Page 186 - DPBI201_PUNJABI_II

ÇÂÕÅÂÆ-AE: Ãòð: ÃæÅêéÅ ç¶ ÁÅèÅð

(Á) ñر + çÆðØ + ñر + çÆðØ é¯à
Ç ÁÅ Ç ÁÅ : (ÇñÁÅÇÂÁÅ) ñ+ÇÂ+ÁÅ+ÇÂ+ÁÅ

AE.D ç¯Ã³èÆ (ç±Ôð¶) Ãòð (Diphthongs):

ç¯Ã³èÆ Ãòð ÁÇÜÔ¶ ÇÂռᶠÁÅÀä òÅñ¶ ç¯ Ãòð» ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜé·» çÅ À°ÚÅðé ÇÂÕ¯ Ãòð òð×Å ÜÅê¶ íÅò
ÇÂé·» çÆ ÁÅêà Çò¼Ú óèÆ Ô¯ ÜÅò¶Í ÇÂò¶º ÔÆ Çå³é Ãòð» çÆ Ã³èÆ ù åÌËóèÆ Ãòð (Triphthong) ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú ÇÃðø ç¯Ã³èÆ À°ÚÅð¶ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇîÃÅñ òܯº:

À° ÁÅ : ×+À°+ÁÅ : ×°ÁÅ
Á À± : ×+Á+À± : ×À±
Á ÂÆ : ×+Á+ÂÆ : ×ÂÆ
Á ¶ : ×+Á+¶ : ׶
Ç ÁÅ : ×+ÇÂ+ÁÅ : Ç×ÁÅ

ÇÂ ú : ê+ÇÂ+ú : Çêú
ÇÂ Á : ò+ÇÂ+Á+ð+æ : ÇòÁðæ
Ç Á½ : ê+ÇÂ+Á½+ä+ÁÅ : ÇêÁ½äÅ

Ç ÁË : ê+ÇÂ+ÁË : ÇêÁË
ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú /ï/ å¶ /ò/ ç¯ Áðè Ãòð ÔéÍ ÇÂé·» ç¯Ô» çÅ À°ÚÅðé ÃðÕò» ÔËÍ ÇÕå¶ ÇÂÔ ê±ð¶ ÇòÁ³Üé Çò¼Ú
ìçñ Ü»ç¶ Ôé Áå¶ ÇÕå¶ ô°¼è Ãòð Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇîÃÅñ òܯº óÃÇÕÌå ôìç» ï¯èÅ, ï¯×Æ å¶ ï°¼× çÅ ê³ÜÅìÆ ð±ê
ܯèÅ, ܯ×Æ å¶ Ü°¼× Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË íÅò ÇÂ¼æ¶ /ï/ ê±ð¶ ÇòÁ³Üé /Ü/ Çò¼Ú ìçñ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ À°ñà óÃÇÕÌå
ôìç Çò¼Ú ×ïÅéÆ, óÇéïÅÃÆ å¶ øÅðÃÆ ôìç ÃïÅÔÆ çÅ ê³ÜÅìÆ ð±ê Ç×ÁÅéÆ, óÇéÁÅÃÆ å¶ ÇÃÁÅÔÆ ìä Ç×ÁÅ

ÔË íÅò /ï/ Ãòð Çò¼Ú ìçñ Ç×ÁÅ ÔËÍ
ÇÂö åð·» òðôÅ, òïÅà Çò¼Ú /ò/, /ì/ Çò¼Ú ìçñ Ç×ÁÅ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ íÅôÅ Çò¼Ú ìðÖÅ å¶ ÇìÁÅÜ ð±ê òÆ êÌÚ¼ñå
ÔéÍ ÇÂæ¶ ÇÂÔ ê±ðÅ ÇòÁ³Üé ÔËÍ ÇÕå¶-ÇÕå¶ ÇÂÔ ê±ðé Ãòð Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÜò¶º: ðòÅîÆ å¯º ðÁÅîÆ Áå¶ ç°òÅðŠ寺

ç°ÁÅðÅ ÁÅÇç Çò¼Ú /ò/ Ãòð ÇòÚ ìçñ Ç×ÁÅ ÔËÍ
ÃòË-î°ñ»Õä
A. ç¼Ã¯ ÇÕ Ô¶á ÇñÖ¶ ÇìÁÅé ÒÃÔÆÒ Ôé Ü» ÒöñåÒ :
(i) íÅôÅÂÆ è°éÆÁ» ù Çå³é íÅ×» Çò¼Ú ò³ÇâÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
(ii) Ãòð è°éÆÁ»-Ö³âÆ è°éÆÁ» ÔéÍ

(iii) ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú /ï/ å¶ /ò/ ç¯ Áðè Ãòð ÔéÍ
(iv) ç¯Ã³èÆ Ãòð ÁÇÜÔ¶ ÇÂռᶠÁÅÀä òÅñ¶ åÌËóèÆ Ãòð» ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÜé·» çÅ À°ÚÅðé ÇÂÕ¯ Ãòð
òð×Å ÜÅê¶ íÅò ÇÂé·» çÆ ÁÅêà Çò¼Ú óèÆ Ô¯ ÜÅò¶Í

AE.E ÃÅð Á³ô
J îé°¼Ö íÅôÅ è°éÆÁ» çÅ À°ÚÅðé ÁÅêä¶ î±³Ô ðÅÔƺ ÕðçÅ ÔËÍ ÃÅⶠë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º ìÅÔð ÇéÕñçÆ ÃÅÔ çÆ
ÔòÅ-𽺠Áå¶ ÃÅâÆÁ» éÅû ç¶ ê¯ñ å¶ î±³Ô ÇòÚñ¶ Á³× (óØ, Õ», åÅñ±, ç³ç, ì°¼ñ·, ÜÆí, å¶ Ã°ð å³ç»

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 179