Page 62 - DPOL102_INDIAN POLITICAL SYSTEM
P. 62
«¬’≈¬∆ñE: √ßÿ∆ √’≈ : ≈Ù‡ÍÂ∆, ¿πµÍ-≈Ù‡ÍÂ∆
D. ÓÂÁ≈È (Polling): «ÈË≈«Â «ÓÂ∆ ”Â∂ ÓÂÁ≈È ‘πßÁ≈ ˛Õ ‘∂’ Ú؇ «¬’ Ú؇ Í≈™Á≈ ˛ Í ¿π‘ Ú؇-Íæ È؇
”Â∂ ¡≈͉∆¡ª ‘Ø Íz≈Ê«Ó’Â≈Úª ¡ß«’ ’ √’Á≈ ˛Õ «¬’ √ß√Á ÓÀ∫Ï Á∂Ù Á∆ ≈‹Ë≈È∆ ‹ª ¿π‘ ¿π‘ ≈‹ Á∆
≈‹Ë≈È∆ «Úæ⁄ ¡≈͉≈ Ú؇ Í≈ √’Á≈ ˛, «‹√ ≈‹ Á≈ ¿π‘ ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ ’Á≈ ˛Õ «¬√ √ÏßË «Úæ⁄ ¿π√ ˘ A@ «ÁÈ
Í«‘Òª Áæ√‰≈ ‘πßÁ≈ ˛ «’ ¿π√ È∂ «’æÊØ∫ Ú؇ Í≈¿π‰∆ ˛Õ «ÚË≈«¬’ ¡≈͉∂-¡≈͉∂ ≈‹ª Á∆¡ª ≈‹Ë≈È∆¡ª «Úæ⁄
‘∆ Ú؇ Í≈™Á∂ ‘ÈÕ ⁄؉ª Í±È ±Í È≈Ò ◊πÍ ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ
E. Ú؇ª Á∆ «◊‰Â∆ (Counting of Votes): Ú؇ Í≈¿π‰ Á∂ Ï≈¡Á «◊‰Â∆ Ùπ± ‘πßÁ∆ ˛Õ ÙπæË (Valid) Ú؇ª Á∆ «◊‰Â∆
’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ’؇≈ «ÈÙ«⁄ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‘∂’ ¿πÓ∆ÁÚ≈ ˘ Í≈¬∂ Ú؇ (Í«‘Ò∆ Íz≈Ê«Ó’Â≈) Á∆ «◊‰Â∆ ’∆Â∆
‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¡Èπ¤∂Á EE «Úæ⁄ Áæ√∂ ◊¬∂ «√˪ Á∂ ¡≈Ë≈ “Â∂ «ÈË≈«Â ’∆Â∂ ‘∂’ Ú؇ Á∆ ’∆Ó Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂
«‘√≈Ï Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ‹Ø ¿πÓ∆ÁÚ≈ «ÈË≈«Â Ú؇ª Á≈ ’؇≈ Íz≈Í ’ ÒÀ∫Á≈ ˛ ‹ª ¿π√ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Ú؇ ÒÀ
‹ªÁ≈ ˛, ¿π‘ √ÎÒ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‹∂’ ’ج∆ Ú∆ ¿πÓ∆ÁÚ≈ Ú؇ª Á≈ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ «ÈË≈«Â ’؇≈ Íz≈Í ȑ∆∫
’Á≈ ª «ÈË≈«Â «ÚË∆ Á∂ ¡Èπ√≈ Óª Á≈ ÏÁÒ≈¡ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
F. ÈÂ∆‹∂ √ÏøË∆ ¡«Ë√±⁄È≈ (Notification of the Result): Ï≈¡Á «Úæ⁄ Ì≈ Á∂ ◊˜‡ «Úæ⁄ ⁄؉ ÈÂ∆‹∂ √ÏøË∆
√±⁄È≈ ‹≈∆ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
G. √‘πø ⁄πæ’‰≈ ¡Â∂ ¡‘πÁ≈ √ßÌ≈Ò‰≈ (Oath-taking and Installation): Í«‘Ò∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á≈ ’≈‹’≈Ò ÷ÂÓ
‘؉ Ú≈Ò∂ «ÁÈ ‹ª «ÈË≈«Â «ÓÂ∆ ”Â∂ ÈÚ∂∫ ≈Ù‡ÍÂ∆ √‘πø ⁄πæ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¡‘πÁ≈ √ßÌ≈ÒÁ≈ ˛Õ ≈Ù‡ÍÂ∆ Ì≈Â
Á∂ Óπæ÷ ‹æ‹ Á∆ ÓΩ‹±Á◊∆ «Úæ⁄ ¡≈͉∂ ¡‘πÁ∂ Á∆ √‘πø ¸æ’Á≈ ˛Õ ‹∂’ Óπæ÷ ‹æ‹ ÓΩ‹±Á È≈ ‘ØÚ∂ ª √Ú¿πµ⁄ ¡Á≈ÒÂ
Á∂ √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ «ÚÙ∂Ù ‹æ‹ Á∆ ÓΩ‹±Á◊∆ «Úæ⁄ ¡«‹‘∆ √‘πø Ò¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
√‘πø «¬√ Â∑ª ⁄πæ’∆ ‹ªÁ∆ ˛-
““ÓÀ∫.......... ÍzÓ≈ÂÓ≈ Á∂ È≈Ó ”Â∂ Ó«Ô≈Á≈ ͱڒ
√‘πø ¸æ’Á≈ ‘ª «’ ÓÀ∫ ¡≈͉∆ ͱ∆ ÚÎ≈Á≈∆ È≈Ò ¡≈͉∂ ’ÂÚ «ÈÙ·≈ ͱڒ «ÈÌ≈Úª◊≈ ¡Â∂ Á∂Ù Á∂ √ß«ÚË≈È
¡Â∂ ’≈˘È Á∆ æ«÷¡≈ ’ª◊≈ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘ ’≈«¬Ó æ÷ª◊≈Õ ÓÀ∫ ¡≈͉∂-¡≈Í ˘ Ì≈ Á∂ ÒØ’ª Á∆ √∂Ú≈ ¡Â∂ Íz◊Â∆
Á∂ Ò¬∆ √Ó«Í ’ª◊≈Õ”” √‘πø ¸æ’‰ Á∂ Ï≈¡Á ÈÚª ≈Ù‡ÍÂ∆ ¡‘πÁ≈ √ßÌ≈Ò ÒÀ∫Á≈ ˛Õ
(ÿ) ⁄؉ª È≈Ò √Ïß«Ë fi◊«Û¡ª Á≈ «È͇≈≈ (Settlement of Disputes connected with Presidential
Election): ⁄؉ª Á∂ Ï≈¡Á ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ⁄؉ È≈Ò √Ïß«Ë ÍÀÁ≈ ‘ج∂ «’√∂ Ú∆ fi◊Û∂ Á∆ √π‰Ú≈¬∆ ¡Â∂ ¡ß«ÂÓ
±Í «Úæ⁄ ÎÀ√Ò≈ ’∂ÚÒ Á∂Ù Á∆ √Ú¿πµ⁄ ¡Á≈Ò ÚæÒØ∫ ‘∆ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ≈√‡ÍÂ∆ Á∆ ⁄؉ ˘ ¸‰ΩÂ∆ Á∂‰
Ú≈Ò∆ ͇∆ÙÈ «’√∂ Ú∆ ¡√ÎÒ ¿πÓ∆ÁÚ≈ ‹ª A@ ‹ª «¬√ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Ú؇ª ÚæÒØ∫ Á≈«¬ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ ⁄؉
˘ ¸‰ΩÂ∆ «Úæ⁄ ‘∂≈Î∂∆ ‹ª ⁄؉ «Úæ⁄ ’πfi ◊À-√ß«ÚË≈«È’ «’«¡≈Úª Á∂ ÁØÙ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ «ÁæÂ∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ
¡«‹‘∆ ͇∆ÙÈ ⁄؉-ÈÂ∆‹∂ Á∆ ÿØÙ‰≈ Á∂ C@ «ÁȪ «Úæ⁄ Á≈«¬ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ AIFI «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ Ùz∆
Ú∆. Ú∆. «◊∆ Á∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ⁄؉ ˘ √Ú¿πµ⁄ ¡Á≈Ò «Úæ⁄ ¸‰ΩÂ∆ «ÁæÂ∆ ◊¬∆ √∆ ¡Â∂ Ùz∆ «◊∆ ÷πÁ
¡Á≈Ò «Úæ⁄ Í∂Ù ‘ج∂ √ÈÕ √Ú¿πµ⁄ ¡Á≈Ò ÚæÒØ∫ Ùz∆ «◊∆ Á∆ ⁄؉ ˘ Í±È ±Í È≈Ò ·∆’ ¡Â∂ √ß«ÚË≈«È’
ÿث٠’∆Â≈ «◊¡≈ √∆Õ
(‚) ≈Ù‡ÍÂ∆ Á≈ ’≈‹’≈Ò (Tenure of the President): ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ⁄؉ E √≈Ò Ò¬∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ ¿πÈ∑ª
Á≈ ’≈‹’≈Ò ¿π√ «ÓÂ∆ ÂØ∫ Ùπ± ‘πßÁ≈ ˛, «‹√ «ÓÂ∆ ÂØ∫ ¿π‘ ¡‘πÁ∂ √ßÌ≈ÒÁ∂ ‘ÈÕ «Î Ú∆ ‹∂’ «’√∂ ’≈È ÈÚ∂∫
≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ⁄؉ Í«‘Ò∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á≈ ’≈‹’≈Ò ÷ÂÓ ‘؉ ÂØ∫ Í«‘Òª Í±È È‘∆∫ ‘Ø √’Á∆ ª ÈÚ∂∫ ≈Ù‡ÍÂ∆
Á∆ ⁄؉ Âæ’ ’ßÓ ’ «‘≈-≈Ù‡ÍÂ∆ ¡≈͉∂ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ Ï«‰¡≈ «‘ßÁ≈ ˛Õ
¡≈͉≈ ’≈‹’≈Ò Í±≈ ‘؉ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ ¡≈͉∂ ¡‘πÁ∂ ÂØ∫ «Ò÷∆ ±Í «Úæ⁄ «Â¡≈◊ Íæ ¿πµÍ-
≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ Ì∂‹ √’Á≈ ˛Õ
(⁄) ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ ¡‘πÁ∂ ÂØ∫ ‘‡≈¿π‰ Á≈ „ß◊ (Method of Removal of the President): ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ √ß«ÚË≈È
Á≈ ¿π¶ÿ‰ ’È Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ‹ª ¡≈͉∂ ¡‘πÁ∂ Á∆ Ó«Ô≈Á≈ Ìß◊ ’È Á∂ ÁØÙ ”Â∂ Ó‘≈«ÌÔØ◊ Á∆ Íz«’«¡≈
È≈Ò ¡‘πÁ∂ ÂØ∫ ‘‡≈«¬¡≈ Ú∆ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ Ó‘≈«ÌÔØ◊ È≈Ò √Ïß«Ë ’≈Ú≈¬∆ √ß√Á Á∂ «’√∂ Ú∆ √ÁÈ «Úæ⁄ Ùπ± ‘Ø
√’Á∆ ˛Õ ¡Ó∆’≈ «Úæ⁄ ’∂ÚÒ ÍzÂ∆«ÈË∆ √ÁÈ ˘ ‘∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ «ÚπæË Ó‘≈«ÌÔØ◊ ¡ßÌ ’È Á≈ ¡«Ë’≈
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 55