Page 327 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ AD.H ¡ÈπÌÚ∆ ÍzÓ≈‰ (Empirical Evidence)

Ú√± «ÚÌ∂Á «√Î «¬’ ̱-Óß‚Ò∆ ÿ‡È≈ (Global Phenomenon) ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄, √ß√≈ Á∂ √≈∂ ¡Ê
Ù≈√Â∆¡ª «Úæ⁄ Ï‘π √Ó∂∫ «Úæ⁄ Ú√±¡ª ¿πÂÍ≈ÁÈ Íz«’«¡≈ Á∆ «¬’ ˜±∆ Ù ω∆ ‘ج∆ ˛Õ ¡ßÂ≈Ù‡∆
ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ¡Â∂ ̱-Óß◊Ò∆’È Íz«’«¡≈ È∂ Ú√± «ÚÌ∂Á Á∂ «Ú⁄≈ ˘ Ï‘π «ÁzÛ ’∆Â≈ ˛Õ «ÏȪ
Ùæ’ «ÚÌ∂Á ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ √≈Î-√ÍæÙ‡ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ˛, «Î Ú∆ ¡«‹‘≈ «ÚÙÚ≈√ Ï‰È Òæ◊≈ ˛ «’
«ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ (Ï≈˜≈ Á∂ «¬’ ±Í «Úæ⁄) «˜¡≈Á≈ «Ú¡≈Í’ È‘∆∫ ‘ج∆ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄
¡Ê Ù≈√Â∆ «¬‘ Ó«‘√±√ ’È Òæ◊∂ ‘È «’ «ÚÒ∂ ‘∆ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ «ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
¡√∆∫ «¬È∑ª ÁØÈØ∫ Âæʪ Á≈ √Óø‹√Ô «’√ Â∑ª √Ê≈«Í ’∆¬∂, «¬’ «¬‘ «’ ÚÍ≈ «ÚÚ‘≈ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Ú√±
«ÚÌ∂Á Á≈ «Ú√Ê≈ ‘Ø «‘≈ ˛, Á±√ª, «¬‘ «’ «ÚÚ‘≈’ ÂΩ ”Â∂ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ (Ú√± «ÚÌ∂Á «‹√ Á∆
Óπæ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ˛) Ò◊≈Â≈ Á∂÷∆ È‘∆∫ ‹ªÁ∆Õ ¡√Ò∆¡Â «¬‘ ˛ «’ «ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∆ «ÚÌ∂Á∆«¥Â
Ú√±¡ª Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Ú≈Ò∆¡ª ÎÓª Á∆ √ß«÷¡≈ Ï‘π ÿæ‡ ˛Õ ¿πÍÌØ◊Â≈ Ú√±¡ª Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄, «‹Ú∂∫
√≈ω, «√◊∂‡, √≈«¬‰ ¡Â∂ Feast Food ¡≈«Á Ú√±¡ª «ÚÌ∂Á Ï‘π «˜¡≈Á≈ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ Í «¬‘
√≈∆¡ª Ú√±¡ª ¿πÈ∑≈ √≈∆¡ª Úæ‚∆¡ª ÎÓª ÚæÒØ∫ ¿πÂÍ≈Á ’∆Â∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘È «‹È∑ª Á∆ √ß«÷¡≈ Ï‘π ÿæ‡
(A small number of big firms) ‘πßÁ∆ ˛Õ McDonald’s Pizza Hut, Sub-way, Dominos ¡Â∂ KFC ¡≈«Á
’πfi ¡«‹‘∆¡ª ÎÓª ‘È «‹È∑ª ˘ Fast Food Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ «ÚÙ∂ÙÂ≈ Íz≈Í ˛ ¡Â∂ ‹Ø Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∂
«ÚÌ∂Á∆«¥Â ÷≈Á ÍÁ≈Ê (Food items) ω≈™Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª ¿πÁÔØ◊ª ˘ Ï≈˜≈ Á∂ «’√∂ ±Í «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ
’∆Â≈ ‹≈Ú∂? «ÈÙ«⁄ ‘∆ «¬È∑ª ˘ ͱ∆ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ È‘∆∫ «◊«‰¡≈ ‹≈Ú∂◊≈ È≈ ‘∆ ¬∂’≈«Ë’≈ ‹ª ¬∂’≈«Ë’≈∆
ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄Õ «¬È∑ª Á≈ ¿πÍÔπ’ √Ê≈È Ï≈˜≈ Á≈ ¿π‘ ±Í ˛ «‹√ ˘ ÿæ‡ ¡«Ë’≈ (Oligopoly) ’«‘ßÁ∂ ‘È
¡Â∂ «‹√ Á∆ Óπæ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ÊØÛ∑∆¡ª «‹‘∆¡ª ÎÓª «Úæ⁄ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ (Competition among the Few Firms)
˛Õ «¬√ Á≈ «ÚÚ∂⁄È ¡◊Ò∂ ¡«Ë¡≈«¬ «Úæ⁄ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

‡≈√’ √ÓæÊ≈ «˜¡≈Á≈ ”Â∂ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ Íz◊‡ ’ØÕ

AD.I ◊À-’∆Ó ÍzÂ∆ÔØ«◊Â≈ (Non-Price Competition)

¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∂ ¡Ë∆È ÎÓ ¡≈͉∂ Ò≈Ì «˜¡≈Á≈ ’È Á∂ Ò¬∆ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆¡ª ÁØ «ÚË∆¡ª ¡Í‰≈
√’Á∆¡ª ‘È (i) ’∆Ó ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ (Price Competition) (ii) ◊À-’∆Ó ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ (Non-Price Competition)
Õ ’∆Ó ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∂ ¡Ë∆È ÎÓª ’∆Ó ˘ ÿæ‡ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ Á∂ ÎÒ√±Í Ù≈«¬Á Ò≈Ì «˜¡≈Á≈ È‘∆∫ ‘Ø
√’∂ «’™«’ «¬’ ÎÓ È≈Ò ’∆Ó ÿæ‡ ’∆Â∂ ‹≈‰ ”Â∂ Á±√∆ ÎÓ Ú∆ ’∆Ó ÿæ‡ ’ «ÁßÁ∆ ˛Õ «¬√ Â∑ª Ï≈˜≈
«Úæ⁄ «’√∂ Ú∆ ÎÓ Á≈ «‘æ√≈ ÚæË È‘∆∫ √’Á≈ ¡Â∂ «’√∂ Ú∆ ÎÓ Á∆ «Ú’∆ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ «¬√ Ò¬∆
¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∂ ¡Ë∆È ÎÓª «˜¡≈Á≈ ◊À-’∆Ó ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ ˘ ¡Í‰≈™Á∆¡ª ‘ÈÕ
«È’Ò√È Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““◊À-’∆Ó ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ ¿π‘ ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ ˛ «‹√ «Úæ⁄ «Ú’∂Â≈ ’∆Ó ÿæ‡ ’È Á∆ ‹◊∑≈
”Â∂ ‘Ø «ÚË∆¡ª È≈Ò «Ú’∆ Á∂ Ò¬∆ ÍzÂ∆Áß«ÁÂ≈ ’Á∂ ‘ÈÕ”” (Non-price competition is the competition by
sellers for sales by means of other than price cutting. —Nicholson)
◊À-’∆Ó ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ ÂØ∫ Ì≈Ú ÎÓª È≈Ò ◊z≈‘’ª ˘ ¡≈͉∂ ÚæÒ ¡≈’«Ù ’È Á∂ Ò¬∆ ’∆Ó «Úæ⁄ ’Ó∆
’È Á∆ ‹◊∑≈ ”Â∂ ¡Í‰≈¬∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘Ø «ÚË∆¡ª ÂØ∫ ˛Õ
ÎÓª Á∂ ’ØÒ ◊z≈‘’ª ˘ ¡≈͉∂ ÚæÒ ¡≈’«Ù ’È Á∂ Ò¬∆ ‘Ø Ú∆ √Â∂ ‘È «‹Ú∂∫ Ú√± Á∆ ’π¡≈«Ò‡∆ ˘ ÏÁÒ
Á∂‰≈, Ú∂⁄‰ Ú≈Ò∂ √Ê≈È Á≈ Í«ÚÂÈ ’È≈, «¬Ù«Â‘≈, Íz⁄≈ √∂Ú≈Úª ¡≈«Á ÍzÁ≈È ’È≈, Ú√± Á∂ È≈Ò
Î∆ ¿πÍ‘≈ (Free Gift) «‹Ú∂∫ ⁄Ó⁄, ’ÀÒø‚, «◊Ò≈√, Ï≈ÒÍÀÈ ¡≈«Á Á∂‰≈, ÚË∆¡≈ ÍÀ«’ß◊ ’È≈, ÿª «Úæ⁄
Î∆ ‚«ÒÚ∆ Á∂‰≈ ¡≈«ÁÕ «¬√ Â∑ª √≈∆¡ª ÎÓª «Úæ⁄ ◊z≈‘’ª ˘ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∆¡ª √π«ÚË≈Úª ÍzÁ≈È ’’∂

322 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY