Page 485 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ‘È «’ «¬‘ Ó≈ÈÚ Á∆ Ó»ÒÍëÚÂ∆ ˛ «’ ¿π‘ ¡«‹‘∂ √ÏøË √Ê≈«Í ȑƒ ’Á≈Õ «¬√ Ò¬∆ ¿πÈ∑ª Á∂ ÍÃÂæ÷ ’øÓª
Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ¡ÍÃÂæ÷ ’øÓ «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚÍ»‰ ˛Õ ‹∂’ «¬√ Â∑ª Á∂ √øÏø˪ Á∆ ¤»‡ «ÁæÂ∆ ◊¬∆ ª Í«Ú≈
«Úæ⁄ ÔΩÈ √øÏø˪ ˘ ÒÀ ’∂ «ÍÂ≈-ÍπæÂ, Ó≈Â≈-ÍπæÂ, Ì≈-ÌÀ‰ ¡Â∂ ‘Ø ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄ ‰≈¡ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ ‘Ø
Í«Ú≈ª «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ ’È È≈Ò ÒØ’ª Á∂ √Ó≈«‹’-√ø√«¥«Â’ √øÏø˪ ¡Â∂ √«‘ÔØ◊ Á≈ Ú∆ «Ú√Â≈ ‘πøÁ≈ ˛ È≈Ò
‘∆ Í«Ú≈ «Úæ⁄ ÍÃ∂Ó ¡Â∂ √«‘ÔØ◊ Á≈ Ú≈Â≈Ú‰ Ï«‰¡≈ «‘øÁ≈ ˛Õ «È’‡≈«ÚÿÓÈ ÓÈ≈‘∆ Á≈ «¬’ ¡ÍÃÂæ÷
’øÓ Í«Ú≈ ¡Â∂ √Ó≈‹ Á∂ Ò¬∆ «¬‘ ˛ «’ «¬√ È≈Ò ÍÂ∆-ÍÂÈ∆ Á∂ «Úæ⁄ ÔΩÈ √øÏøË ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «ÁzÛ ÔΩÈ √øÏø˪ Á∂
’≈‰ Ó≈Â≈-«ÍÂ≈ «ÓÒ‹πÒ ’∂ Ïæ«⁄¡ª Á∆ Á∂÷Ì≈Ò ’ √’Á∂ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ √Ó≈‹∆’‰ Á∂ ’øÓ Á≈ «ÈÚ≈‘
¿π‘ ⁄ø◊∆ Â∑ª È≈Ò ’ √’Á∂ ‘ÈÕ

‡≈√’ ÍÃÂæ÷ ¡Â∂ ¡ÍÃÂæ÷ ’øÓ ”Â∂ ΩÙÈ∆ Í≈˙Õ

AC.C √ø⁄È≈ÂÓ’-’øÓ≈ÂÓ’ ÍæÁÂ∆ Á∆¡ª √∆Ó≈Úª
(Limitations of Structural-Functional Method)

«Í¤Ò∂ Ò◊Ì◊ BE √≈Òª «Úæ⁄ √ø⁄È≈ÂÓ’-Í’≈Ô≈ÂÓ’ ¿πÍ≈◊Ó Á∆ ÒØ’«ÍÃÔÂ≈ ’≈Î∆ ÿ‡∆ ˛Õ «¬√ Á≈ «¬’
ÍÃÓπæ÷ ’≈‰ «¬‘ ˛ «’ «¬È∑ª √≈Òª «Ú⁄æ √Ó≈‹-√≈ÙÂ «Úæ⁄ ¡È∂’ ‘Ø ¿πÍÔØ◊∆ ÍæÁÂ∆¡ª Á≈ «Ú’≈√ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ
«¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ’øÓ≈ÂÓ’ «ÚÙÒ∂Ù‰ ’¬∆ ¡«‹‘∆¡ª Íπ≈‰∆¡ª Ó≈ÈÂ≈Úª ˘ ÒÀ ’∂ ⁄æÒÁ≈ ˛ «‹È∑ª Á∆ ÔÊ≈ÊÂ≈
Á∆ ‹ª⁄ ˜»∆ ˛ ¡Â∂ «‹È∑ª ˘ «’√∂ Ú∆ »Í «Úæ⁄ √ÚÀ-«√æË ’ÊÈ È‘ƒ Óø«È¡≈ ‹≈ √’Á≈Õ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ’øÓÚ≈Á
«Úæ⁄ «√˪’ «ÁzÙ‡∆ ÂØ∫ ¡È∂’ª ¡«‹‘∆¡ª ’Ó∆¡ª Í≈¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘È «‹È∑ª Á∂ ÈÂ∆‹∂√»Í ¡«Ë¡ÀÈ Á∂ «¬’
¿πÍ≈◊Ó Á∂ »Í «Ú⁄æ «¬√Á≈ Ó‘æÂÚ ’≈Î∆ ÿ‡ «◊¡≈ ˛Õ
’øÓÚ≈Á Á∆¡ª ÍÃÓπæ÷ ¡ÒØ⁄È≈Úª ‘∂· «Ò÷∂ ¡Èπ√≈ ‘È:
A. «¬√ ÍæÁÂ∆ «Úæ⁄ «Ú«ÌøÈ Ë≈È≈Úª Á∆ √ÍæÙ‡ «Ú¡≈«÷¡≈ È‘ƒ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ »Í «Úæ⁄
’øÓ ÙÏÁ Á∂ ‘∆ ’¬∆ ¡Ê Ò◊≈¬∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ «¬√ È≈Ò Ë≈È≈ÂÓ’ ÌzªÂ∆ ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∆ ˛Õ
B. «¬√ ÍæÁÂ∆ «Úæ⁄ √ø⁄È≈ Á∆ ‘∂’ «¬’≈¬∆ Á∂ ’øÓ Á∆ ÷Ø‹ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ’Á∂ «’√∂ «¬’≈¬∆ Á≈ ’øÓ È≈
‘؉ ”Â∂ ’ÒÍÈ≈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ¿π√ Á≈ «ÈÓ≈‰ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ ‹Ø «’ «’√∂ Ú∆ »Í «Úæ⁄ ¿π«⁄ ȑƒ ˛Õ

C. ’øÓÚ≈Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ÌÀ¡-Ú≈Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ˛Õ «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ˛ «’ ’øÓ Á≈ ÍÃÔØ◊ ¿πÁ∂Ù (Purpose)
Á∂ ¡Ê «Úæ⁄ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ ¡√Ò∆¡Â «¬‘ ˛ «’ ’≈‰, ¿πÁ∂Ù ¡Â∂ ’øÓ «Úæ⁄ ’≈¯∆ ¡øÂ Í≈«¬¡≈
‹ªÁ≈ ˛Õ
D. ’øÓÚ≈Á∆ «ÚÙÒ∂Ù‰ ˘ »Û∆Ú≈Á∆ ¡Â∂ Á◊∆¡≈È»√∆ «’‘≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬‘ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª ¡Â∂ √æÂ≈Ë≈∆¡ª
Á∂ «‘æª Á∆ æ«÷¡≈ ’Á≈ ˛Õ ‘Ø ÙÏÁª «Úæ⁄ «¬‘ ÙØÙ‰ Á≈ √ÓÊ’ ˛ «¬‘∆ ’≈‰ ˛ «’ Í»ø‹∆Ú≈Á∆
Á∂Ùª «Úæ⁄ «¬√Á≈ ÍÃÔØ◊ «˜¡≈Á≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ
E. ’øÓÚ≈Á∆, √Ó≈‹-«ÚÚ√Ê≈ ˘ ¬∂’∆«¥Â ÓøÈÁ∂ ‘È ‹Ø «’ ¿π«⁄ ȑƒ ˛Õ ’¬∆ Ú≈ √Ó≈‹-«ÚÚ√Ê≈ «¬’
ÒøÏ∂ √Ó∂∫ Âæ’ ¡√øÂπÒÈ ¡Â∂ ¡√ø◊·È Á∆ «ÁÙ≈ «Úæ⁄ Ú∆ «‘ √’Á∆ ˛Õ
F. ’øÓÚ≈Á∆ «ÚÙÒ∂Ù‰ Á∆ «¬’ ÍÃÓπæ÷ ’Ó∆ «¬‘ ˛ «’ «¬‘ ÓπæÒ-¡«ÌÈ∆ (Value-biased) ”Â∂ ¡Ë≈«Â
˛Õ «¬È∑ª «Úæ⁄ √Ó≈‹ ˘ √«Ê «ÚÚ√Ê≈ ÓøÈ ’∂ ⁄æ«Ò¡≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬È∑ª «Úæ⁄ ¥ªÂ∆’≈∆ Í«ÚÂȪ Á∂
Ò¬∆ ’ج∆ √Ê≈È È‘ƒ ˛Õ «¬æÊ∂ «ÚÚ√Ê≈ ”Â∂ ˜Ø «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛Õ Í«ÚÂÈ ¡Â∂ √øÿÙ Á∂ Ò≈ÌÁ≈«¬’
Íæ÷ª ˘ ÌπÒ≈ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛Õ ’πfi ’øÓÚ≈Á∆ «‹Ú∂∫ Áπ÷∆Ó, «Ú¡’Â∆ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ √Ó≈‹ ˘ Ï‘πÂ
«˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ Áπ÷∆Ó È∂ ª ¡≈͉∂ ’øÓ≈ÂÓ’ «ÚÙÒ∂Ù‰ «Úæ⁄ Áæ«√¡≈ ˛ «’ «Ú¡’Â∆
‹Ø ’πfi ’Á≈ ˛ ¿π‘ ’∂ÚÒ √Ó≈«‹’ Âæʪ ÂØ∫∂ ÍÃ∂« ‘Ø ’∂ ‘∆ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª È∂ √Ó≈«‹’ Âæʪ ˘
«Ú¡’Â∆ ÂØ∫ ¿πµÂÓ Ú√» Óø«È¡≈ ˛, Íø» ¡√Ò∆¡Â «¬√ ◊æÒ Á∆ ÍπÙ‡∆ È‘ƒ ’Á∆Õ

478 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY