Page 35 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

«¬’≈¬∆-B: «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì Á≈ «√˪Â

«⁄æÂ-B ÂØ∫ TSB ÚÒ √Ú‹«È’ ÷⁄ ÂØ∫ Íz≈Í ’πæÒ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì ˘ Á√≈™Á≈ ˛ «‹√ Á∆ „≈Ò ¿πÍ ˘ È؇
¿π·Á∆ ‘ج∆ Íz≈Í ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬‘ ÚÒ Á√≈™Á≈ ˛ «’ «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ √Ú‹«È’ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πßÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛ ’πæÒ
√Ó≈«‹’ Ò≈Ì ÚæËÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Í «¬’ «ÏßÁ± Á∂ Ï≈¡Á ÿ‡‰ Òæ◊ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ TSS ÚÒ ’ ÂØ∫ ÍÀÁ≈
‘ج∂ ’πfi √Ó≈«‹’ «Â¡≈◊ ˘ ÍzÁÙ ’Á≈ ˛ «‹‘Û≈ «¬‘ Á√≈™Á≈ ˛ «’ ’ Á∆ Ó≈Â≈ Á∂ È≈Ò ’πÒ «Â¡≈◊
ÚæËÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛ Í «¬’ «ÏßÁ± Á∂ Ï≈¡Á ’πÒ «Â¡≈◊ Ï‘π Â∂˜ ◊Â∆ È≈Ò Úˉ Òæ◊ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬æÊ∂ TSS ¡ÂÀ
ÚæÒ Á≈ ¡ßÂ ÙπæË √Ó≈«‹’ Ò≈Ì Íz≈Í ‘ØÚ∂◊≈ «‹‘Û≈ «¬æÊ∂ MN È≈Ò Á√≈«¬¡≈ «◊¡≈Õ «¬√ Ò¬∆ √’≈ ˘
OQ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ÷⁄ Ò◊≈¿π‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ª «’ «˜¡≈Á≈ ÂØ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì Íz≈Í ‘Ø √’∂Õ

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø ¡«Ë’ÂÓ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì «√˪ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’πæÒ √Ó≈«‹’ «Â¡≈◊ ¡Â∂
√Ó≈«‹’ Ò≈Ì ÚÒ Ú∆ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ

B.A.B √≈ËÈ≈ Á≈ Ú‡ªÁ≈ (Distribution of Resources)
Úæ÷-Úæ÷ «¬√Â∂Ó≈Ò (Uses) Á∂ «Ú⁄’≈ √≈ËÈ≈ Á≈ Ú‡ªÁ≈ «¬√ Â∑ª ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ √ßÂπÙ‡∆ Á≈
√∆Ӫ ÍzÂ∆ÎÒ (marginal return of satisfaction) √Ì «¬√Â∂Ó≈Ò «Úæ⁄ «¬’ Ï≈Ï ‘ØÚ∂Õ
¿πÁ≈‘‰ Á∂ Ò¬∆ ÒÛ≈¬∆ Á∂ ‹‘≈‹ª ¡Â∂ ◊∆Ϫ Á∆ √‘≈«¬Â≈ Á∆ √ß◊z«‘ ¡≈«Á Á∆¡ª ÓÁª Á∂ «Ú⁄’≈ ÷⁄ Á≈
Ú‡ªÁ≈ «¬√ Â∑≈ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿πÈ∑ª «Úæ⁄Ø∫ ‘∂’ ʪ ¿πÂ∂ Ò◊≈¬∂ ◊¬∂ ¡÷∆Ò∂ «Ù«Ò◊ È≈Ò √ßÂπÙ‡∆
Á≈ Ï≈Ï ÍzÂ∆ÎÒ ‘ØÚ∂Õ «¬æÊØ∫ÂØØ∫ Ï≈Ï √∆Ӫ «ÂzÍÂ∆◊π‰ (Equi-marginal utility) ‹ª «‹¡≈Á≈ ÂØ «‹¡≈Á≈
√ßÂπÙ‡∆ (maximum Satisfaction) Á≈ «¬‘ «√˪ ˛ «‹‘Û≈ «’ ÒØ’ «Úæ «Úæ⁄ Ò≈◊± ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «Î ÓßÈ
Ò˙ «’ ÷∂Â∆Ï≈Û∆ ¿πÂ∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ÷⁄ √∆Ӫ «ÂzÍÂ∆ ◊π‰ ÍzÂ∆ æ«÷¡≈ (defence) ¿πÂ∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ÷⁄ Á∂ √∆ÓªÂ
«ÂzÍÂ∆ ◊π‰ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘ÈÂ≈ ÍzÂ∆ æ«÷¡≈ ¿πÂ∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ÷⁄ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ ÷∂Â∆ Ï≈Û∆ ¿πÂ∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ÷⁄ ÂØ∫
«˜¡≈Á≈ √ßÂπÙ‡∆ Íz≈Í ‘Ø ‘∆ ˛Õ «¬√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ √≈ËÈ≈ ˘ ÍzÂ∆ æ«÷¡≈ È≈Ò ÷∂Â∆ Ï≈Û∆ ÚæÒ ˘ √Ê≈Ȫ«Â©Â
’È≈ ÒØÛ∆∫Á≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬‘ √Ê≈ÈªÂ©È ¿π√ √Ó∂∫ Âæ’ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛, ‹ÁØ∫ Âæ’ «’ ÁØÚ∂∫ «ÁÙ≈Úª ÂØ∫ Íz≈Í ‘؉
Ú≈Ò∆ √∆Ӫ «ÂzÍÂ∆◊π‰ Ï≈Ï È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ
B.A.C ÷⁄ ’Á∂ √Ó∂∫ «Ú⁄≈ÔØ◊ ÂæÊ

A. ‘∂’ ÷⁄ È≈Ò √∆Ӫ «¬√Â∂Ó≈Ò Ï≈Ï «‘‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ‹∂’ «√æ«÷¡≈ ¿πÂ∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ÷⁄ È≈Ò
√∆Ӫ «¬√Â∂Ó≈Ò «¬Ò≈‹ ¿πÂ∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ÷⁄ È≈Ò √∆Ӫ «¬√Â∂Ó≈Ò ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ˛ ª «√æ«÷¡≈ ¿πÂ∂
«˜¡≈Á≈ ÷⁄ ’È≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ √πæ«÷¡≈, «√æ«÷¡≈, «√‘Â, Ú≈‘È ¡≈«Á ¿πÂ∂ ÷⁄ «¬√ Â∑≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂
«’ √Ì È≈Ò Ï≈Ï √∆Ӫ ¿πÍÔØ«◊Â≈ Íz≈Í ‘ØÚ∂Õ

B. ÷⁄ ¡«‹‘≈ ‘ØÚ∂ «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÚË∂Õ √Û’ª, ∂Òª, ÷±‘ª, ÓÈØß‹È Á∂ √≈ËȪ, √’±Òª ¡Â∂ ‘√ÍÂ≈Òª
¡≈«Á ¿πÂ∂ ÷⁄ ·∆’ ˛Õ ÍzÂ∆ æ«÷¡≈ ¿πÂ∂ ÷⁄ ¡È¿πÂÍ≈Á’ ˛, Í ˜±∆ ˛ «’™«’ √Ó≈‹ ˘
√πæ«÷¡≈ æ÷‰≈ ˛, Á∂Ù ˘ ¡ßÁ±È∆ ¡Â∂ Ï≈‘∆ fi◊«Û¡ª ÂØ∫ Ï⁄≈¿π‰≈ ˛Õ

∂÷≈ «⁄æÂ È≈Ò √ÍæÙ‡Δ’È
«⁄æÂ-C «Úæ⁄ AA ÚÒ È≈Ò ÷∂Â∆ Ï≈Û∆ ¿πÂ∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ √Ú‹«È’ ÷⁄ ÂØ∫ Íz≈Í √∆Ӫ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì ˘
Á√≈«¬¡≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ DD ÚÒ √πæ«÷¡≈ ¿πÂ∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ √Ú‹«È’ ÷⁄ ÂØ∫ Íz≈Í √∆Ӫ ÷⁄
√Ó≈«‹’ Ò≈Ì Áæ√Á≈ ‘ÀÕ

«‹¡≈Á≈ ÂØØ∫ «‹¡≈Á≈ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì ¿π√ «ÏßÁ± ¿πÂ∂ Íz≈Í ‘ØÚ∂◊≈ «‹æÊ∂ ÁØÚª √ß◊z‘ª Á∂ ÓË È≈Ò Íz≈Í √∆ÓªÂ
√Ó≈«‹’ Ò≈Ì Á∂ Ï≈Ï ‘Ø‰Õ «⁄æÂ «Úæ⁄ ÁØÚª ÂØ∫ Íz≈Í √∆Ӫ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì Á∆ √«ÊÂ∆Õ (HQ =kQ ) ‘ØÚ∂◊≈Õ
1 2
«¬√ Ò¬∆ ÷∂Â∆ Ï≈Û∆ ¿πÂ∂ OQ ¡Â∂ √πæ«÷¡≈ ¿πÂ∂ OQ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ÷⁄ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ª ÁØÚª ÂØ∫ √∆Ӫ √Ó≈«‹’
1 2
Ò≈Ì Ï≈Ï Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Íz≈Í ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ «¬‘∆ ¡«Ë’ÂÓ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì ‘ØÚ∂◊≈Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 29