘Ø Ì≈Ù≈¬∆ ÿæ‡ √ß«÷¡’ª Á∂ ·∆’ ’≈˘È∆ «‘æª ˘ ’ج∆ ‘≈È∆ È‘∆∫ Í‘πß⁄≈¿π‰ Á∂Ú∂◊∆Õ
                                 H ‹ÈÚ∆ AIHC ˘ ¡ÀµÈ. ‡∆. ≈Ó≈ ≈˙ È∂ ¡ªË≈ «ÚË≈È √Ì≈ Ò¬∆ ÈÚ∂∫-ÈÚ∂∫ ¸‰∂ ◊¬∂ ¡≈͉∂ ÁÒ Á∂ ÓÀ∫Ïª
                                 Ò¬∆ A@ «ÏßÁ± √ß«‘Â≈ ‹≈∆ ’∆Â∆Õ «¬√ ˘ ¡ÀµÈ. ‡∆. ¡≈. Á∆ A@ ¿πÍÁ∂Ùª Á∂ ±Í «Úæ⁄ ‹≈«‰¡≈ «◊¡≈, ‹Ø ‘∂·
                                 «Ò÷∂ ¡Èπ√≈ ‘È:
                                    A.   Â∂Ò◊± Á∂√Ó Á∂ «ÚË≈«¬’ª ˘ ÒØ’ª È≈Ò È˜Á∆’∆ ¡Â∂ Ò◊≈Â≈ √ÏßË Ï‰≈¬∆ æ÷‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘ÈÕ
                                    B.   ¿πÈ∑≈ ˘ √’≈∆ ¡«Ë’≈∆¡ª Á∆¡ª ÏÁÒ∆¡ª ¡Â∂ Âæ’∆¡ª Ú◊∂ ÍzÙ≈√«È’ Óπæ«Á¡ª «Úæ⁄ Á÷Ò¡ßÁ≈˜∆
                                         È‘∆∫ ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆Õ
                                    C.   ¿πÈ∑ª ˘ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π‘ «ÌzÙ‡≈⁄≈ ˘ ÷ÂÓ ’È ¡Â∂ √≈Î Â∂ «¬Ó≈ÈÁ≈ ÍzÙ≈√È ¿πÍÒæÏË ’È
                                         «Úæ⁄ √’≈ ˘ ͱ≈ √ÓÊÈ Á∂Ú∂Õ
                                    D.   ‹ÁØ∫ Óπæ÷ ÓßÂ∆ ‹ª ÓßÂ∆ «’√∂ ÁΩ∂ ”Â∂ ‹≈Ú∂ ª ¿πÈ∑ª Ò¬∆ «ÚÙ∂Ù ÍzÏßË È≈ ’∆Â∂ ‹≈‰ È≈ ‘∆ ÷≈‰ Á≈
                                         √æÁ≈ «ÁæÂ≈ ‹≈Ú∂Õ «ÚË≈«¬’ª ˘ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π‘ ÒØ’ª Á∆¡ª √Óæ«√¡≈Ú≈ ÓßÂ∆¡ª Âæ’ Í‘πß⁄≈¿π‰
                                         «Úæ⁄ √‘≈«¬Â≈ ’ÈÕ

                                    E.   «ÚË≈«¬’ª ˘ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π‘ ÓÂÒÏ∆ Âæª Á∆¡ª ◊Â∆«ÚË∆¡ª ˘ ÷ÂÓ ’È «Úæ⁄ √‘≈«¬Â≈ ’È
                                         «’™«’ ◊∆Ϫ ¡Â∂ Íæ¤Û∂ Ú◊ª Á∂ ÒØ’ª Á∆ √‘≈«¬Â≈ ’È≈ Â∂Ò◊± Á∂√Ó «√˪ ‘ÈÕ
                                    F.   «ÚË≈«¬’≈ ˘ ’≈Ò≈-Ï≈˜≈∆, ‹Ó∑≈÷Ø∆ ¡Â∂ ‘Ø √Ó≈‹ «ÚØË∆ Âæª ˘ √≈‘Ó‰∂ «Ò¡≈¿π‰ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ’ßÓª
                                         ˘ √Ïß«Ë ¡«Ë’≈∆¡ª ˘ ÈØ«‡√ «Úæ⁄ «Ò¡≈¿π‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
                                    G.   ¿πÈ∑ª ˘ «ÚË≈È √Ì≈ Á∆ ’≈Ú≈¬∆ «Úæ⁄ √◊Ó∆ È≈Ò «‘æ√≈ ÒÀ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ¡Â∂ ÒØ’ª Á∆¡ª √Óæ«√¡≈Úª
                                         √ÁÈ Á∂ √≈‘Ó‰∂ «Ò¡≈¿π‰∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ª ‘ÈÕ
                                    H.   Óπæ÷ √π⁄∂Â’ ÚæÒØ∫ ‹≈∆ ¡≈Á∂Ùª Á≈ √÷Â∆ È≈Ò Í≈Ò‰ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
                                    I.   ¿πÈ∑ª ˘ ÁÒ ’≈‹-’Â≈Úª È≈Ò ◊«‘∂ ±Í «Úæ⁄ ‹πÛ∂ «‘‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ¡Â∂ ÁÒ ÍzØ◊≈Ó ”Â∂ ͱ∂
                                         ¿πÂÙ≈‘ È≈Ò «ÚÚ‘≈ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
                                    A@.  «ÚË≈«¬’ª ˘ ¡ÈπÙ≈√È Á≈ √÷Â∆ È≈Ò Í≈Ò‰ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ¡Â∂ √≈Á◊∆ Â∂ «¬Ó≈ÈÁ≈∆ È≈Ò «‘‰≈
                                         ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¿πÈ∑≈ ˘ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À «’ ¿π‘ ÷πÁ √‘πß ¸æ’‰ «’ ¿π‘ ⁄؉ª √Ó∂∫ ÒØ’ª È≈Ò ’∆Â∂ Ú≈¡«Á¡ª ˘
                                         ͱ≈ ’È Ò¬∆ ’ßÓ ’È◊∂Õ
                                 ‹ÈÚ∆ AIHC «Úæ⁄ Ùz∆ ¡ÀµÈ. ‡∆. ≈Ó≈≈˙ (¡ÀÈ. ‡∆. ¡≈.) Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ «Úæ⁄ ‡∆. ‚∆. √’≈ ‘Ø∫Á «Úæ⁄ ¡≈¬∆
                                 Í ¡◊√ AIHD «Úæ⁄ ≈‹Í≈Ò Ùz∆ ≈Ó Ò≈Ò È∂ ¡ÀµÈ. ‡∆. ¡≈. ˘ ¡‘πÁ∂ ÂØ∫ ‘‡≈ «ÁæÂ≈ ¡Â∂ Ùz∆ Ì≈√’ ≈˙
                                 ˘ Óπæ÷ ÓßÂ∆ «ÈÔπ’ ’ «ÁæÂ≈ Í ÈÚª Óπæ÷ ÓßÂ∆ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ ¡≈͉≈ Ï‘πÓ «√æË È≈ ’ √«’¡≈ ¡Â∂
                                 √ÂßÏ AIHD «Úæ⁄ Ùz∆ ¡ÀµÈ. ‡∆. ≈Ó≈≈˙ ÁπÏ≈≈ Óπæ÷ ÓßÂ∆ ω ◊¬∂Õ «¬√ ’ª‚ È∂ «ÈÙ«⁄ ‘∆ ‡∆. ‚∆. Í∆. ¡Â∂
                                 «¬√ Á∂ È∂Â≈ ¡ÀµÈ. ‡∆. ¡≈. Á∆ ÍzÂ∆Ù·Â≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’∆Â≈Õ
                                 ÈÚßÏ AIHD «Úæ⁄ ¡ªË≈ ÍzÁ∂Ù Á∆ «ÚË≈È √Ì≈ Ìß◊ ’ «ÁæÂ∆ ◊¬∆ ¡Â∂ «¬’ ÈÚª ‹È≈Á∂Ù ÒÀ‰ Á≈ ÎÀ√Ò≈ «Ò¡≈Õ
                                 Ó≈⁄ AIHE «Úæ⁄ ‘ج∆¡ª ⁄؉ª «Úæ⁄ Â∂Ò◊± Á∂√Ó Í≈‡∆ È∂ Ï‘π Úæ‚∆ «‹æ Íz≈Í ’∆Â∆, «¬√ Á∆ √Ú‹È’-




            312                                       LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY
   314   315   316   317   318   319   320   321   322   323