Page 144 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI
P. 144
«ÚÙ∂Ù «√º«÷¡≈
È؇ AE.B «√º«÷¡≈ ÈΔÂΔ¡ª (Teaching Strategies)
«√º«÷¡≈ ÔØ◊ Ó≈È«√’ ¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª ÁΔ «√º«÷¡≈ «Úº⁄ ¡≈Ó ¡Í‰≈¬∂ ‹ªÁ∂ «ÚÙ∂Ù ÂΔ’∂ ‘∂· «Ò÷∂ ‘È:
(A) √ÍºÙ‡Δ’È: ‹Á ¡√Δ∫ «√º«÷¡≈ÔØ◊ Ó≈È«√’ ¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª Ò¬Δ «ÚÙ∂Ù ÂΔ«’¡ª ÁΔ ˆΩ ’Á≈ ‘ª
ª ˜≈«‘ ‘À «’ ‹Ø ÍÃÓ∞º÷ «ÚÙ≈ ‹Ø «ÁÓ≈◊ «Úº⁄ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À ¿∞‘ ‘À T«√º«÷¡≈ Á≈ √ÍºÙ‡Δ’ÈUÕ «¬√
«¬’≈¬Δ Á≈ ¡Ê «¬‘ È‘Δ∫ ‘À «’ Ϻ⁄∂ ¤Ø‡Δ ’Ò≈√ È≈Ò «Ú¡’ÂΔ◊ «‘Á«¬Âª ÍÃ≈Í ȑΔ∫ ’Á∂ √◊Ø∫
«¬‘ ÚΔ Ò≈◊± ’Á≈ ‘À «’ ‘ Ϻ⁄∂ ˘ ¡≈Í‰Δ ‘À√Δ¡Â Ó∞Â≈«Ï’ ¡≈͉∂ ¡ÈØ÷∂ ÈÓ±È∂ ¡È∞√≈ ÍÛ∑≈¬Δ
«Úº⁄ ¡º◊∂ Úˉ ÁΔ ¡≈«◊¡≈ «Á≥ÁΔ ‘ÀÕ ˜≈«‘ ‘À, ¡«‹‘∂ Ϻ«⁄¡ª ˘ ◊∞ºÍ Ì≈◊ΔÁ≈Δ Ò¬Δ ÓΩ«’¡ª ÁΔ
ÒØÛ ‘∞≥ÁΔ ‘À ª ‹Ø √‘Δ Ó≈«‹’ Úº¬Δ¬∂ Á≈ «Ú’≈√ ‘Ø √’∂Õ
(B) ’≥Ó È≈Ò ÍÛ∑≈¬Δ: «√º«÷¡≈ÔØ◊ Ó≈È«√’ ¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª ÁΔ «√º«÷¡≈ Ò¬Δ T’≥Ó Á∞¡≈≈ ÍÛ∑≈¬Δ Á∂
«√˪ÂU Á∂ Ò≈◊± ˘ ¡‰◊Ω«Ò¡≈ È‘Δ∫ ’ΔÂ≈ ‹≈ √’Á≈Õ «¬Ê∂ «ÚÙ∂Ù «√º«÷¡≈ Á∂ Ï∞«È¡≈ÁΔ «√˪ ’≥Ó
Á∞¡≈≈ Ϻ«⁄¡ª ÁΔ ÍÛ∑≈¬Δ ‘Ø‰Δ ⁄≈‘ΔÁΔ ‘ÀÕ Í«‘ÒÂ≈ «’«¡≈ÙΔÒ ÂΔ«’¡ª ˘ Á∂‰Δ ⁄≈‘ΔÁΔ ‘À ‹Ø
˜∞Ï∂ Á∞¡≈≈ ÍÛ∑≈¬Δ “Â∂ ˜Ø Á∂Ú∂Õ ¡«‹‘∂ Ϻ⁄∂ ¡«‹‘Δ √Óº◊Δ È≈Ò ⁄≥◊≈ ÍÛ∑ √’Á∂ ‘È ‹Ø ¿∞È∑ª Á∂
«ÚÚ∂’ ˘ ‹◊≈¬∂Õ
(C) ÍÛ∑≈¬Δ Ó√ÂΩÁΔ Ò¬Δ ˜±Â: Ó≈È«√’ ¡Í≈‘‹Â≈ ˘ ¡’≈Á«Ó’ ’≥Ó ÁΔ ‹≈‰-ͤ≈‰ √Ó∂∫ ÍÛ∑≈¬Δ ˘
«√¡≈‰Í∞‰≈ ¡Â∂ «¬º¤≈ ÁΔ Ë≈È≈ ˘ Ó‘ºÂÂ≈ Á∂‰Δ ⁄≈‘ΔÁΔ ‘ÀÕ ¡«‹‘∂ Ϻ⁄∂ ÍÛ∑‰ ˘ «√º÷‰ Á∂ ÔØ◊ ‘∞≥Á∂
‘È Í ¿∞È∑ª ˘ ¿∞«⁄ Ó√ÂΩÁΔ ÍÃØ◊≈Óª Á∞¡≈≈ «Â¡≈ ’ΔÂ≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ «¬‘ √Ò≈‘ «ÁºÂΔ
‹ªÁΔ ‘À «’ ¿∞ÁØ∫ º’ «¬≥˜≈ ’È≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘∂ ‹Á º’ Ϻ⁄≈ Ó≈È«√’ ¡Â∂ Ϻ∞ËΔ ÂØ∫ ⁄∞‰ΩÂΔ¡ª ÍÃÚ≈È
’È ˘ «Â¡≈ È‘Δ∫ ‘∞≥Á≈Õ
(D) ◊Ã∂‚ Ú≈Ò≈ Â≈ÒΔ’≈: «¬‘ √º⁄ ‘À «’ ¡«‹‘∂ Ϻ⁄∂ ¡Ω√ÂÈ Ïº«⁄¡ª ÂØ∫ ‘ΩÒΔ «√÷Á∂ ‘ÈÕ «¬√ ’’∂ ¡«‹‘∂
«Ú«Ù¡ª Á∂ ◊Ã∂‚ ’È Ò¬Δ √≈ÚË≈ÈΔ ÁΔ ÒØÛ ˜±Δ ‘∞≥ÁΔ ‘ÀÕ «¬Ê∂ ¡«Ë¡≈Í’ «Ú«Á¡≈ÊΔ¡ª Á∂ ◊Ã∂‚
Ò◊≈¿∞‰ Ò¬Δ ¡Â∂ ‘ΩÒΔ ÍÛ∑‰ Ú≈«Ò¡ª Ò¬Δ «√º«÷¡≈ √Óº◊Δ «Â¡≈ ’È Ò¬Δ Ï‘∞ √≈Δ¡ª Ó∞Ù«’Òª
Á≈ √≈‘Ó‰≈ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬√ «Úº⁄ ’Ø¬Δ Ùº’ È‘Δ∫ «’ ¡«Ë¡≈Í’ª Ò¬Δ «¬‘ «¬º’ ¡Ω÷≈ ’≥Ó ‘À, «¬‘ ͱ≈
’È≈ È≈-Ó∞Ó«’È È‘Δ∫ ‘ÀÕ
(E) Á∞‘≈¬Δ: Ó≈È«√’ ¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª ÁΔ Ô≈Á≈Ù Ó≈ÛΔ ‘∞≥ÁΔ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª Ò¬Δ, ÷≈√Δ ‘ºÁ Â’ Á∞‘≈¿∞ Ò¬Δ
Í‘∞≥⁄ ÂΔ’≈ ÍÃÁ≈È ’Á≈ ‘À, ‹∂ «√º«÷¡≈ √Óº◊Δ º÷Δ ‹≈Ú∂Õ Í «¬Ê∂ ÍÛ∑≈¬Δ Ò¬Δ ’Ø¬Δ «È¡ª È‘Δ∫ ‘ÀÕ
Ϻ⁄∂ ˘ ’Ø¬Δ ÚΔ √«ÓÂΔ ‹ª⁄ ÂØ∫ Í«‘Òª √Óº◊Δ ˘ √ͺه ±Í «Úº⁄ √Ófi ÒÀ‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ ¡«‹‘∂
Ϻ«⁄¡ª ÁΔ Ô≈Á Ù’ÂΔ ˘ ¿∞Â√≈«‘ ’’∂ ¡Â∂ «ÁÒ⁄√ÍΔ ÚË≈ ’∂ ÚË≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ÷Ø‹ È∂ «¬‘
Á√≈«¬¡≈ ‘À «’ ¡«‹‘∂ Ϻ«⁄¡ª ÁΔ Ô≈Á Ù’ÂΔ ÚºË ‹ªÁΔ ‘À, ‹∂’ ÍÛ∑≈¬Δ √Óº◊Δ Ì≈Ú¡Ê √≥◊·È
‘ØÚ∂Õ
(F) Òÿ±-’≈Ò Á∂ ÍΔΔ¡‚: Ó≈È«√’ ¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª ÁΔ «ÏÂΔ ÿº‡ ÙÂ’Δ Ú≈ÒΔ ‘∞≥ÁΔ ‘ÀÕ «¬√ ’≈È
’’∂, √ÓΔ «√º«÷¡≈ ÍΔΔ¡‚ ÿº‡ √Ó∂∫ Á∂ ‘؉∂ ⁄≈‘ΔÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘ Ó‘ºÂÚÍ±È ‘À «’ ‹ÁØ∫ «ÚÙ≈ Ϻ⁄∂ ˘
ÍÃ∂«Â ’Á≈ ‘À ª ¿∞‘ «’≥Ȫ «⁄ Ò◊È Ò◊≈ √’Á≈ ‘ÀÕ
(G) ÍÃØ‹À’‡: TÍÃØ‹À’‡ª ÁΔ ‹≈‰-ͤ≈‰U ‹ª T«ÁÒ⁄√ÍΔ Á∂ ’∂∫ÁU Ó≈È«√’ ¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª ÁΔ «√º«÷¡≈
Ò¬Δ «¬’ ¡«‘Ó «ÁÃÙ‡Δ’Ø‰ ‘ÀÕ «¬√ ◊ºÒ “Â∂ ÷Ø‹ ’ΔÂΔ ‹≈ ‘Δ ‘À «’ Ï∞«È¡≈ÁΔ «ÚÙ≈ ÍÃØ◊≈Ó Á∂ ◊≥ÌΔ
«ÚÿÈ ÂØ∫ «ÏȪ «¬‘ «’Ú∂∫ ’ΔÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ¡«Ë¡≈Í’ª ˘ ¡«‹‘∂ «Ú«Ù¡ª ÁΔ ‹≈‰-ͤ≈‰ È‘Δ∫
136 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY