Page 160 - DPOL101_Political Theory

«¬’≈¬∆ñH: √πÂßÂÂ≈

«ÓÒ Á≈ Ó‘æÂÚ «¬√ ÂæÊ ”Â∂ ˜Ø Á∂‰ «Úæ⁄ ˛ «’ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ ¿πµÈÂ∆ Ï‘π ‘æÁ Âæ’ «Ú¡’Â∆◊ È؇
√ÓæÊ≈Úª ¡Â∂ √πÂøÂ ⁄؉ ”Â∂ «ÈÌ ’Á∆ ˛Õ «ÓÒ Á≈ «ÁzÛ «ÚÙÚ≈√ √∆ «’ ≈‹ Á∆ Ù’Â∆ «Úæ⁄ «’√∂ Ú∆
ÍÃ’≈ Á≈ Ú≈Ë≈, ⁄≈‘∂ √’≈ Á≈ √Ú»Í ’ج∆ Ú∆ ‘ØÚ∂, «Ú¡’Â∆ Á∆ √πÂøÂÂ≈ Á∂ «ÚπæË ˛Õ ˜Ø-˜ÏÁ√Â∆ Á∆
Ù’Â∆ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ’∆Â≈ ‹≈‰ Ú≈Ò≈ ’øÓ «Ú¡’Â∆ Ò¬∆ ⁄؉ Á≈ ÓΩ’≈ ÿæ‡ ’ «ÁøÁ≈ ˛, «‹√ Á∆ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫
¿π√ Á∆ √πÂøÂÂ≈ Á≈ ¿πÒøÿ‰ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª «Ú⁄≈, Ì≈Ù‰ ¡Â∂ «Ú⁄≈-Ú‡ªÁ∂ Á∆ √πÂøÂÂ≈ Ò¬∆ «ÁæÂ∂
◊¬∂ «Ú⁄≈ Ú∆ ¿πÁ≈Ú≈Á∆ ÁÙÈ Ò¬∆ ÓΩ«Ò’ ¡Ë≈ ω ◊¬∂Õ

√Ú ÓπÒª’‰ (Self Assessment)

Ï‘π-«Ú’ÒÍ∆ ÍÃÙÈ (Multiple Choice Questions) :
D. ‘On Liberty’ Íπ√Â’ Á∂ Ò∂÷’ ‘∂· «Ò«÷¡ª «Úæ⁄ ’Ω‰ ‘È?
(¡) ‹≈È √‡»¡‡ «ÓÒ (Ï) Ò≈√’∆
(√) ¡√» (Á) ‘≈Ï√
E. «ÓÒ “÷Ø÷Ò∆ √πÂøÂÂ≈” Á≈ Ó√∆‘≈ ˛-’ÊÈ «’√ Á≈ ˛?

(¡) ‘≈Ï√ (Ï) Ò≈√’∆
(√) Ï≈’ (Á) ¡√»

H.C ÓÈπæ÷Δ Óπ’ÂΔ Á∂ »Í «Úæ⁄ √πÂøÂÂ≈-√πÂøÂÂ≈ Á≈ Ó≈’√Ú≈ÁΔ «√˪ (Freedom as
Emancipation-Marxist Notion of Freedom)

Ó≈’√Ú≈Á √πÂøÂÂ≈ Á∆ Ë≈È≈ ˘ «Ú¡≈Í’ ÓÈπæ÷∆ Óπ’Â∆ Á∂ √øÁÌ «Úæ⁄ Á∂÷Á≈ ˛, «¬√ Á∂ ¡Èπ√≈, ÓÈπæ÷∆
«¬«Â‘≈√ «Úæ⁄ Ú◊ √øÿÙ ‘Ó∂Ùª √πÂøÂÂ≈ Á∂ √øÿÙ Á≈ ‘∆ »Í «‘≈ ˛-¿π‘ «ÚÙ∂Ù √πÂøÂÂ≈Úª, «‹√ ˘ ÍÃ≈ÍÂ
’È Ò¬∆ ÒØ’ª È∂ √øÿÙ ’∆Â≈Õ «¬È∑ª √πÂøÂÂ≈Úª ˘ ÍÃøÍ≈◊ «ÁzÙ‡∆’؉ ÂØ∫ È’≈≈ÂÓ’ ¡Â∂ √’≈≈ÂÓ’
√πÂøÂÂ≈ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‹È √Ë≈‰ ¡≈͉∂ ¿πµÍ Òæ◊∆¡ª ’πfi «ÚÙ∂Ù Ø’ª ÂØ∫ Óπ’ ‘؉≈ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘È Âª «’ ¿π‘
¡≈͉∆ Ó˜∆ È≈Ò ’πfi ’ √’‰Õ ¡≈͉∂ Ú◊ √øÿÙ Á∆ Íë’«¡≈ ÂØ∫ ÒØ’ª È∂ ’¬∆ Â∑ª ¿πÂÍ∆ÛÈ≈ ¡Â∂ ÁÓÈ
ÂØ∫ ¤π‡’≈≈ Í≈¿π‰≈ ˛ ¡Â∂ ’πfi «ÚÙ∂Ù ¡«Ë’≈ Ú∆ ÍÃ≈Í ’∆Â∂ ‘È, ÍÃø» È≈Ò ‘∆ «¬‘ Ú∆ «¬’ ÂæÊ ˛ «’ Úæ÷-Úæ÷
√øÿÙª Á∂ Ï≈Ú‹»Á, √Ó≈‹ Á∂ ‘∂·Ò∂ ¡Â∂ Ùث٠Ú◊ ¡≈͉∂ ÙØÙ‰ ÂØ∫ Óπ’Â∆ È‘ƒ ÍÃ≈Í √’∂Õ ÙØÙ‰’≈∆ Ú◊ Á∂
«ÚÙ∂Ù ¡«Ë’≈ ¡‹∂ Âæ’ ‹≈∆ ‘ÈÕ Ó≈’√ ¡Â∂ Ó≈’√Ú≈Á∆ Ò∂÷’ª Á≈ √Ì ÂØ∫ Úæ‚≈ ÔØ◊Á≈È «√æË ’È≈ √∆ «’
«’√ ÍÃ’≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ ÍæË ”Â∂ «Èæ‹∆ √øÍÂ∆ Á∂ ¡«Ë’≈ È∂ √Ó≈‹ Á∂ ÚË∂∂ «◊‰Â∆ ÒØ’ª ˘ ¿πÈ∑ª Á∆ √πÂøÂÂ≈
ÂØ∫ Úªfi≈ æ«÷¡≈ ¡Â∂ «¬√ √Óæ«√¡≈ ˘ «√˪’ ¡Ë≈ ”Â∂ «Â¡≈ ’È≈ √∆ «’ «¬√ ‘∂·Ò∂ Ú◊ Ò¬∆ √πÂøÂÂ≈
«’Ú∂∫ ÍÃ≈Í ‘Ø √’Á∆ ˛Õ √πÂøÂÂ≈ Á∆ Ó≈’√Ú≈Á∆ Ë≈È≈ ˘ ‘∂· «Ò÷∂ ¡Ë≈ª ”Â∂ √Ó«fi¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ :
A. √πÂßÂÂ≈ Á≈ ¡Ê
B. √πÂßÂÂ≈ Á∆ Ïπ‹»¡≈ Ë≈È≈ Á∆ ¡≈ÒØ⁄È≈
C. √πÂßÂÂ≈ : ¡Ò◊≈Ú Á∆ √Ó≈ÍÂ∆
D. √πÂßÂÂ≈ : ÙØÙ‰ Á∆ √Ó≈ÍÂ∆
E. √πÂßÂÂ≈ : «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ÂØ∫ Óπ’Â∆
F. √πÂßÂÂ≈ : «¬’ √Ó±«‘’ ’Ø«ÙÙÕ

√πÂßÂÂ≈ Á≈ ¡Ê (Meaning of Freedom)
√πÂßÂÂ≈ Á∂ ÍzßÍ≈◊ ¡Ê Á∂ ¡Èπ√≈ √πÂßÂÂ≈ π’≈Ú‡ª Á≈ ¡«‘√≈√ ˛Õ Ó≈’√Ú≈Á √πÂßÂÂ≈ Á∂ «Ú¡≈Í’
¡Â∂ ◊«‘∂ «ÁzÙ‡∆’؉ Á≈ «˜ßÓ∂Ú≈ √È, «‹√ Á∂ √Ø √Í∆ÈØ‹≈, ±√Ø, ’ªÂ, ‘∆◊Ò ¡≈«Á √ÈÕ «¬È∑ª Ò∂÷’ª È∂
√πÂßÂÂ≈ ˘ ¡≈ÂÓ«ÈÙ⁄∂, ¡≈ÂÓ«√æË∆, ¡≈ÂÓ-«Ú’≈√, ¡≈ÂÓ Í±ÈÂ≈ ¡Â∂ ¡≈ÂÓ «√ÃÙ‡∆ Ú◊∂ Á≈Ù«È’
√ßÁ̪ «Úæ⁄ Á∂«÷¡≈ √∆Õ ‹∂’ √πÂßÂÂ≈ ˘ π’≈Ú‡ª Á≈ ¡«‘√≈√ Óß«È¡≈ ‹≈Ú∂ ª Ó≈’√ È∂ «¬È∑ª Ø’ª Á∆

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 153