Page 263 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ «⁄æÂ A@.F «Úæ⁄ ͱߋ∆ ˘ OR «¬’≈¬∆¡ª ”Â∂ æ«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ RP ∂÷≈ «¬‘ Íz◊‡ ’Á∆ ˛ «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄
Ú≈Ë≈ ’È Á∂ Ò¬∆ «Ó‘È Á∆ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈ Á≈ «’√ Â∑ª «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ «¬√∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÍæÊ
(Output Path) «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª A@@, B@@, C@@ ¡Â∂ D@@ «¬’≈¬∆¡ª Á∂ Ò¬∆ √Ó-¿πÂÍ≈ÁÈ
Ú¥ª «¬‘ Íz◊‡ ’Á∆¡ª ‘È «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ A@@ «¬’≈¬∆¡ª Á∆ Ï≈Ï Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ‘Ø ‘∆ ˛Õ «¬‘
√Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ª ¿πÂÍ≈ÁÈ ÍÊ RP ˘ «ÏßÁ± E, F, G ¡Â∂ H ”Â∂ ’æ‡ ‘∆¡ª ‘ÈÕ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ª Á∂ «Úæ⁄
¡ßÂ ÿæ‡ ‘πßÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛ «‹√ Á≈ ¡Ê ˛ «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª ‘∂’ «¬’≈¬∆ A@@ «¬’≈¬∆¡ª Á∂ Ò¬∆ «Ó‘ÈÂ
Á∆ Í«‘Òª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ÿæ‡ ˜±∆ ˛Õ «¬√ Á≈ Ì≈Ú «Ó‘È Á≈ ÚæËÁ≈ ¿πÂÍ≈Á ˛Õ «⁄æÂ A@.AF ÂØ∫ «¬‘ √ÍæÙ‡
‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ EF Á∂ «Úæ⁄ Á≈ ¡ßÂ FG ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ¡Â∂ FG Á≈ ¡ßÂ GH ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ˛ ¡Â∂

EF > FG > GH

«¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ‘Ø«¬¡≈ «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ A@@ «¬’≈¬∆¡ª Á≈ Ú≈Ë≈ «Ó‘È Á∆ ¿π∫ÂØÁ ÿæ‡ ÚæË «¬’≈¬∆¡ª
˘ Ò◊≈Â≈ Íz≈Í ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ ÓßÈ Ò˙ EF «Ó‘È Á∆¡ª B@ «¬’≈¬∆¡ª ¡Â∂ FG «Ó‘È Á∆¡ª A@
«¬’≈¬∆¡ª ‘ÈÕ ¿πÁØ∫ E ÂØ∫ F Âæ’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª A@@ ‘Ø «¬’≈¬∆¡ª «Ó‘È Á∆¡ª B@ ‘Ø «¬’≈¬∆¡ª ˘ Ò◊≈
’∂ Íz≈Í ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ F ÂØ∫ G Âæ’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª A@@ ‘Ø «¬’≈¬∆¡ª Ò◊≈ ’∂ Íz≈Í A@ ’∆Â∆¡ª ‹≈
√’Á∆¡ª ‘È ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÍÊ RP ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ ‹ÁØ∫ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ «Ú√Ê≈ ‘πßÁ≈ ˛ ¿πÁØ∫ «Ó‘È Á∂
√∆«Ó ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ

B. «¬’ √≈ËÈ Á∂ ÿ‡Á∂ ÍzÂ∆ÎÒ (Diminishing Returns to a Factor)

«¬’ √≈ËÈ Á∂ ÿ‡Á∂ ÍzÂ∆ÎÒ ÂØ∫ Ì≈Ú ¿π√ √«ÊÂ∆ ÂØ∫ ˛ «‹√ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ √≈ËÈ Á∆ ÚæËÁ∆ ‘ج∆ √ß«÷¡≈ Á≈
«¬√Â∂Ó≈Ò ’È È≈Ò ’πÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ÿæ‡Á∆ ‘ج∆ Á ”Â∂ ‘πßÁ≈ ‘À «⁄æÂ A@.1G √≈ËÈ Á∂ ÿæ‡Á∂ ÍzÂ∆ÎÒ
Á∆ √«ÊÂ∆ ˘ Íz◊‡ ’ «‘≈ ˛Õ ‹ÁØ∫ ͱߋ∆ ˘ RP ”Â∂ √«Ê æ«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∂ÚÒ «Ó‘È Á∆
«˜¡≈Á≈ «¬’≈¬∆¡ª Ò◊≈ ’∂ ÚË≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¿πÁØ∫ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ª Á∂ «Úæ⁄ Á≈ ¡ßÂ «˜¡≈Á≈ ‘πßÁ≈ ‹ªÁ≈
˛ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ ‘∂’ ‘Ø A@@ «¬’≈¬∆¡ª Á∂ Ò¬∆ «Ó‘È Á∆ ˜± ͫ‘Òª ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ˛Õ «¬√ Á≈ ¡Ê
˛ «’ «Ó‘È Á∆ √∆«Ó ¿πÂÍ≈Á’Â≈ ÿæ‡Á∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ EF Á∂ «Úæ⁄ Á≈ ¡ßÂ FG ÂØ∫ ÿæ‡ ¡Â∂ FG Á∂ «Úæ⁄ Á≈
¡ßÂ GH ÂØ∫ ÿæ‡ ˛ ¡Â∂

EF < FG < GH

«⁄æÂ A@.AG

258 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY