Page 211 - DPBI201_PUNJABI_II

ê³ÜÅìÆ-II

é¯à AI.B.A À°ÚÅðé ÃæÅé ç¶ ÁÅèÅð Òå¶ ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» çÅ òð×ÆÕðé
À°µêð ç¼Ã¶ Áé°ÃÅð ðÃå À°ÚÅðé Á³×» ù À°ÚÅðé ÃæÅé çÅ é» òÆ Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÃæÅé ÃÇæð ðÇÔ³çÅ ÔË
êð Ú°Ãå À°ÚÅðÕ À°Ã éÅñ Û¯Ô Õ¶ ðÅÔ ù ð¯Õ Õ¶ Û¼âçÅ Ô¯ÇÂÁÅ è°éÆ êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂà ÇçÌôàÆ å¯º ê³ÜÅìÆ çÆÁ»
ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» ù Û¶ íÅ×» Çò¼Ú ò³ÇâÁÅ Ü»çÅ ÔË: ç¯-Ô¯áÆ, À°ñà-ÜÆíÆ, åÅñòÆ, Õ³áÆ Áå¶ Ã°ðï³åðÆÍ

(A) Õ³áÆ : Õ³áÆ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Ã ÜÆí çÅ ÇêÛñÅ ÇÔ¼ÃÅ Õ¯îñ åÅñ± éÅñ Û¯Ô Õ¶ ë¶ëÇóÁ» Çò¼Ú
ÁÅÀ°ºçÆ ÔòÅ ù ð¯Õ êÅÀ°ºçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ò¼Ö-ò¼Ö è°éÆÁ» êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú Õ, Ö, ×, Ø, Ù
Õ³áÆ è°éÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·» Çò¼Ú /Ù/ éÅÃÕÆ è°éÆ ÔË å¶ ìÅÕÆ î½ÇÖÕÍ

(B) åÅñòÆ : ÇÂÔ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Ã ÜÆí çÅ î¼è åÅñ± ç¶ ÇòÚÕÅðñ¶ ÇԼö ù Û¯Ô Õ¶ ë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º
ÇéÕñ ðÔÆ ÔòÅ ù ð¯Õ êÅÀ°ºçÆÁ» ò¼Ö-ò¼Ö è°éÆÁ» êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú Ú, Û, Ü, Þ, ß
åÅñòÆ è°éÆÁ» Ôé, ÇÜé·» ÇòÚ¯º /ß/ éÅÃÕÆ è°éÆ ÔË å¶ ìÅÕÆ î½ÇÖÕÍ
(C) À°ñà-ÜÆíÆ : ÇÂÔ è°éÆÁ» À°ÚÅðé Ã ÜÆí çÆ é¯Õ 꼰ᶠêÅÇÃúº ÃÖå åÅñ± éÅñ Û¯Ô Õ¶ ë¶ëÇóÁ»
ÇòÚ¯º ÇéÕñ ðÔÆ ÔòÅ ù ð¯ÕçÆ å¶ ò¼Ö-ò¼Ö è°éÆÁ» êËçÅ ÕðçÆ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú à, á, â, ã, ä À°ñà

ÜÆíÆ è°éÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·» ÇòÚ¯º /ä/ éÅÃÕÆ è°éÆ ÔË Áå¶ ìÅÕÆ î½ÇÖÕÍ
(D) ç³åÆ : ç³åÆ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Ã ÜÆí çÆ é¯Õ À°êðñ¶ ç³ç» ç¶ Á³çð Û¯Ô Õ¶ ë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º ÁÅÀ°ºçÆ
ÔòÅ é°³ ð¯ÕçÆ å¶ ò¼Ö-ò¼Ö è°éÆÁ» êËçÅ ÕðçÆ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú å, æ, ç, è, é ç³åÆ è°éÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·»

ÇòÚ¯º /é/ éÅÃÕÆ è°éÆ ÔË Áå¶ ìÅÕÆ î½ÇÖÕÍ
(E) ç¯-Ô¯áÆ : ç¯-Ô¯áÆ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Ã Ô¶áñ¶ ì°¼ñ· À°êðñ¶ ì°¼ñ· éÅñ Ü°ó Õ¶ ë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º ÁÅÀ°ºçÆ
ÔòÅ ù ð¯Õç¶ Ô¯Â¶ ò¼Ö-ò¼Ö è°éÆÁ» ê¶çÅ Õðç¶ ÔéÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú ê, ë, ì, í, î ç¯-Ô¯áÆ è°éÆÁ» ÔéÍ
ÇÂé·» ÇòÚ¯º /î/ éÅÃÕÆ è°éÆ Áå¶ ìÅÕÆ î½ÇÖÕ è°éÆÁ» ÔéÍ
(F) ððï³åðÆ Ü» سâÆ : /Ô/ çÅ À°ÚÅðé ÃæÅé Ã³Ø Çò¼Ú ÃÅÔ éÅñÆ ç¶ À°åñ¶ ÇÃð¶ çÅ î±³Ô ÔËÍ ÇÂÃù Õ³á

ç°ÁÅðÅ Ü» سâÆ çÅ î±³Ô ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà è°éÆ ç¶ À°ÚÅðé ò¶ñ¶ ÃÅÔ çÆ ÔòÅ ð°ÕçÆ éÔƺ êð ÃÅÔ çÅ
êðòÅÔ ÕÅÇÂî òÆ éÔƺ ðÇÔ³çÅÍ ÁÃñ Çò¼Ú ÇÂà è°éÆ ç¶ À°ÚÅðé ò¶ñ¶ ×ñ¶ ÇòÚñÆ æ» Ã½óÆ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ
AI.B.B À°ÚÅðé ÇòèÆ ç¶ ÁÅèÅð Òå¶ ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» çÅ òð×ÆÕðé

ë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º ÇéÕñ ðÔÆ ÔòÅ À°ÚÅðé ÃæÅé À°µå¶ ÇÜà ã³× éÅñ ð¯Õ Õ¶ Û¼ÇâÁÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ãù ÒÀ°ÚÅðé
ÇòèÆÓ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ À°ÚÅðé ÇòèÆ Áé°ÃÅð ê³ÜÅìÆ ÇòÁ³Üé» ç¶ ç¯ î°¼Ö òð× î³é¶ ׶ Ôé: â¼Õò¶º ÇòÁ³Üé Áå¶
Áâ¼Õò¶º ÇòÁ³ÜéÍ
(A) â¼Õò¶º ÇòÁ³Üé : â¼Õò¶º ÇòÁ³Üé» ç¶ À°ÚÅðé Ã ë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º ìÅÔð ÇéÕñ ðÔÆ ÔòÅ ù î±³Ô ÇòÚ
ÇÕö æ» À°µå¶ ê±ðÆ åð·» ð¯Õ Õ¶ ÇÂÕçî Û¼ÇâÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú Õ, Ö, ×, Ú, Û, Ü, à, á, â,

å, æ, ç, ê, ë, ì ê³çð» â¼Õò¶º ÇòÁ³Üé ÔéÍ ÇÂé·» ù دôåÅ ç¶ ÁÅèÅð Òå¶ Ãدô Áå¶ Áدô å¶
îÔ»êÌÅä ô̶äÆÁ» Çò¼Ú ò³ÇâÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ
دôå çŠóì³è éÅç-å³åÆÁ» ç¶ Õ³ìÅÔà éÅñ ÔËÍ ÇÜé·» ÇòÁ³Üé» ç¶ À°ÚÅðé Ã éÅç-å³åÆÁ» Çò¼Ú

Õ³ìäÆ êËçÅ Ô°³çÆ ÔË, À°é·» ù دô Ü» éÅçÆ ÇòÁ³Üé ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú ×, Ü, â, ç, ì Ãدô
ÇòÁ³Üé ÔéÍ ÇÜé·» ÇòÁ³Üé» ç¶ À°ÚÅðé Ã éÅç-å³åÆÁ» Çò¼Ú Õ³ìäÆ êËçÅ Ô°³çÆ ÔË, À°é·» ù Áدô
ÇòÁ³Üé ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú Õ, Ö, Ú, Û, à, á, å, æ, ê, ë Áدô ÇòÁ³Üé ÔéÍ òðåîÅé
ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú Ø, Þ, è, í óدô è°éÆÁ» çÆ òð寺 éÔƺ î³éÆ Ü»çÆÍ ÇÂÃçŠóì³è ë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º

204 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY