Page 336 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆-AE: ÿæ‡ ¡«Ë’≈ Á∂ «√˪Â

ÎÓª Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Ï≈˜≈ Óß◊ Ï‘π «˜¡≈Á≈ ‘πßÁ∆ ‘À ¿πÈ∑ª ˘ Úæ‚∂ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ‘πßÁ≈ ˛Õ È؇
Úæ‚∂ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Ò¬∆ «Ó‘È Úß‚ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ÍÀÓ≈È≈ «‹ßÈ≈ «ÚÙ≈Ò
‘ØÚ∂◊≈ «Ó‘È Úß‚ Á∂ ’≈È ÍzÂ∆ «¬’≈¬∆ ¡Ω√ ÿæ‡Á∆-ÚæËÁ∆ Ò≈◊ ÿæ‡ ‘πßÁ∆ ‹≈Ú∂◊∆Õ «¬√ ˘ ‘∆
ÍÀÓ≈È∂ Á∆¡ª Ïæ⁄ª «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¬√∂ ’≈È ÎÓª ¡≈͉∂ ¡’≈ ˘ «ÚÙ≈Ò Ï‰≈™Á∆¡ª ‘ÈÕ
(b) √«Ê Ò≈◊ª (Fixed Costs)- «’√∂ ÈÚƒ Ú√± Á∆ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ‹≈‰± ’Ú≈¿π‰ Á∆ Ò≈◊ ’≈Î∆
¿π⁄∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ «’√∂ ÈÚ∂∫ ¿πÂÍ≈Á Á∆ ±Í ∂÷≈ ω≈¿π‰≈ ¡Â∂ ¿π√ ˘ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ «¬ßÈ≈ √«‘‹ È‘∆∫
‘πßÁ≈Õ Íz⁄æ«Ò ÍzÂ∆ÔØ◊∆ Ú≈Â≈ÚÈ «Úæ⁄ «’√∂ ÈÚ∆∫ Ú√± Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ¡Â∂ Úø‚ (‹ª Íz⁄«Ò Ú√±
Á∂ ¿πÂ¥Ù‡ ±ÍªÂ) Á∆ √ø÷∂Í Ò≈◊ (Sunk Cost) Ï‘π ¿π⁄∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ √ø÷∂Í Ò≈◊ ¿π√ Ò≈◊ ˘
’«‘ßÁ∂ ‘È «‹√ Á∆ Ú√±Ò∆ È‘∆∫ ‘πßÁ∆Õ ÚÂÓ≈È √Ó∂∫ «Úæ⁄ ¡≈Ëπ«È’ Â’È∆’ È≈Ò Ï‰≈¬∆¡ª Ú√±¡ª
Á∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò≈◊ ϑπ ¿π⁄∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ Úæ‚∆¡ª ÎÓª «‹È∑ª Á∆ «Ú’∆ Á≈ ÍÀÓ≈È≈ «ÚÙ≈Ò ‘πßÁ≈ ˛
¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ ÍzÂ∆ «¬’≈¬∆ Ò≈◊ ÿæ‡ ‘πßÁ∆ ˛ ¿πÈ∑ª ˘ ¤Ø‡∆¡ª ÎÓª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ’∆Ó Ò≈Ì
(Price Advantage) «˜¡≈Á≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ
(c) ’≈‹ ÷∂Â Á∆¡ª Ï⁄ª (Economies of Scope)- Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ÍzÚ∂Ù ’È≈ ÈÚ∆∫ Ú√± Á∆ ÍÃ√Â≈ÚÈ≈
’≈¿π‰≈ ¡Â∂ Íz«Â¡≈Ù∆ ◊z≈‘’ª ˘ «¬√ Á∂ Ï≈∂ ‹≈‰± ’Ú≈¿π‰≈ ¡≈«Á ’≈Î∆ ÷⁄∆Ò∂ ’ßÓ ‘ÈÕ «¬È∑ª
Á∆¡ª Ò≈◊ª Ï‘π ¿π⁄∆¡ª ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ ¤Ø‡∆¡ª ÎÓª Á∆ ’æπÒ «Ú’∆ È≈Ò «¬È∑ª Ò≈◊ª ˘ ͱ≈
È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ ‹∂’ «¬È∑ª ˘ ͱ≈ ’È Ò¬∆ ¤Ø‡∆¡ª ÎÓª Ú√± Á∂ Ì≈¡ ¿π⁄∂ ’È◊∆¡ª ª
¿πÈ∑ª Á∆ «Ú’∆ ‘Ø Ú∆ ÿæ‡ ‹≈Ú∂◊∆ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ «‡’∂ «‘‰ Á∂ Ò≈Ò∂ ÍÀ ‹≈‰◊∂Õ ’∂ÚÒ
Úæ‚∆¡ª ÎÓª ‘∆ «‹È∑ª Á≈ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∆¡ª Ú√»¡ª Á∆ «Ú’∆ Á≈ ¡’≈ «ÚÙ≈Ò ‘πßÁ≈ ˛ Ò◊≈Â≈
ÚæË ‘∆¡ª ◊À ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò≈◊ª Á∂ ÏØfi ˘ ¸æ’ √’Á∆¡ª ‘ÈÕ ¡≈͉∂ «ÚÙ≈Ò ¡’≈ Á∆ «ÚÙ∂ÙÂ≈
(«’√∂ «ÚÙ∂Ù ÍÒª‡ Á∂ ¡≈’≈ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂) Á∂ ’≈È «¬È∑ª ÎÓª ˘ ’≈‹ ÷∂Â Á∆¡ª Ïæ⁄ª ‘πßÁ∆¡ª
‘ÈÕ Úæ‚∆¡ª ÎÓª ’≈‹ ÷∂Â Á∆¡ª Ïæ⁄ª Á∂ ’≈È, «¬√ ÔØ◊ ‘πßÁ∆¡ª ‘È «’ ◊À-¿πÂÍ≈ÁÈ √ÏßË∆
Ò≈◊ª ˘ Úæ÷-Úæ÷ Ú√±¡≈ ¡Â∂ √∂Ú≈Úª, «‹È∑ª Á≈ ¿π‘ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’Á∆¡ª ‘È, «Úæ⁄ Úß‚ √’‰ ¡Â∂
¿πÈ∑ª Á∆ ’æπÒ Ò≈◊ ڥ ‘∂·ª ÚæÒ fiπ’∆ «‘ßÁ∆ ˛Õ ÿæ‡ ¡«Ë’≈∆ Ï≈˜≈ „ª⁄∂ Á∂ ÍÀÁ≈ ‘؉ Á≈ «¬‘
«¬’ ‘Ø ’≈È ˛Õ

√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)

‘∂· «Ò÷∂ ’ÊÈ≈ «Úæ⁄Ø∫ √‘∆/◊Ò ÒæÌØ
(State whether the following statements are True/False)-

I. ÿæ‡ ¡«Ë’≈ Á≈ «√˪ √Ó±‘-«ÚÚ‘≈ Á≈ «√˪ ˛ È≈ «’ ‹È √Ó±‘ ‹ª «Ú¡’Â∆◊ «ÚÚ‘≈Õ
A@. √Ó±‘-«ÚÚ‘≈ Á≈ ’ج∆ √Ë≈‰ ÓȘ± «√˪ ȑ∆∫ ˛Õ
AA. ‘∂’ ÿæ‡ ¡«Ë’≈∆ ¿πÁÔØ◊ Á∂ ‘Ø ÿæ‡ ¡«Ë’≈∆¡ª Á∂ ÚÍ≈ «ÚÚ‘≈ Á≈ «Ë¡≈ÈͱÚ’ ¡«Ë¡ÀÈ
È‘∆∫ ’Á≈ ˛Õ
AB. ¡À‚Ó √«ÓæÊ Á∂ ¡Èπ√≈ «Ó‘È Úß‚ Ï≈˜≈ Á∂ ¡≈’≈ ”Â∂ «ÈÌ È‘∆∫ ’Á≈ ˛Õ

ÎÓª È≈Ò √«‹Â ’≈È (Firm-Created Causes)
«‹Ú∂∫ «’ ¿πÍ Áæ«√¡≈ ‹≈ ¸æ«’¡≈ ˛, ÿæ‡ ¡«Ë’≈∆ ÎÓª Á≈ «ÚÚ‘≈ √≈Ó«’ ‘πßÁ≈ ˛Õ ‹Á «’ ¿πÁÔØ◊ «Úæ⁄
ÎÓª Á∆ √ß«÷¡≈ Á∂ ÿ‡‰ Á∆ Íz«ÚÂ∆ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛ ÂÁ «’ ‹Ø ÎÓª Ï⁄∆¡ª «‘ßÁ∆¡ª (Survivors) ‘È ¿πÈ∑ª
Á∂ ¡Ω√ ¡’≈ Á∂ Úæˉ Á∆ Íz«ÚÂ∆ Á∂÷∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ¡«‹‘≈ ¿πÈ∑ª Ï⁄∆¡ª ÎÓª Á∂ Úæ÷-Úæ⁄ ¡≈⁄‰ (Strategic
Practices) Á∂ ’≈È ‘πßÁ≈ ˛ ‹ª ª Úæ‚∆¡ª ÎÓª Ï⁄∆¡ª ‘ج∆¡ª ¤Ø‡∆¡ª ÎÓª ˘ ÷∆Á ÒÀ∫Á∆¡ª ‘È ‹ª ¿πÈ∑ª
Á≈ «ÚÒÔ (Merger) ’ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬‘ Íz«’«¡≈ Ï⁄∆¡ª ‘ج∆¡ª ÎÓª Á∂ ¡’≈ ¡Â∂ Ï≈˜≈ Á∂ «‘æ√∂ ˘
ÚË≈™Á∆¡ª ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘ ÿæ‡ ¡«Ë’≈∆ ‘؉ Á∂ È≈Â∂ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì ’Ó≈¿π‰ Á∂ ÔØ◊ ω≈™Á∆¡ª ‘ÈÕ ÎÓª
«Úæ⁄ ÍÃ√Í ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ Ú∆ ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 331