Page 120 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñF: Óø◊ ¡Â∂ Óø◊ Á∆ ÒØ⁄ Á∂ «√˪Â

È؇
«¬’ √πÂøÂ Ï≈˜≈ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ «’√∂ Ú√» Á∆ Óø◊ Á≈ ’∆Ó Á∂ √øÁÌ ÂØ∫ «ÏȪ ’ج∆ √πÂøÂ ‘Ø∫Á
È‘ƒ ‘πøÁ∆Õ «¬’ Ú√» Á∆ Óø◊ Á≈ ¡øÁ≈˜≈ ‘Ó∂Ù≈ ¿π√ Á∆ ’∆Ó Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

(Demand is defined as the quantity of a product which a consumer is not only desiring to purchase
and able to purchase but is also ready to purchase at a given price and at given point of time.) ‘Ø
ÙÏÁª «Úæ⁄, «¬‘ ’∆Ó ¡Â∂ Óø◊ Á«Ó¡≈È √ÏøË ˘ Áæ√Á≈ ˛Õ «¬‘ «¬√ ◊æÒ Á≈ √ø’∂ «ÁøÁ≈ ˛ «’ Úæ÷-Úæ÷ ’∆Óª
”Â∂ «¬’ Ú√» Á∆ «’øÈ∆ Ó≈Â≈ Óø◊∆ ‹≈Ú∂◊∆Õ «¬æÊ∂ «¬‘ Áæ√‰≈ ˜»∆ ˛ «’ ¡Ê Ù≈√Â Óø◊ (Demand) ¡Â∂ Óø◊∆
◊¬∆ Ó≈Â≈ (Quantity Demanded) Á∆¡ª Ë≈≈È≈Úª «Ú⁄’≈ Î’ ÍÃ◊‡ ’Á∂ ‘ÈÕ Óø◊ ¿π‘ Ó≈Â≈Úª ‘È,
‹Ø ÷∆ÁÁ≈ √Ó∂∫ Á∂ «¬’ «ÈÙ«⁄ √Ó∂∫ «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷ ‹ª «Ú’Ò«Í’ ’∆Óª ”Â∂ ÷∆Á‰ Á∂ «¬¤πæ’ ¡Â∂ ÔØ◊ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
(Demand is the quantities that buyers are willing and able to buy at alternative prices during a
given period of time.) «¬√ ÂØ∫ ¿πÒ‡ Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ ¿π‘ «ÚÙ∂Ù Ó≈Â≈ ˛ ‹Ø ÷∆ÁÁ≈ «¬’ «ÈÙ«⁄ ’∆ÓÂ
”Â∂ ÷∆Á‰ Á∂ «¬¤πæ’ ¡Â∂ ÔØ◊ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ (The quantity demanded is a specific amount that buyers are
willing and able to buy at one price) ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ A π«Í¡≈ ÍÃÂ∆ ¡≈¬∆√ ’∆Ó ”Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ ÚæÒØ∫
D ¡≈¬∆√ ’∆Ó ˘ ÷∆Á‰ Á∆ «¬æ¤≈ ¡Â∂ ÔØ◊Â≈ Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ Á≈ ¿πÁ≈‘‰ ˛, ‹ÁØ∫ «’ ¿πÍÌØ◊Â≈ ÚæÒØ∫ A
πͬ∂ ”Â∂ D ¡≈¬∆√ ’∆Ó B πͬ∂ ”Â∂ C ¡≈¬∆√ ’∆Ó ¡Â∂ C πͬ∂ ”Â∂ 2 ¡≈¬∆√ ’∆Ó ÷∆Á‰ Á∆ ÔØ◊Â≈ ¡Â∂
«¬æ¤≈ Óø◊ Á≈ ¿πÁ≈‘‰ ˛Õ

Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ Á∆ Ë≈È≈ √ÏøË∆ ÁØ Ó‘æÂÚÍ»È ¡ÚÒØ’È
(i) «ÚÙ∂Ù ’∆Ó Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ ÷∆ÁÁ≈ Á∆ ¡√Ò∆ ÷∆Á È‘ƒ ‘πøÁ∆Õ «¬‘ ’∂ÚÒ «¬¤πæ’
(Intended) ÷∆Á ‘πøÁ∆ ˛ ‹ª ¿π‘ Ó≈Â≈ ‘πøÁ∆ ˛, «‹√ ˘ ¿πÍÌØ◊Â≈ ÷∆Á‰ Á≈ «¬¤πæ’ ˛Õ
(ii) Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ ÍÃÚ≈‘ Ë≈È≈ ˛ È≈ «’ √‡≈’ Ë≈È≈Õ «¬√ ÂØ∫ ÓÂÒÏ «¬’ ¡Òæ◊-ÊÒæ◊ ÷∆Á
ÂØ∫ È‘ƒ ˛, ÏÒ«’ ÷∆Á Á∂ Ò◊≈Â≈ ÍÃÚ≈‘ ÂØ∫ ˛, «‹Ú∂∫ ÍÃÂ∆ «ÁÈ B ¡≈¬∆√ ’∆Ó, ÍÃÂ∆ ‘ÎÂ≈
A@@ √øÂ∂ ¡≈«ÁÕ ÍÃÚ≈‘ ⁄ª («‹Ú∂∫ Óø◊) «Úæ⁄ √Ó∂∫ ¡≈’≈ ‘πøÁ≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’ √‡≈’ ⁄ª «Úæ⁄ √Óª
¡≈’≈ È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ

Î◊π√È Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““Óø◊ «¬’ Ú√» Á∆ Ó≈Â≈ ˘ Áæ√Á∆ ˛ ‹Ø ¿πÍÌØ◊Â≈, ‘Ø ◊æÒª Ï≈Ï «‘‰ ”Â∂ √Ó∂∫ Á∂
«¬’ «ÈÙ«⁄ √Ó∂∫ «Úæ⁄ ‘∂’ √øÌÚ ’∆Ó ”Â∂ ÷∆Á‰ Á∂ ÔØ◊ ¡Â∂ «¬¤πæ’ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ”” (Demand refers to the
quantities of a commodity that the consumers are able and willing to buy at each possible price
during a given period of time, other things being equal.) —Ferguson

Óø◊ ¡Â∂ Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Î’
Óø◊ ÂØ∫ ÓÂÒÏ «¬’ ¿πÍÌØ◊Â≈ ÚæÒØ∫ ¡≈͉∂ «ÁÓ≈◊ «Úæ⁄ ω≈¬∆ ◊¬∆ ¿π√ Óø◊ Â≈«Ò’≈ ÂØ∫, «‹√ ÂØ∫ ÍÃ◊‡
‘πøÁ≈ ˛ «’ ¿π‘ «’√∂ Ú√» Á∆¡ª √øÌÚ ’∆Óª ”Â∂ «’øÈ∆ Ó≈Â≈ ÷∆Á‰≈ ⁄≈‘πøÁ≈ ˛, «¬√ ÂØ∫ ¿πÒ‡ Óøø◊∆ ◊¬∆
Ó≈Â≈ ÂØ∫ ÓÂÒÏ «’√∂ Ú√» Á∆ ¿π√ «ÈÙ«⁄ Ó≈Â≈ ÂØ∫ ˛, «‹√ ÂØ∫ ¿πÍÌØ◊Â≈ «¬’ «ÈÙ«⁄ ’∆Ó ”Â∂
÷∆Á‰ Á≈ «¬¤πæ’ ˛Õ

Ï∆. ¡≈. «ÙæÒ Á∂ «Ú⁄≈ «Úæ⁄, ““‘Ø ◊æÒª Ï≈Ï «‘‰ ”Â∂, «’√∂ «ÁæÂ∂ ‘ج∂ √Ó∂∫ «Úæ⁄ «Ú’Ò«Í’ ’∆Óª ”Â∂ «¬’
Ú√» Á∆ «ÚÙ∂Ù Ó≈Â≈ ˘ ÷∆Á‰ Á∆ÔØ◊Â≈ ¡Â∂ «¬æ¤≈ Óø◊ ˛Õ”” (Demand is the ability and willingness to
buy specific quantity of a good at alternative prices in a given time period to ceteris paribus.)
—B. R. Schiller

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 115