Page 218 - DPBI201_PUNJABI_II

ÇÂÕÅÂÆ-B@: ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» çÆ òð寺 Áå¶ À°ÚÅðé çÆ ÇòèÆ å¶ ÃæÅé

(i) ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» ç¶ òð×ÆÕðé ñÂÆ ...................... ÁÅèÅð ÔéÍ é¯à
(ii) ÜÆí, ì°¼ñ· å¶ Ô¶áñÅ ÜòÅóÅ ............... À°ÚÅðé Á³× Ô°³ç¶ ÔéÍ
(iii) åÅñ±, À°êðñ¶ ç³ç, ì°¼à ÁÅÇç ................ À°ÚÅðÕ ÔéÍ
(iv) ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú .......... Ãòð, ........... Áðè-Ãòð Áå¶ ............. ÇòÁ³Üé ÔéÍ ÇÂÔ å¼æ Ç×¼ñ Áå¶

×ñÆÃé AIFI Áé°ÃÅð ÔéÍ

B@.B ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» çÅ òð×ÆÕðé

ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Ã À°ÚÅðé Á³× ÃÅÔ-òÇÔä Çò¼Ú ð°ÕÅòà êÅÀ°ºç¶ Ôé ÁðæÅå ÃÅÔ çÆ ÔòÅ ù
ÇÕö éÅ ÇÕö ÃæÅé Òå¶ Á³ôÕ ð±ê Çò¼Ú Ü» ê±ðé ð±ê ÇòÚ ð¯Õ Õ¶ Û¼ÇâÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÃÅÔ çÆ ÔòÅ ù ç¯ À°ÚÅðé
Á³× ð¯Õç¶ ÔéÍ ÇÂé·» ÇòÚ¯º ÇÂ¼Õ Ú°Ãå (Active) Áå¶ ç±ÜŠððå (Passive) À°ÚÅðé Á³× Ô°³çÅ ÔËÍ ÇÜé»· À°ÚÅðé
Á³×» À°µå¶ ÃÅÔ çÆ ÔòÅ ù ð¯ÇÕÁÅ Ü»çÅ ÔË, À°é·» ù ðÃå À°ÚÅðé Á³× ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË Áå¶ Ü¯ À°ÚÅðé Á³×
ÁÇÕÇðÁÅôÆñ À°ÚÅðé Á³×» éÅñ ñ¼× Õ¶ Ü» ÖÇÔ Õ¶ ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» ç¶ å°ÚÅðé Çò¼Ú ÃÔÅÂÆ Ô°³ç¶ Ôé, À°é·» ù

Ú°Ãå À°ÚÅðé Á³× ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÜÆí, ì°¼ñ· å¶ Ô¶áñÅ ÜòÅóÅ Ú°Ãå À°ÚÅðé Á³× Ô°³ç¶ Ôé Áå¶ åÅñ±, À°êðñ¶
ç³ç, ì°¼à ÁÅÇç ðÃå À°ÚÅðÕ ÔéÍ
B@.B.A òð×ÆÕðé ç¶ ÁÅèÅð

ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» ç¶ òð×ÆÕðé ñÂÆ ç¯ ÁÅèÅð Ôé:
(À) À°ÚÅðé ÃæÅé (Place of Articulation)
(Á) À°ÚÅðé ã³×/ÇòèÆ (Manner of Articulation)
(À) À°ÚÅðé ÃæÅé : À°µêð ç¼Ã¶ Áé°ÃÅð ðÃå À°ÚÅðé Á³×» ù À°ÚÅðé ÃæÅé çÅ é» òÆ Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ
ÇÂÔ ÃæÅé ÃÇæð ðÇÔ³çÅ ÔË êð Ú°Ãå À°ÚÅðÕ À°Ã éÅñ Û¯Ô Õ¶ ðÅÔ ù ð¯Õ Õ¶ Û¼âçÅ Ô¯ÇÂÁÅ è°éÆ êËçÅ

ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂà ÇçÌôàÆ å¯º ê³ÜÅìÆ çÆÁ» ÇòÁ³Üé è°éÆÁ» ù Û¶ íÅ×» Çò¼Ú ò³ÇâÁÅ Ü»çÅ ÔË: ç¯-Ô¯áÆ,
À°ñà-ÜÆíÆ, åÅñòÆ, Õ³áÆ Áå¶ Ã°ðï³åðÆÍ
(A) Õ³áÆ : Õ³áÆ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Ã ÜÆí çÅ ÇêÛñÅ ÇÔ¼ÃÅ Õ¯îñ åÅñ± éÅñ Û¯Ô Õ¶ ë¶ëÇóÁ» Çò¼Ú

ÁÅÀ°ºçÆ ÔòÅ ù ð¯Õ êÅÀ°ºçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ò¼Ö-ò¼Ö è°éÆÁ» êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú Õ, Ö, ×, Ø,
Ù Õ³áÆ è°éÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·» Çò¼Ú /Ù/ éÅÃÕÆ è°éÆ ÔË å¶ ìÅÕÆ î½ÇÖÕÍ
(B) åÅñòÆ : ÇÂÔ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Ã ÜÆí çÅ î¼è åÅñ± ç¶ ÇòÚÕÅðñ¶ ÇԼö ù Û¯Ô Õ¶ ë¶ëÇóÁ»
ÇòÚ¯º ÇéÕñ ðÔÆ ÔòÅ ù ð¯Õ êÅÀ°ºçÆÁ» ò¼Ö-ò¼Ö è°éÆÁ» êËçÅ ÕðçÅ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú Ú, Û, Ü,
Þ, ß åÅñòÆ è°éÆÁ» Ôé, ÇÜé·» ÇòÚ¯º /ß/ éÅÃÕÆ è°éÆ ÔË å¶ ìÅÕÆ î½ÇÖÕÍ

(C) À°ñà-ÜÆíÆ : ÇÂÔ è°éÆÁ» À°ÚÅðé Ã ÜÆí çÆ é¯Õ 꼰ᶠêÅÇÃúº ÃÖå åÅñ± éÅñ Û¯Ô Õ¶ ë¶ëÇóÁ»
ÇòÚ¯º ÇéÕñ ðÔÆ ÔòÅ ù ð¯ÕçÆ å¶ ò¼Ö-ò¼Ö è°éÆÁ» êËçÅ ÕðçÆ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú à, á, â, ã, ä
À°ñà ÜÆíÆ è°éÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·» ÇòÚ¯º /ä/ éÅÃÕÆ è°éÆ ÔË Áå¶ ìÅÕÆ î½ÇÖÕÍ

(D) ç³åÆ : ç³åÆ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Ã ÜÆí çÆ é¯Õ À°êðñ¶ ç³ç» ç¶ Á³çð Û¯Ô Õ¶ ë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º
ÁÅÀ°ºçÆ ÔòÅ ù ð¯ÕçÆ å¶ ò¼Ö-ò¼Ö è°éÆÁ» êËçÅ ÕðçÆ ÔËÍ ê³ÜÅìÆ Çò¼Ú å, æ, ç, è, é ç³åÆ
è°éÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·» ÇòÚ¯º /é/ éÅÃÕÆ è°éÆ ÔË Áå¶ ìÅÕÆ î½ÇÖÕÍ
(E) ç¯-Ô¯áÆ : ç¯-Ô¯áÆ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Ã Ô¶áñ¶ ì°¼ñ· À°êðñ¶ ì°¼ñ· éÅñ Ü°ó Õ¶ ë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 211