Page 39 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI
P. 39
«¬’≈¬Δ-E: √Δ’ ¡Í≈‘‹Â≈ ÁΔ Í«‘⁄≈‰, ’≈È, √Óº«√¡≈Úª
«ÚÍΔ ‘ÀÕ «ÁÃÙ«‡ÚÀÙø«Ó¡ «Úº⁄ «Ú¡’ÂΔ◊ ’∂∫Á«Â «⁄‘∂ √Ó«√¡≈ÚªÕ «¬√Ò¬Δ ‹ª Ë∞≥ÁÒ≈ «Ú◊«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ È؇
ȘÕ
E.A.C ¡ø«È¡ª ÁΔ √Óº«√¡≈Úª (Problems of Visually Impaired)
¡øȪ «Ú’Òª◊ Ϻ⁄Δ¡ª Á∂ √∞Ì≈¡ √Ó«√¡≈Úª ÁΔ Â∑ª ’¬Δ √Ó«√¡≈Úª, «√º÷‰ ÁΔ √Óº«√¡≈ ‘À, √Ó≈‹ ‹ª
√≈Ó≈‹’ √Ó≈ÔØ‹È ÁΔ¡ª √Ó«√¡≈Úª «Úº⁄ ¿∞È∑ª Á∂ √Ê≈È ÁΔ¡ª √Ó«√¡≈ÚªÕ ’∞ºfi √Ó«√¡≈Úª ¿∞μÂ∂ «Ú⁄≈-
«ÚÓÙ ’ ‘∂ ‘È ‘∂·ª:
(A) ◊ΔÏ ÷∞«Î¡≈: ¡È∞√øË≈È Á∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ ÚÒØ∫ ÍÂ≈ ⁄ºÒÁ≈ ‘À «’ ¡øÈΔ¡ª Á∂ Ϻ⁄Δ¡ª ˘ «¬º’ ◊ΔÏ Ï∞ºËΔ Á∂
Ï≈¡Á ÚÒØ∫ ¿∞‘ ¡≈͉∂ Ó≈‘ΩÒ Á∂ ¡ÈÚ∂Ù‰ «Úº⁄ ‘À, ¿∞‘ ‘À «¬‘ ÚΔ ¡ÚË≈‰≈ ◊·È «Úº⁄ ¿∞È∑ª Á∂ ÷∞«Î¡≈
ÍΔ’Ù‰Ø∫ «Úº⁄ ÷≈Ï È∞Ó≈«¬Ù «Úº⁄ «‹√Á∂ Í«‰≈Ó√Ú±ÍÕ ’∞ºfi ÍÃΔ÷¡≈ √±⁄È≈, «◊¡≈È ‹ª ¡È∞ÌÚ ÁΔ «‚◊Δ
ÚÒØ∫ «Ó«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Ò¬Δ Ò∂«’È ¡øË∂ Ϻ⁄∂, √’Ø«ø◊ ÁΔ «¬√ ͺËÂΔ Á≈ «¬º’ Ï‘∞ ÿº‡ ÍºË ÿº‡ ‘ÀÕ
(B) «√º«÷¡’ ÓøÁÂ≈: «¬√ Ϻ⁄Δ¡ª ˘ ◊ΔÏ ¡’≈Á«Ó’ ¿∞ÍÒºÏËΔ¡ª ‘À ‘ÈÌÒ∂ ‘Δ ¿∞‘ Úº‚∂ Á≈ ÚÂØ Ï∂Ò Á∂
ÍÃ’≈Õ ¿∞‘ ÿº‡ ÚÒØ∫ ÿº‡ «¬º’ ÚÒØ∫ ÁØ √≈Ò ÚÒØ∫ ÓøÁ ‘Ø ⁄⁄≈ ’ ‘∂ ‘À ¡Â∂ ‘Ø Í≈«¬¡≈ «ÁÃÙ È∞’√≈È
‹≈‰’≈Δ ÁΔ ‘ΩÒΔ ¡«Ë◊‘‰ Ò¬Δ Ó∞º÷ ’≈’ ‘À, Ò∂«’È ‹ª⁄-ÍÛÂ≈ÒÕ «¬√ Ϻ⁄Δ¡ª ˘ «¬º’ ‘ΩÒΔ ÍÛ∑È∂ ¡Â∂
«Ù’Ù‰ «Úº⁄ ’ÓΔ Á ÍÃ’«¡≈ÚªÕ
(C) ‘ΩÒΔ Ì≈Ù‰ «Ú’≈√: Í±Δ Â∑ª ÚÒØ∫ ¡øÈ∑≈ Ϻ⁄Δ¡ª È’ÒΔ Á∞¡≈≈ Ì≈Ù‰ ÁΔ ’Ò≈ È‘Δ∫ √Δ÷ √º’Á∂ ‘ÈÕ ¿∞‘
’∂ÚÒ «’ ¿∞‘ ’Δ √≈Ó≈«¬’ ¤Ø‘ ‹ª⁄-ÍÛÂ≈Ò ÚÒØ∫ √∞‰È Á∂ Ó≈«Ë¡Ó ÚÒØ∫ √Δ÷ √º’Á∂ ‘ÀÕ ¡È∞√øË≈È Á∂ Ó≈«Ë¡Ó
ÚÒØ∫ «¬‘ Í≈«¬¡≈ «◊¡≈ ‘À «’ ÙÏÁª Á∂ ¡«Ë◊‘‰ ¡øË≈ÍÈ ÚΔ ¡Û⁄È ÍÀÁ≈ ‘Ø √’ÁΔ ‘ÀÕ
(D) Ù÷√Δ¡Â «Ú’≈: ¡√Δ ‹≈‰Á∂ ‘ª «’ Ù÷√Δ¡Â Á≈ «Ú’≈√ ÁØȪ ÚøÙ≈È∞◊ ¡Â∂ Ù≈«ÓÒ Í«¡≈Ú‰Δ¬∂
’≈’ªÕ «¬‘ «Ú¡’ÂΔ ÁΔ «¬º’ √ø◊·È ¡≈͉∂ ‹ΔÚÈ ÚÒØ∫ √øÙØ«Ë ¡È∞ÌÚÕ ¡øȪ Ϻ⁄Δ¡ª Á∂ Ò¬Δ, ‹ΔÚÈ Á∂
¡È∞ÌÚª ˘ ¡≈͉∂ ‘Δ ÂΔ’∂ ‘À ‹Ø Í±Δ Â∑ª ÚÒØ∫ ’ ‘∂ ‘È «Úº⁄ ‹≈‰≈ «¬º’Ø «‹‘∂ Ϻ⁄Δ¡ª ÚÒØ∫ Úº÷ ‘ÀÕ
E.B √∞‰È ¡Í≈‘‹Â≈ (Hearing Impairment)
√∞‰È ∞«’¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ √∞‰È «Ú’≈ ÁΔ «‚◊Δ ÍÃ’≈ Á≈ ÓÂÒºÏ ‘À, ‹ÁØ∫ «’ Ï‘≈ÍÈ Á≈ ÓÂÒºÏ ‘À «¬º’
’øÈ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó ÚÒØ∫ ◊ºÒÏ≈ Á∂ Ì≈Ù‰ Ì∂ÁÌ≈Ú ⁄Ó ¡√ÓºÊ≈Õ Ï‘∂ ÒØ’ª, ¿∞È∑ª ‹Ø √ø⁄≈ Ò¬Δ ¿∞È∑ª ÁΔ
√∞‰Ú≈¬Δ È‘Δ∫ ’ √º’Á∂Õ È∞’√≈È √∞‰Ú≈¬Δ ÁΔ «¬º’ «‚◊Δ ÿº‡ Á∂ È≈Ò ÒØ’ √∞‰Ú≈¬Δ Á∂ ¡Ω÷∂ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
E.B.A Í«‘⁄≈‰ (Identification)
√∞‰Ú≈¬Δ È∞’√≈È ÁΔ Í«‘⁄≈‰: ‘≈Ò ‘Δ «Úº⁄, Â’ÈΔ’Δ Á∂ ÷∂ «Úº⁄ º’Δ Á∂ ’≈È, √∞‰Ú≈¬Δ È∞’√≈È ÁΔ
Í«‘⁄≈‰ ¡≈√≈È ‘Ø «◊¡≈ ‘ÀÕ «Èº⁄∂ «Ò÷∂ ’∞ºfi Ó‘ºÂÚͱ‰ Â’ÈΔ’ Ϻ⁄Δ¡ª ÁΔ Í«‘⁄≈‰ ’‰ Á∂ Ò¬Δ:
(A) «Ú’≈√ √’∂Ò: «Ú’≈√ ÁΔ ‘≈Ò ˘ «Ë¡≈È «Úº⁄ º«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À √∞‰Ú≈¬Δ ÁΔ Í«‘⁄≈‰ «Ú◊«Û¡≈
Ϻ⁄Δ¡ªÕ «¬‘ «◊¡≈È∂∫Á«¡ Á∂ √øÏøË Á∂ È≈Ò Ïº⁄∂ ÁΔ ÚÂÓ≈È ‘≈Ò ÁΔ √Ê≈ÍÈ≈ Ò¬Δ ¡È∞’±Ò ‘À «Ú’≈√Õ
Ϻ⁄≈ «Ú’≈√ ÒΔÏ≈ «¬√ ¿∞Á∂Ù Ò¬Δ Ï‘∞ Ò≈ÌÁ≈«¬’ ‘ÀÕ «¬√ ÍÀÓ≈È∂ ¿∞μÂ∂ ‹ÒÁΔ ¡Â∂ ÓøÁ «Ú’≈√ Á∂ Ó≈ÓÒ∂
«Úº⁄ √∞Ë≈≈ÂÓ’ ’≈ºÚ≈¬Δ Á∂ «ÈÁ≈È Ò¬Δ «¬º’ ¡≈Ë≈ ÍÃÁ≈È ’Á≈ ‘ÀÕ
(B) ÍΔ’Ù‰∫: «¬º’ ‘Ø Ó‘ºÂÚͱ‰ ÍÃΔ÷¡≈ Ó√ÂÙ’ √ÏøËΔ ’øÓª Á≈ ¡≈’ÒÈ ‘ÀÕ Ó√ÂÙ’ Ø◊ ¡Â∂ Ó√ÂÙ’
È∞’√≈È Á∂ Ó≈«Ò’, √∞‰Ú≈¬Δ «Ú◊«Û¡≈ Ϻ⁄Δ¡ª ÁΔ «¬º’ ⁄ø◊Δ «◊‰ÂΔ «¬Ò≈Ú≈ Ó؇ ’ÓΔ ‘ÀÕ «¬º’ Ó≈‘ «Úº⁄
’∞ºfi √ø’∂ «ÓÒ ’‰ «Úº⁄ √ÓºÊ≈Ú≈È ‘Ø √’Á≈ ‘À ¡«‹‘∂ Ϻ⁄Δ¡ªÕ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 31