Page 72 - DPOL102_INDIAN_POLITICAL_SYSTEM_PUNJABI
P. 72
«¬’≈¬∆ñE: √ßÿ∆ √’≈ : ≈Ù‡ÍÂ∆, ¿πµÍ-≈Ù‡ÍÂ∆
CEB Á∂ ¡Ë∆È √ß’‡’≈Ò √«ÊÂ∆ Á∆ ÿØÙ‰≈ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ‘À ª √ß«ÚË≈È Á∆¡ª √ßÿ∆ «ÚÚ√Ê≈Úª æÁ ‘Ø ‹ªÁ∆¡ª È؇
‘È, ’∂∫Á √’≈ ¡≈͉∆ ’≈‹Í≈«Ò’≈ Ù’Â∆ Á∂ «¬√Â∂Ó≈Ò È≈Ò «’√∂ Ú∆ ≈‹ √’≈ ˘ ’ج∆ Ú∆ «ÈÁ∂Ù
Á∂ √’Á∆ ˛Õ ’∂∫Á √’≈ ˘ «¬‘ ¡«Ë’≈ «ÓÒ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ¿π‘ ≈‹-√»⁄∆ Ú≈Ò∂ «Ú«Ù¡ª Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ’≈˘È
ω≈¬∂ ¡Â∂ ’∂∫Á Â∂ ≈‹ª «Úæ⁄ «ÚæÂ∆ √Ïß˪ ˘ √ØË ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ‹ÁØ∫ «’√∂ ≈‹ «Úæ⁄ ¡Èπ¤∂Á CEF Á∂
¡Ë∆È √ß’‡’≈Ò Á∆ √«ÊÂ∆ Á∆ ÿØÙ‰≈ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛ ª √Ïß«Ë ≈‹ ≈Ù‡ÍÂ∆ Ù≈√È Á∂ ¡Ë∆È ¡≈ ‹ªÁ≈
˛Õ ≈‹ Á≈ ≈‹Í≈Ò ¡√Ò ’≈‹Í≈«Ò’≈ ω ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ≈‹ ÓßÂ∆ Óß‚Ò/√’≈ Ìß◊ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ ≈‹Í≈Ò
≈Ù‡ÍÂ∆ ÚæÒØ∫ ≈‹ Á≈ ÍzÙ≈√È ⁄Ò≈™Á≈ ˛ ¡Â∂ ’∂∫Á √’≈ Á∂ √≈∂ «ÁÙ≈-«ÈÁ∂Ù Ò≈◊± ’Á≈ ˛Õ ¡Èπ¤∂Á
CF@ Á∂ ¡Ë∆È «ÚæÂ∆ √ß’‡’≈Ò Á∆ √«ÊÂ∆ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÁ∆ Á∂Ù Á∆ «ÚæÂ∆ √«ÊÂ≈ Á∂ Ò¬∆ ≈‹ª ˘
’ج∆ Ú∆ «ÈÁ∂Ù Á∂ √’Á≈ ˛Õ ¿π‘ √Ú¿πµ⁄ ¡Á≈Ò ¡Â∂ ¿π‘ ¡Á≈Ò Á∂ ‹æ‹ª √«‘ ’Ó⁄≈∆¡ª Á∆ ÂÈ÷≈‘
¡Â∂ Ìæ«Â¡ª «Úæ⁄ ’‡ΩÂ∆ ’È Á≈ ¡≈Á∂Ù Á∂ √’Á≈ ˛Õ ¿π‘ ¡≈Á∂Ù ’ √’Á≈ ˛ «’ ≈‹ «ÚË≈È Í≈«Ò’≈Úª ÚæÒØ∫
Í≈√ ’È Á∂ Ï≈¡Á √≈∂ «ÚæÂ∆ «ÏæÒ ¿π√ Á∆ ÓȘ±∆ Ò¬∆ ≈÷Ú∂∫ æ÷∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ
√ß«ÚË≈«È’ ±Í «Úæ⁄ «ÂßÈ Â∑ª Á∂ √ß’‡’≈Òª È≈Ò «È͇‰ Ò¬∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ ’ØÒ «Ú¡≈Í’ Ù’Â∆¡ª ‘È
Í ¡«‹‘∆¡ª Ù’Â∆¡≈ Á∂ Áπ¿πÍÔØ◊ ˘ Ø’‰ Ò¬∆ ’¬∆ √ß«ÚË≈«È’ ÍzÂ∆ÏßË Ò◊≈¬∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ ≈Ù‡ÍÂ∆
√ß’‡’≈Ò∆È Ù’Â∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò Ú∆ ÍzË≈È ÓßÂ∆ ¡Â∂ ÓßÂ∆ Óß‚Ò Á∆ √Ò≈‘ È≈Ò ‘∆ ’Á≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª
Ì≈ Á∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ ’ØÒ ’≈‹Í≈«Ò’≈, «ÚË≈È’, «ÚæÂ∆, «È¡≈«¬’ ¡Â∂ √ß’‡’≈Ò∆È Ù’Â∆¡ª ‘ÈÕ («¬√ «ÚÙ∂
Á≈ «Ú√«Âz Úȉ ¡æ◊∂ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛Õ)
‡≈√’ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆¡ª √ß’‡’≈Ò∆È Ù’Â∆¡ª ÂØ∫ ’∆ Ì≈Ú ˛?
≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ √«ÊÂ∆ ¡Â∂ ̱«Ó’≈ (Position and Role of the President)
≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆¡ª Ù’Â∆¡ª ”Â∂ «Ú⁄≈ ’È Á∂ Ï≈¡Á ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ √«ÊÂ∆ Á≈ ÓπÒª’‰ ’È≈ Ï‘π ¡√≈È ‘Ø
‹ªÁ≈ ˛Õ ÍzÂæ÷ ±Í «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆¡ª Ù’Â∆¡ª Ï‘π «˜¡≈Á≈ ¡Â∂ «¬æÊØ∫ Âæ’ «’ Â≈È≈Ù≈‘∆ (√ß’‡’≈Ò∆È
Ù’Â∆¡≈) ÍzÂ∆ ‘πßÁ∆¡ª ‘È Í ◊«‘≈¬∆ È≈Ò ‹ª⁄ ’È ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ Ì≈ Á≈ ≈Ù‡ÍÂ∆ «√Î È≈Ó
Á≈ √ß«ÚË≈È Óπ÷∆¡≈ ˛, ‹Ø Ò◊Ì◊ √≈∆¡ª Ù’Â∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ÍzË≈È ÓßÂ∆ ¡Â∂ ÓßÂ∆ Óß‚Ò Á∆ √Ò≈‘ Á∂
¡Èπ√≈ ‘∆ ’Á≈ ˛Õ √ß«ÚË≈È Á∆ DBÚ∆∫ √ØË «Úæ⁄ √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛ «’ ≈Ù‡ÍÂ∆ ÍzË≈È ÓßÂ∆ ¡Â∂ ÓßÂ∆
Óß‚Ò Á∆ √Ò≈‘ ˘ √Ú∆’≈ ’È Ò¬∆ Í≈ÏßÁ ‘πßÁ≈ ˛ Í «¬√ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ Ï≈Ú‹±Á ≈Ù‡ÍÂ∆ «¬’ Ù’Â∆‘∆‰
Óπ÷∆¡≈ ‹ª ÓßÂ∆ Óß‚Ò Á∂ ‘æʪ «Úæ⁄ ÏÛ Á∆ ÓØ‘ È‘∆∫ ˛Õ DDÚ∆∫ √ØË Á∂ Ï≈¡Á ≈Ù‡ÍÂ∆ ’ØÒ «¬‘ ¡«Ë’≈ ˛
«’ ¿π‘ ÓßÂ∆ Óß‚Ò ÚæÒØ∫ «ÁæÂ∆ ◊¬∆ √Ò≈‘ ¡Â∂ √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ ‹ª ‘Ø «ÁzÙ‡∆’؉ È≈Ò ÍπÈ «Ú⁄≈ ’È Ò¬∆
’«‘ √’Á≈ ˛Õ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á≈ «¬‘ ¡«Ë’≈ «ÚÙ∂Ù Ó‘æÂÚ æ÷Á≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Á≈ ÓßÂ∆ Óß‚Ò ”Â∂ ¡Èπ’±Ò ÍzÌ≈Ú
ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «¬√ «Úæ⁄ ’ج∆ Ùæ’ È‘∆∫ ˛ «’ ÓßÂ∆ Óß‚Ò ÚæÒØ∫ ÍπÈ «Ú⁄≈ ÂØ∫ Ï≈¡Á «ÁæÂ∆ ◊¬∆ √Ò≈‘ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘
Óßȉ≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ Í ≈Ù‡ÍÂ∆ «¬√ ¡«Ë’≈ Á∂ «¬√Â∂Ó≈Ò È≈Ò ÓßÂ∆ Óß‚Ò Á∆ ’≈Ú≈¬∆ ˘ ÍzÌ≈«Ú ’ √’Á≈
˛Õ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ ÍπÈ «Ú⁄≈ Á∂ «ÈÁ∂Ù ˘ «¬’ ‘Ò’∆ «‹‘∆ √Ò≈‘ ‹ª «¬’ ⁄∂Â≈ÚÈ∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ «Ò¡≈ ‹≈
√’Á≈ ˛Õ ≈‹ Á∂ Óπ÷∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ Íẕ√æÂ≈ √ßÍÈ ÍæË Íz≈Í ˛ ¡Â∂ «¬√ «ÚÙ∂ÙÂ≈ Á∂ ’≈È ¿π‘
Ì≈ Á∆ ≈‹È∆«Â’ Íz‰≈Ò∆ «Úæ⁄ ¿πµ⁄ ÍæË∆, ¡Êͱ‰ ̱«Ó’≈ «ÈÌ≈™Á≈ ˛Õ
√ß«ÚË≈È «ÈÓ≈‰ √Ì≈ √ÍæÙ‡ ±Í «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ ≈‹ Á≈ √ß«ÚË≈«È’ Óπ÷∆ ÏÈ≈¿π‰≈ ⁄≈‘πßÁ∆ √∆ «’™«’
Ì≈ «Úæ⁄ √ß√Á∆ Íz‰≈Ò∆ Á∂ ⁄æÒ‰ Á∂ Ò¬∆ ¡«‹‘≈ ’È≈ ˜±∆ √∆Õ √ß«ÚË≈È «ÈÓ≈‰ √≈«¡ª Á∂ ÍzË≈È ‚≈.
≈«‹ßÁ Íz√≈Á È∂ Ú∆ √Ú∆’≈ ’∆Â≈ «’ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂Ù Á≈ √ß«ÚË≈«È’ Óπ÷∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ √ß«ÚË≈È «ÈÓ≈‰ √Ì≈
«Úæ⁄ ÏØÒÁ∂ ‘ج∂ ‚≈. ¡ßÏ∂‚’ È∂ «’‘≈ √∆ «’, ““≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ √«ÊÂ∆ «Ïz«‡Ù √ß«ÚË≈È ¡Ë∆È Ï≈ÁÙ≈‘ Ú◊∆
√«ÊÂ∆ Á∂ Ï≈Ï ˛Õ ¿π‘ ≈‹ Á≈ Óπ÷∆ ˛ Í ’≈‹ Í≈«Ò’≈ Á≈ È‘∆∫Õ ¿π‘ ≈Ù‡ Á≈ ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ ’Á≈ ˛ Í
≈Ù‡ ”Â∂ Ù≈√È È‘∆∫ ’Á≈Õ”” Ì≈ Á≈ ≈Ù‡ÍÂ∆ √Ë≈‰ ±Í «Úæ⁄ ÓßÂ∆¡ª Á∆ √Ò≈‘ Óßȉ Ò¬∆ Í≈ÏßÁ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 65