Page 154 - DPOL101_Political Theory

«¬’≈¬∆ñH: √πÂßÂÂ≈

¡«‘√≈√” È≈ ‘Ø ’∂ ¿πÈ∑ª √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ ˛, «‹√ Á∂ ¡«‘√≈√ «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆ È؇
Á∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ Á≈ «Ú’≈√ È‘ƒ ‘Ø √’Á≈Õ
B. √‘∆ ÍÃ’≈ Á∂ Ø’ Ïπ∂ È‘ƒ ‘πøÁ∂Õ √’≈≈ÂÓ’ √πÂøÂÂ≈ Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ √Ó≈«‹’ ˜» Á∂ ¡Èπ»Í ’πfi Ø’
√πÂøÂÂ≈ Á∂ «ÚØË∆ È≈ ‘Ø ’∂ ¿π√ Á∆ ◊ø‡∆ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ “Ø’ª Á∂ √ÏøË «Úæ⁄” (freedom through compulsion)
∂
π
∂
Á∆ Ë≈È≈ «È¡≈√◊ ¡Â «ÚÚ‘≈’ ˛Õ Ò≈√’∆ Á ¡È√≈ √ÂÂÂ≈ ◊Ò Â∆’ Á ’ ‘‡≈ ’ √‘∆
ø
π
Ø
∂
∂
ø
∂
Â∆’ Á ’ Ò◊≈¿‰≈ ˛Õ √Ó≈«‹’ ¡Â ’«Ò¡≈‰’≈∆ ’≈˘È ’ÚÒ «¬√ √ÁÌ «Ú⁄ √‘∆ ·«‘≈¬ ‹≈
æ
∂
∂
∂
π
ø
Ø
∂
∂
√’Á∂ ‘ÈÕ
C. √πÂøÂÂ≈ Á≈ »Í √Ó≈«‹’ ˛Õ √πÂøÂÂ≈ Á≈ ¿πÁ∂Ù ÓÈπæ÷ Á≈ √Ó≈«‹’ «Ú¡’Â∆ Á∂ »Í «Úæ⁄ «Ú’≈√
’È≈ ˛Õ √Ó≈«‹’ «‘æ Á∂ «ÚπæË √πÂøÂÂ≈ È‘ƒ «ÁæÂ∆ ‹≈ √’Á∆Õ
ø
ø
Ø
π
∂
∂
z
∂
D. √’≈≈ÂÓ’ √ÂÂÂ≈ Á≈ «¬‘ «ÁÛ «ÚÙÚ≈√ ˛ «’ «ÏȪ Ï≈ÏÂ≈ Á «ÚÙÙ ’’ «ÏȪ √ÂÙ‹È’ ¡≈«Ê’
Ï≈ÏÂ≈ Á∂, √πÂøÂÂ≈ √øÌÚ È‘ƒ ˛Õ ’∂ÚÒ Ï≈ÏÂ≈ ‘∆ √πÂøÂÂ≈ ˘ √’≈≈ÂÓ’ »Í «ÁøÁ∆ ˛Õ
E. √πÂøÂÂ≈ Á∆ «¬’ ‘Ø Ù ˛, ¡«Ë’≈ª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆Õ «¬√ Â∑ª √πÂøÂÂ≈ «È¡≈ ¡Â∂ ÈÀ«Â’Â≈ È≈Ò
Ú∆ ‹πÛ∆ ‘ج∆ ˛Õ
F. ≈‹ √πÂøÂÂ≈ Á≈ ÁπÙÓ‰ È≈Ò ‘Ø ’∂ «¬√ Á∂ «Ú’≈√ Á≈ Ó‘æÂÚÍ»È √≈ËÈ ˛Õ ≈‹ Á≈ ’øÓ «Ú¡’Â∆
˘ «¬’æÒ≈ ¤æ‚‰≈ È‘ƒ ˛, ÏÒ«’ √’≈≈ÂÓ’ ’øÓª ÂØ∫ ¿π‘ ¡Ú√ ¡Â∂ √π«ÚË≈Úª «¬’æ·∆¡ª ’È≈ ˛,
«‹√ ÂØ∫ √πÂøÂÂ≈ ÍÃ≈Í ‘Ø √’∂Õ
G. ¡≈Ëπ«È’ ≈‹ «Úæ⁄ «¬√ √πÂøÂÂ≈ ˘ √πæ«÷¡Â æ÷‰ Á∂ ’πfi Â∆’∂ ‘È : ÍË≈ª«Âz’ √’≈, ¡«Ë’≈ª
Á∆ √ø«ÚË≈«È’ ◊ø‡∆, ≈‹È∆«Â’ «‘æ√∂Á≈∆, ≈‹È∆«Â’ Ù’Â∆ Á≈ «Ú’∂∫Á∆’‰, «È¡≈ Í≈«Ò’≈ Á∆
√πÂøÂÂ≈ ¡Â∂ «È¡≈«¬’ ‹ª⁄ ¡≈«ÁÕ
√Ú ÓπÒª’‰ (Assessment)
¿πÍØ’Â ⁄⁄≈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ¡«‹‘≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ √πÂøÂÂ≈ Á≈ √æ⁄≈, √ÍÙ‡ ¡Â∂ «ÈÙ«⁄ ¡Ê Òæ̉≈ ÊØÛ∑≈
ÓπÙ«’Ò ˛Õ «¬√ Á∂ ÁØ ’≈È ‘ÈÕ Í«‘Ò≈, √Ú«Ú¡≈Í’ ÍæË ”Â∂ √πÂøÂÂ≈ Á∆ «¬æ¤≈ «¬øÈ∆ ÍÃÏÒ ¡Â∂ ÚªÙ«ÈÔ
˛ «’ «¬‘ «√æË ’È Ò¬∆ «’ “√≈‚∆ √πÂøÂÂ≈ ¡√Ò∆ ˛ √≈‚∂ «ÚØË∆¡ª Á∆ È’Ò∆Õ” ÒØ’ «’√∂ Ú∆ ‘æÁ Âæ’ ‹≈
√’Á∂ ‘ÈÕ Á»√≈, Á≈Ù«È’ ÍæË ”Â∂ Ú∆ «Ú⁄≈’ «Ú«ÌøÈÂ≈ ’≈¯∆ ◊øÌ∆ ˛Õ È’≈≈ÂÓ’ √πÂøÂÂ≈ Á≈ Á≈¡Ú≈
˛ «’ «Ú¡’Â∆ Á≈ √≈ ¿π√ Á∆ «√‘Â, √≈ËÔ ¡Â∂ ¡≈ÂÓ √Ú≈Ó∆ ‘؉ «Úæ⁄ ˛, ‹Á «’ √’≈≈ÂÓ’ √πÂøÂÂ≈ Á≈
Óøȉ≈ ˛ «’ «Ú¡’Â∆ «¬’ √Ó≈«‹’ ÍÃ≈‰∆ ˛ ¡Â∂ «¬√ Á∂ √≈∂ ÈÀ«Â’ ÓπæÒ ¡Â∂ ¿πÁ∂Ù √Ó≈«‹’ √ÓπÁ≈¬∂ Á∆¡ª
˜»ª Áπ¡≈≈ ÍÃ∂« ‘πøÁ∂ ‘È, ‹Á ¡√ƒ √πÂøÂÂ≈ Á∂ √æ⁄∂ ¡Ê ˘ √Ófi‰≈ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘ª ª «¬√ Á≈ «’√∂ «¬’ Íæ÷
Âæ’ √∆«Ó «‘‰≈ ◊Ò ‘ØÚ∂◊≈Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ √πÂøÂÂ≈ «’√∂ Ú∆ «Ú¡≈Í’ Ë≈È≈ «Úæ⁄Ø∫ È’≈≈ÂÓ’
Ë≈È≈ ˘ Ï≈‘ æ÷‰≈ ◊Ò ‘ØÚ∂◊≈, «’™«’ «¬‘ ¿π‘ Ë≈È≈ ˛, «‹√ Á≈ √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ «◊¡≈
√∆ ¡Â∂ ¡≈Ó ◊æÒÏ≈ Á∆ Ì≈Ù≈ «Úæ⁄ ÒØ’ ¡æ‹ Ú∆ «¬‘∆ ¡Ê √ÓfiÁ∂ ‘ÈÕ È’≈≈ÂÓ’ Ë≈È≈ Á∂ «ÚπæË «Ù’≈«¬Â
«¬‘ È‘ƒ ˛ «’ «¬‘ ◊Ò ˛ ¡Â∂ ¡ÚªÙ«ÈÔ ˛, «¬√ Á∆ ’Ó∆ «¬‘ ˛ «’ ¡≈Ëπ«È’ ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª Á∂ √øÁÌ «Úæ⁄ «¬‘
¡Ë»∆ ¡Â∂ È≈ ÍÃ≈Í ‘؉ Ú≈Ò∆ ˛Õ √’≈≈ÂÓ’ √πÂøÂÂ≈ Á∆ Ë≈È≈ ÊØÛ∑∆ ÓπÙ«’Ò ˛, «’™«’ √’≈≈ÂÓ’ Á∂
È≈Ó ”Â∂ «’‘Û∆¡ª √π«ÚË≈Úª «ÁæÂ∆¡ª ‹≈‰, «¬‘ «È‰≈ ‘∂’ ≈‹ ¡Â∂ √Ó≈‹ Á∆¡ª ‘∂’ ˜»ª Â∂ ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª
¡Èπ√≈ Úæ÷-Úæ÷ ‘Ø √’Á≈ ˛Õ «¬√ Á∂ Ï≈Ú‹»Á «¬‘ Ë≈È≈ ¡≈Ëπ«È’ ≈‹ Á∆ ˜»∆ ˜» ˛Õ ¡æ‹ √πÂøÂÂ≈ ˘
Óπ’ Ï≈˜≈ Á∆ Á«¬¡≈-«ÁÃÙ‡∆ ”Â∂ È‘ƒ ¤æ«‚¡≈ ‹≈ √’Á≈Õ ¡À∫ÊØÈ∆ Ï∆⁄ Á∂ ¡Èπ√≈ È’≈≈ÂÓ’ √πÂøÂÂ≈ Á∂
√ÓÊ’ª ˘ «¬‘ ¡ÈπÌÚ ’ ÒÀ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¡æ‹ Á∂ ÍË≈ª«Âz’ ≈‹ √ÓπÁ≈¬∂ √«‘ÓÂ∆ ¡Â∂ Ó≈ÈÂ≈ ”Â∂ ‘∆
¡Ë≈« ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ «Ú¡’Â∆ Á∆¡ª ÔØ◊Â≈Úª ¡Â∂ √ÓæÊ≈Úª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È≈ ¡√Ò «Úæ⁄ √πÂøÂÂ≈
”⁄ Ú≈Ë≈ ’È≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª √’≈≈ÂÓ’ √πÂøÂÂ≈ Á∂ √ÓÊ’ª ˘ Ú∆ «¬‘ È‘ƒ ÌπæÒ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ «’ «Ú¡’Â∆
˘ È’≈≈ÂÓ’ √πÂøÂÂ≈ Ú∆ ’≈¯∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ «ÓÒ‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ √πÂøÂÂ≈ ≈‹ Áπ¡≈≈ ÊØÍ∆ È‘ƒ ‹≈ √’Á∆Õ
È’≈≈ÂÓ’ ¡Â∂ √’≈≈ÂÓ’ «¬‘ √πÂøÂÂ≈ Á∂ ÁØ Íæ÷ ‘ÈÕ «ÚÚ‘≈’ ÍæË ”Â∂ «Ú¡’Â∆ ˘ ÁØÚª Á∆ ˜»Â
‘πøÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¡◊ ÁØÚ∂∫ Íæ÷ «¬’-Á»√∂ Á∂ «ÁzÙ‡∆’؉ ˘ √Ófi ÒÀ‰ ª √πÂøÂÂ≈ Á∂ ¡Ê ¡Â∂ Ó‘æÂÚ ˘ √Ófi‰≈
’≈¯∆ ¡≈√≈È ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 147