Page 365 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI
P. 365
«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√ Á∂ «√˪Â
È؇ Í»È Ò≈◊ ’∆Ó «ÈË≈‰ Á∆ ¡À∫‚«¿»˜ «Ú¡≈«÷¡≈ «⁄æ AH.D «Úæ⁄ Á√≈¬∆ ◊¬∆ ˛, «‹æÊ∂ AC ¡Ω√ ÍÃÂæ÷
¡Â∂ Í«ÚÂ∆ Ò≈◊ ڥ ˛ ‹Ø ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ «¬’ «Ú√«Âz ∂∫‹ «Úæ⁄ √Ӫ «√æË∆ ∂÷≈ ˛Õ MC «¬√ Á∂ ¡Èπ»Í
√∆«Ó Ò≈◊ ڥ ˛Õ ÓøÈ Ò˙ «’ ÎÓ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ OQ ÍæË ¸‰Á∆ ˛Õ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ «¬√ ÍæË ”Â∂ QC ÎÓ
Á∆ Í»È Ò≈◊ ˛ ‹Ø QV ¡Ω√ ÍÃÂæ÷ Ò≈◊ ‹Ó∑ª Ò≈◊ «ÈË≈‰-√∆Ó≈ (Costing Margin) VC ÂØ∫ ω∆ ˛Õ
«¬√ Ò¬∆ ÎÓ Á∆ «Ú’∆ ’∆Ó OP = QCÕ ÎÓ «¬‘∆ ’∆Ó OP ÒÀ∫Á∆ ‘∂◊∆ Í ¿π‘ ¡≈͉∆ Ú√» Á∆ Óø◊
”Â∂ «ÈÌ ’Á∂ ‘ج∂ «˜¡≈Á≈ Ú∂⁄ √’Á∆ ˛, «‹Ú∂∫ «’ DD Óø◊ Ú¥ È≈Ò «Á÷≈«¬¡≈ «◊¡≈ ˛Õ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆
«Úæ⁄ ¿π‘ OQ Ú√» Á∆ Ó≈Â≈ Ú∂⁄∂◊∆Õ «¬‘ ’∆Ó Óø◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂȪ Á∂ ’≈È ÏÁÒ∆ È‘ƒ ‹≈Ú∂◊∆, √◊Ø∫
1
’∂ÚÒ ÍÃÂæ÷ ¡Â∂ ¡ÍÃÂæ÷ √≈ËȪ Á∆¡ª ’∆Óª «Úæ⁄ Í«ÚÂȪ Á∂ ’≈È ÂÏÁ∆Ò ’∆Â∆ ‹≈Ú∂◊∆Õ
‡≈√’ ¡À∫‚«¿»˜ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ”Â∂ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ ÍÃ◊‡ ’ØÕ
«¬√ Á∆¡ª ¡≈ÒØ⁄È≈Úª (Its Criticisms)
ÓÀ’ÒÍ, ≈«Ïø√È, ’≈‘È ¡Â∂ ‘Ø ¡Ê Ù≈√Â∆¡ª È∂ Í»È Ò≈◊ ’∆Ó «ÈË≈‰ «√˪ Á∆ ‘∂· «Ò÷∂ ¡Ë≈
”Â∂ ’Û∆ ¡≈ÒØ⁄È≈Úª ’∆Â∆¡ª ‘È-
A. Ò≈Ì «˜¡≈Á≈ ’È ÂØ∫ Óπ’ ȑƒ ( Not Free from Profit Maximisation)-≈«Ïø√È ¡Â∂ ’≈‘È
Ú◊∂ ¡È∂’ª ¡≈ÒØ⁄’ª È∂ Úȉ ’∆Â≈ ˛ «’ Í»È Ò≈◊ ’∆Ó «ÈË≈‰ «√˪ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì Á∂
¿π√ «√˪ ÂØ∫ Óπ’ ȑƒ ˛ ‹Ø «’ ‘≈Ò ¡Â∂ «‘æ⁄ ÚæÒØ∫ ‹ª⁄ ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ª ¡È∂’ª ÎÓª Á∂ ’∆ÓÂ
«ÈË≈‰ √ÏøË∆ ÎÀ√«Ò¡ª «Úæ⁄ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹Ú∂∫ «’ ‘≈Ò ¡Â∂ «‘æ⁄ È∂ ¡≈͉∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ È∂
÷πÁ Úȉ ’∆Â≈ ˛Õ «Ú¡’Â∆Í’ Óø◊ Ú¥ «Úæ⁄ «’ø’ ”Â∂ Ú√» Á∆ ‹Ø ’∆Ó ˛, ¿π‘ √∆«Ó Ò≈◊Â
Á∂ «Ú√«Âz ÷∂ «Úæ⁄ Ò≈Ì-«˜¡≈Á≈ ’È≈ ’∆Ó ˛ ¡Â∂ «‹æÊ∂ «¬‘ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ Ú¥ ˘ ¿π√ Á∂
¡√ (Discontinuous) Ì≈◊ «Úæ⁄ ’æ‡Á≈ ˛Õ
B. «’√ Á∆ Í»È Ò≈◊ (Whose Full Cost)- «¬√ «√˪ Á∆ «¬’ Óπæ÷ Âπ‡∆ ˛ «’ «¬‘ ¿π√ ÎÓ Á≈
Úȉ ’È «Úæ⁄ ¡√ÎÒ «‘≈ ˛, «‹√ Á∆ Í»È Ò≈◊ ÿæ‡ ¡«Ë’≈ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ’∆Ó Á≈ «ÈË≈‰
’∂◊∆ ¡Â∂ ‘Ø ÎÓª Ú∆ «¬√∂ ’∆Ó Á≈ ¡Èπ√‰ ’È◊∆¡ªÕ «¬√ «Úæ⁄ ’∆Ó ¡◊Ú≈¬∆ Á∆ ¿π‘
√øÌ≈ÚÈ≈ Ù≈«ÓÒ ˛, «‹√ «Úæ⁄ ‘≈Ò-«‘æ⁄ ¡Â∂ ¡À∫‚«¿»˜ È∂ ’ج∆ «Ú⁄≈ È‘ƒ ’∆Â≈ ˛Õ
C. ÎÓª √«Ê ’∆Óª Á≈ ¡Èπ√‰ È‘ƒ ’Á∆¡ª (Firms do not follow Rigid Prices)- Í»È Ò≈◊Â
’∆ÓÂ-«ÈË≈‰ «√˪ Á∆ √«Ê ’∆Ó È≈Ò ‹πÛ∂ «‘‰ Á∂ ’≈È ¡≈ÒØ⁄È≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ ÎÓª
«√Î ÓøÁ∆ Á∂ ÁΩ≈È ¡≈͉∂ √‡≈’ ˘ Ú∂⁄‰ Ò¬∆ ¡≈͉∆¡ª ’∆Óª «Úæ⁄ ’Ó∆ ’ «ÁøÁ∆ ˛ ¡Â∂ Â∂˜∆ Á∂
«ÁȪ «Úæ⁄ Ò≈◊ Úˉ ”Â∂ ¿π‘ ’∆Óª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’ «ÁøÁ∆ ˛ ¡Â∂ ÎÓª «√Î √«Ê ’∆Ó È∆Â∆
Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ √πÂø ÓπæÒ È∆Â∆ Á≈ ¡Èπ√‰ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ
D. ¡≈ÓÁÈ √∆Ó≈ ¡√ÍæÙ‡ Ë≈È≈ ( Profit Margin Vague Concept)- «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ““√‘∆ Ò≈Ì
«ÈË≈‰”” ‹ª Ò≈◊ Á≈ ¡≈◊ «ÈË≈‰, ‘æÁ, «‹Ú∂∫ «’ ¡À∫‚«¿»˜ È∂ «’‘≈ ˛, ¡√ÍæÙ‡ ˛, «√˪Â
«Úæ⁄ «¬‘ √ÍæÙ‡ «’‘≈ ˛ «’ Ò≈◊Â-«ÈË≈‰ ‘æÁ”” Á≈ «ÈË≈‰ «’Ú∂∫ ‘πøÁ≈ ˛ ¡Â∂ ÎÓ ÚæÒØ∫ «¬√
Á≈ Í»È Ò≈◊ Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ÎÓ ¡≈͉∆ Ú√» Á∆ Ò≈◊ ¡Â∂ Óø◊ ”Â∂ «ÈÌ ’Á∂ ‘ج∂ √‘∆
¡≈ÓÁÈ ‘æÁ Á∂ »Í «Úæ⁄ ÿæ‡ ‹ª «˜¡≈Á≈ ÓπæÒ ÒÀ √’Á∆ ˛Õ
E. ’Ó˜Ø ¡ÈπÌÚ∆ ¡Ë≈ (Weak Empirical Basis)- Í»È-Ò≈◊ «√˪ Á≈ ÍÃÔØ◊ «√æË ÁØ ’≈Ȫ
È≈Ò ’Ó˜Ø ˛ : (i) ¿π‘ C@ ÎÓª, «‹È∑ª È∂ «¬√ «√˪ ˘ ¡Í‰≈«¬¡≈ √∆, ¿πÈ∑ª «Úæ⁄Ø∫ ’∂ÚÒ AB È∂
«¬√ «√˪ Á≈ √÷Â∆ È≈Ò Í≈Ò‰ ’∆Â≈ Í ¿π‘ ÎÓª Ú∆ ‘Ø Ò≈◊ª «Úæ⁄ ‹ØÛÈ Á∂ Ò¬∆ Úæ÷-Úæ÷
¡ÈπÓ≈«È ¿πÂÍ≈ÁÈ ’ ‘∆¡ª √ÈÕ ’πfi ÎÓª È∂ Í»È Ò≈◊ ˘ «Ò¡≈, ‹ÁØ∫ «’ ÎÓª È∂ ¡√Ò∆ ‹ª
360 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY