Page 395 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ ¡Ê Ù≈√Â Á∂ ’πfi Óπæ÷ «Ú¡≈«÷¡≈Úª «‹Ú∂∫ «‘’√, ÒÈ, ÒÀ∫◊ (Lange) ¡Â∂ ‘Ø ¡ÊÙ≈√Â∆¡ª È∂ Í∂‡Ø Á∂
¡Ê «Úæ⁄ ’«Ò¡≈‰ «¬Ù‡ÂÓ Á∆¡ª ’πfi √«ÊÂ∆¡ª «ÈË≈« ’ «ÁæÂ∆¡ª ‘ÈÕ Í∂‡Ø «¬Ù‡ÂÓ Á∂ ¡Èπ√≈ √Ó≈‹
’«Ò¡≈‰ ¿π√ √Ó∂∫ «˜¡≈Á≈ ‘πßÁ≈ ˛ ‹ÁØ∫ «’√∂ Á±√∂ «Ú¡’Â∆ ˘ Í«‘Òª ÂØ∫ Ïπ∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ «Ò¡≈¬∂ «ÏȪ «’√∂
Ú∆ «Ú¡’Â∆ Á∆ √«ÊÂ∆ Í«‘Òª È≈ÒØ∫ ⁄ß◊∆ ωŒ≈¿π‰≈ √ßÌÚ È≈ ‘ØÚ∂Õ Í∂‡Ø Á∂ √Ó≈‹ «¬Ù‡ÂÓ Á≈ ÍÂ≈ Ò◊≈¿π‰
Á∂ Ò¬∆, «‘’√ È∂ √∆«Ó «ÁÙ≈Úª «ÈË≈« ’∆Â∆¡ª ‘È ‹Ø Ú√±¡ª ¡Â∂ √∂Ú≈Úª Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ, ¿πÍÌØ◊ ¡Â∂
Úß‚ È≈Ò √ÏßË æ÷Á∆ ˛Õ ¡√∆∫ ÍzØÎÀ√ À‚ (Reder) ÚæÒØ∫ Áæ√∆¡ª ◊¬∆¡ª √∆«Ó «ÁÙ≈Úª ˘ «⁄æÂ≈ÂÓ’ ±Í
«Úæ⁄ ¿πÁËz ’Á∂ ‘ÈÕ

«¬È∑ª Á∆¡ª Ó≈ÈÂ≈Úª (Their Assumptions)- «¬‘ √∆«Ó ‹ª Í«‘Ò∆ ’؇∆ (First order) Á∆¡ª «ÁÙ≈Úª ‘∂·
«Ò÷∆¡ª Ó≈ÈÂ≈Úª ”Â∂ ¡Ë≈« ‘È-

(i) «’ ‘∂’ «Ú¡’Â∆ Ú√±¡ª Á∂ Úæ÷-Úæ÷ √ß‹Ø◊ª Á∂ «Úæ⁄ ⁄؉ ’È «Úæ⁄ √πÂßÂ ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ «’√∂ ”Â∂
«ÈÌ È‘∆∫ ’Á≈, ‹ÁØ∫ «’ ¿π√ Á∂ ¥Ó √ß«÷¡≈ÂÓ’ (Ordinal) ¿πÍÔØ◊Â≈ ÎÒÈ «ÁæÂ≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘πßÁ≈
‘À,
(ii) «’ ‘∂’ ¿πÂÍ≈ÁÈ «¬’≈¬∆ Á±√∆ ÂØ∫ √πÂßÂ ‘πßÁ∆ ˛,
(iii) «’ ‘∂’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÎÒÈ «ÁæÂ≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛ ¡Â∂ Â’È∆’∆ «◊¡≈È √«Ê «‘ßÁ≈ ‘À,

(iv) «’ ‘∂’ Ú√± Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ √Ì √≈ËÈ ÍzÔØ◊ «Úæ⁄ «Ò¡≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘È,
(v) «’ ‘∂’ Ú√± Úß‚ ‘πßÁ∆ ˛,
(vi) «’ √≈∂ «Ú¡’Â∆ ‘∂’ Ú√± Á∆ ’πfi Ó≈Â≈ ÷∆ÁÁ∂ ‘È,
(vii) «’ ‘∂’ «Ú¡’Â∆ ¡≈͉∆ √ßÂπÙ‡∆ ˘ «˜¡≈Á≈ ’È Á≈ ÔÂÈ ’Á≈ ˛,

(viii) «’ ‘∂’ ÎÓ ¡≈͉∂ Ò≈Ì ˘ «˜¡≈Á≈ ¡Â∂ ¡≈͉∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ò≈◊ª ˘ «È¿±ÈÂÓ ’È Á≈ ÔÂÈ
’Á∆ ˛ ¡Â∂
(ix) «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËÈ Í±È ÂΩ ”Â∂ ◊Â∆Ù∆Ò ‘ÈÕ

«¬È∑ª Ó≈ÈÂ≈Úª Á∂ «ÁæÂ∂ ‘ج∂ ‘؉ ”Â∂ ’«Ò¡≈‰ «¬Ù‡ÂÓ Á∆¡ª «ÁÙ≈Úª ”Â∂ ‘π‰ «Ú⁄≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)

÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks)–
A. ‘∂’ ¿πÂÍ≈ÁÈ «¬’≈¬∆ Á±√∆ È≈Ò ...................‘πßÁ∆ ˛Õ
B. ‘∂’ Ú√± .......................‘πßÁ∆ ‘ÀÕ
C. ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËÈ Í±È ÂΩ ”Â∂ ..........................‘ÈÕ

D. ‘∂’ Ú√Âπ Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ √≈∂ .........................ÍzÔØ◊ «Úæ⁄ «Ò¡≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

BB.A Ú∆«ÈÓÔ Á∆ «¬Ù‡ÂÓ ÁÙ≈ (The Optimum Condition of Exchange)

““‘∂’ «Ú¡’Â∆ Á∂ Ò¬∆ «’√∂ ÁØ Ú√±¡ª Á∂ «Úæ⁄ √Ê≈È≈ÍøÈÂ≈ Á∆ √∆«Ó Á Ï≈Ï ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ «‹È∑ª Á≈ «’
¿π‘ ¿πÍÌØ◊ ’Á≈ ˛Õ”” «¬√ Á≈ ÓÂÒÏ ˛ «’ ÁØ ¿πÍÌØ◊Â≈ Ú√±¡ª Á∂ «Úæ⁄ √Ê≈È≈ÍøÈÂ≈ Á∆ √∆«Ó Á (MRS)
˜± ¿πÈ∑ª Á∆¡ª ’∆Óª Á∂ ¡ÈπÍ≈ Á∂ Ï≈Ï ‘؉∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ª ‘ÈÕ (MRS) «’√∂ Ú∆ «ÏßÁ± ”Â∂ ¿πÁ≈√∆ÈÂ≈
Ú¥ Á≈ „Ò≈È ˛ ‹Ø «’ «¬’ Ú√±, ÓßÈ Ò˙ X Á∆ ¿π√ Ó≈Â≈ ˘ Íz◊‡ ’Á≈ ˛, «‹√ ˘ «¬’ «Ú¡’Â∆ Á∂ ¿π√∂
¿πÁ≈√∆ÈÂ≈ Ú¥ ”Â∂ «‘‰ Á∂ Ò¬∆ Y Á∆ ‘∂’ «¬’≈¬∆ Á∂ Ò¬∆ √Ê≈È≈ÍøÈÂ≈ ’È≈ ˜±∆ ˛Õ
Ï≈’√ «⁄æÂ BB.A Ú∆«ÈÓÔ Á∆ «¬Ù‡ÂÓ «ÁÙ≈ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’Á≈ ˛Õ A ¡Â∂ B ÁØ «Ú¡’Â∆¡ª ˘ Ò˙ «‹È∑ª
Á∂ ’ØÒ ¥Ó ¡Èπ√≈ X ¡Â∂ Y Ú√±¡ª Á∆¡ª «ÈÙ«⁄ Ó≈Â≈Úª ‘ÈÕ Q ¿πÍÌØ◊Â≈ A Á≈ Ó±Ò «ÏßÁ± ˛ ¡Â∂ O
a b
¿πÍÌØ◊Â≈ B Á≈ Ó±Ò «ÏßÁ± ˛ (√Ófi‰ Á∂ Ò¬∆ «⁄æÂ ˘ ¿πÒ‡≈ ’∂ Á∂÷Ø)Õ ÁØÈØ∫ ¡æ÷ª O ¡Â∂ O Á∆ ¡Èπ¶Ï Ìπ‹≈Úª
a b

390 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY