Page 324 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

ÒØ’ «ÚæÂ

È؇ 24.2.2 ਬਾਹਰਲਾ ਲੋਕ ਕਰਜਾ (External Public Debt)

ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਿਵਕਿਸਤ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਿਵਕਾਸ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰੰਿਭਕ ਦਸ਼ਾ ਿਵੱਚ ਿਵਦੇਸ਼ੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਿਜਆਦਾ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ
ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਿਵਦੇਸ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਪੂੰਜੀਗਤ ਸਾਧਨਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਕ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਵਰਤੋ ਿਵੱਚ ਿਲਆਈ ਜਾ
ਸਕਦੀ ਹੈ । ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਿਨਯੋਜਿਤ ਆਰਥਕ ਿਵਕਾਸ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੂਂਜੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਈ ਹੈ । ਇਸ ਪ੍ਕਾਰ ਭੁਗਤਾਨੇ
ਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਿਵਿਨਯੋਗ ਅੰਤਰਾਲ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਮੰੇ ਿਵਦੇਸ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਕਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ।
ਸੰਨ 1950-51 ਿਵੱਚ ਭਾਰਤ ਉੱਤੇ ਕੁਲ ਬਾਹਰਲਾ ਕਰਜਾ ਭਾਰ ਕੇਵਲ 32.03 ਕਰੋਡ਼ ਰੁਪਏ ਸੀ ਜੋ ਵਧਕੇ ਸੰਨ 1990-91
ਿਵੱਚ 31, 524.97 ਕਰੋਡ਼ ਰੁਪਏ ਹੋ ਿਗਆ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ 1950-51 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 1990-91 ਿਵੱਚ ਬਾਹਰਲਾ ਲੋਕ
ਕਰਜਾ ਵਲੋਂ 100 ਗੁਣ ਦੇ ਲੱਗਭੱਗ ਦੀ ਵਾਧਾ ਹੋ ਗਈ । 2000-2001 ਦੇ ਬਜਟ ਅਨੁਮਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੁਲ ਬਾਹਰਲਾ
ਕਰਜਾ 65, 945.23 ਕਰੋਡ਼ ਰੁਪਏ ਆਂਿਕਆ ਿਗਆ । ਇਹ ਵਧਕੇ 2002-2003 (R.E.) ਿਵੱਚ 57, 649.58 ਕਰੋਡ਼
ਰੁਪਏ ਅਤੇ 2003-2004 (B.E.) ਿਵੱਚ 60, 931.12 ਕਰੋਡ਼ ਰੁਪਏ ਆਂਿਕਆ ਿਗਆ ਹੈ ।
ੲਾਹਰੀ ਲੋਕ ਕਰਜ (ਕਰੋੜ ਰੂ. ਿਵੱਚ)

ਸਾਲ ਕੂਲ ਬਾਹਰੀ ਕਰਜ (ਸਂਚਯ ਿਵ ਰਤੀ ਿਵੱਚ)
1950-51 32-03
1980-81 10,782.39
1990-91 31,524.97
1995-96 51,248.74
1998-99 57,254.33
1999-2000 58,437.19
2000-2001 65,945.23
2001-2002 71,545.79
2002-2002 (R.E.) 57,649.58
2003-2004 (B.E.) 60,931.12

Ï≈‘Δ ÒØ’ ’˜ «Ú⁄ «ÚÙπæË Ú≈Ë≈ (Net increase in External Public Debt)

Ì≈ √’≈ Á≈ √ßÈ AIH@-HA «Ú⁄ ’πÒ ¿πË≈ A,GBH.@@ ’ØÛ πͬ∂ √∆ «‹√ «Ú⁄ √’≈ È∂ DDG.@@ ’ØÛ
πͬ∂ Á≈ ’˜ Ú≈Í√ ’ «ÁæÂ≈Õ «¬√ Â∑ª «¬√ √≈Ò «ÚÙπæË «ÚÁ∂Ù∆ ’˜ A,BHA.@@ ’ØÛ πͬ∂ Á≈ √∆Õ √ßÈ
AII@-IA «Ú⁄ Ï≈‘∆ ÒØ’ ’˜ E,CCI.@@ ’ØÛ πͬ∂ Á≈ √∆, «‹√ «Úæ⁄ B,AEH.@@ ’ØÛ πͬ∂ Á≈ Ú≈Í√
Ìπ◊Â≈È ’ «ÁæÂ≈Õ «¬√ Â∑ª «¬√ √≈Ò «ÚÙπæË Ï≈‘∆ ÒØ’ ’˜ «Ú⁄ C,EHB ’ØÛ πͬ∂ Á≈ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈Õ ’πÒ
Ï≈‘∆ ÒØ’ ’˜ «‹‘Û≈ √ßÈ B@@@-B@@A Á∂ Ï‹‡ ¡ÈπÓ≈Ȫ «Úæ⁄ AG,CBH ’ØÛ πͬ∂ ¡ª«’¡≈ «◊¡≈, ¿πÈ∑ª
«Úæ⁄ ÂØ∫ I,HBC.@@ ’ØÛ πͬ∂ Ú≈Í√ Ìπ◊Â≈È ’ «ÁæÂ∂ ◊¬∂ √ÈÕ «¬√ Â∑ª √≈Ò «Úæ⁄ A,AH@.@@ ’ØÛ πͬ∂
Á≈ «ÚÙπæË Ï≈‘∆ ÒØ’ ’˜ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈Õ

‡≈√’ Ì≈ √’≈ Á≈ √ßÈ AIH@-HA «Ú⁄ ’πÒ «ÚÁ∂Ù∆ ¿πË≈ «’ßÈ≈ √∆?

318 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY