Page 140 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI

ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ

Á³×ð¶÷Æ ÇüÇÖÁÅ ÇÂà ç¶ô Çò¼Ú ñÅ×± Õðé ñÂÆ ê̶Çðå ÕÆåÅÍ ÇÂé·» ïåé» ç¶ ëñÃð±ê íÅðå Çò¼Ú òêÅðÆÁ» ç¶ ð±ê B¯N
Çò¼Ú ÇÂ¼Õ éò» òð× À°µíð Õ¶ ÁÅÇÂÁÅÍ ÇÂà òêÅðÆ òð× Çò¼Ú ÁÅè°ÇéÕ òÕÆñ, âÅÕàð, ÁÇèÁÅêÕ, ÁÅè°ÇéÕ
ÇòÇ×ÁÅÇéÕ Áå¶ Ô¯ð À°çï¯×» Çò¼Ú î°ñÅ÷îÆ êÌì³è å¶ Ô¯ð ÃðÕÅðÆ êÌôÅÃéå³åð Çò¼Ú î°ñÅ÷îÆ ÁÇèÕÅðÆ,
dzÜéÆÁð, åÕéÆôÆÁé Áå¶ Ô¯ð Ö¶åÆ ÇòÇ×ÁÅéÆ Áå¶ ê¼åðÕÅð ÁÅÇç ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ðÅôàðÆ Á³ç¯ñé Çò¼Ú ÇÂÃ

òð× çÆ í±ÇîÕÅ ÇéðäÅÇÂÕ ÃÆÍ ò¶ðò¶ ÃÇÔå, ÇÂÔ ñ¯Õ ÁÅ×±Á» Áå¶ éò¶º ÁÅïÅî å¶ ×åÆ ÃæÅÇêå Õðé òÅñ¶ ÃÆÍ
ç¶ô Çò¼Ú êÌ×åÆôÆñ ÃîÅÇÜÕ Áå¶ èåðÇîÕ Ã°èÅð Á³ç¯ñé ç¶ Çê¼Û¶ ÇÂ³é¶ ñ¯Õ» çÆ ôÕåÆ ÃÆÍ
Üç íÅðå Çò¼Ú ê³Ü ÃÅñÅ ï¯ÜéÅ ç¶ îÅÇèÁî éÅñ À°çï¯×ÆÕðä Áå¶ ôÇÔðÆÕðä ù Ô½ºÃñÅ Çç¼åÅ å» ç¶ô Çò¼Ú ÕÂÆ

éò¶º ð°÷×Åð ç¶ î½Õ¶ ÁÅÂ¶Í ÇÂÃ ç¶ éÅñ ÃðÕÅð é¶ ê±ð¶ ç¶ô Çò¼Ú ÜÇàñ êÌôÅôÇéÕ ã»Ú¶ éÅñ ìäÆ ÇòôÅñ óÃæÅåÇîÕ
ðÚéÅ ÇÃðÜÆ ×ÂÆÍ ÇÂé·» éÅñ ìÔ°å òÅⶠêËîÅé¶ Òå¶ ð°÷×Åð Çç¼åÅ ÔËÍ ÇÂÔ Çé¼ÜÆ Ü» ÃðÕÅðÆ Ö¶åð» Çò¼Ú ð°÷×Åð ç¶
ñÂÆ ÇüÇÖÁÅ, à̶Çé³×, Çòô¶ô ï¯×åÅ ÁÅÇç òð×ÆÁ» ï¯×åÅò» ÇéðèÅÇðå ÕÆåÆÁ» ×ÂÆÁ»Í êÌôÅôÇéÕ ÁÇèÕÅðÆ,
êÌìîèÕ ÁÇèÕÅðÆ, åÕéÆÕÆ êÌì³èÕ, âÅÕàð, òÕÆñ, ÁÇèÁÅêÕ ÁÅÇç Õ°¼Þ ô̶äÆÁ» Ôé ÇÜé·» Õ¯ñ ÁÇÜÔÆ
ÕÅìñÆÁå ÔËÍ

TÇÂÔ Ãí ÔÅñÅå ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ìÅÁç óÇÖÁÅ Áå¶ ÁÅÕÅð Çò¼Ú òè¶ ÔéÍ ÇÂà ÇòòÃæÅ Çò¼Ú Ãí 寺 À°µÚ¶ ÃæÅé» Òå¶
Õ°¼Þ Ç÷ÁÅçÅ åéÖÅÔ êÌÅêå ÁÇèÕÅðÆ ÔéÍ ç±Ü¶ êÅö, ÇÂé·» Çò¼Ú¯º Ç÷ÁÅçÅ çÆ åéÖÅÔ ×Ëð-ÇîÔéåÆ Õ³î Õðé
òÅÇñÁ» 寺 Õ°¼Þ ÔÆ Ç÷ÁÅçÅ Ô°³çÆ ÔËÍ ÇÂé·» ç¶ Õ³î çÆ ÃÇæåÆ Áå¶ ÁÔ°çÅ À°µéåÆ ç¶ î½ÇÕÁ» Çò¼Ú òÆ ñ¯ó Áé°ÃÅð

Á³åð Ô°³çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ñ¯Õ ÁÅêäÆ ÜÆòéôËñÆ Çò¼Ú òÆ Çí³é Ô°³ç¶ ÔéÍ
C. ۯචòêÅðÆ, ç°ÕÅéçÅð Áå¶ Á»×Çáå î÷ç±ð
(Small Traders, Shopkeepers and Unorganized Labour)
îÔ»é×ð, ôÇÔð Áå¶ ÕÃì¶ òèç¶ Ô¯Â¶ À°çï¯Ç×Õ ÃîÅÜ çÇÁ» ÃÆîÅò» ù ç¼Ãç¶ ÔéÍ ò¼â¶ ôÇÔð» Çò¼Ú òêÅðÆ Áå¶
À°çï¯Ç×Õ òð× ÃîÅÇÜÕ ðÚéÅ ù éò» ÚÇðåð Çç³ç¶ ÔéÍ ÇÂé·» ò¼â¶ é×ð» çÆÁ» ÃóÕ» Òå¶ ÁäÇ×äå ÕÅð» Áå¶

î¯àð» ç¶ è±³Â¶ ù Õç¶ òÆ ç¶ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ôÅî Ô°³ç¶-Ô°³ç¶ å» ÇÂÔ êÌç±ôä ÇÃÔå ç¶ ñÂÆ õåðÅ êËçÅ Õð Çç³çÅ ÔËÍ ÇÕö
òÆ ÃóÕ Òå¶ å» ðÃåÅ ÒÜÅîÓ Çîñ¶×ÅÍ ÇÂÔ ôÇÔð Þ¯êó-ê¼àÆÁ» Áå¶ ×³çÆÁ» ìÃåÆÁ» éÅñ íð¶ ê¶ ÔéÍ ç±Ü¶ êÅö
ð³çð Áå¶ ÁÅñÆôÅé îÕÅé ÃÅð¶ êÅö ç¶Öä ù Çîñç¶ ÔéÍ ÁÇÜÔÆ òöò¶ ÇÜ¼æ¶ òêÅðÆ Áå¶ À°çï¯Ç×Õ òð× Áå¶ ÇÂÃ

åð·» òêÅðÆ òð× ÁÅêäÆ ÔÕ±îå ìäÅÂÆ ð¼Öç¶ ÔéÍ ÇÂÔÆ ÇÂà ò¼âÆ òïº Çò¼Ú ۯචòêÅð, ç°ÕÅéçÅð Áå¶ Á»×Çáå
î÷ç±ð òÆ Ô°³ç¶ ÔéÍ ÇÜ¼æ¶ ôÇÔð» çÅ ÇòÕÅà ԯÇÂÁÅ ÔË, À°æ¶ ÇÂé·» òð×» çÅ ÇòÕÅà òÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ Û¯à¶ òêÅðÆ Áå¶
ç°ÕÅéçÅð ÇÂ¼Õ ÁËÃÆ ÕóÆ Ôé ܯ À°åêÅçÕ» Áå¶ æ¯Õ ÇòÕð¶åÅò» ù ܯóçÅ ÔËÍ
ÁÅ÷ÅçÆ êÌÅêåÆ ç¶ ìÅÁç ۯචòêåðÆÁ», ç°ÕÅéçÅð» Áå¶ Á»×Çáå î÷ç±ð òð×» Çò¼Ú òÅèÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ ôÇÔðÆÕðä
çÆ êÌÇÕÇðÁÅ Çò¼Ú ôÇÔð» ç¶ Áé¯Ö¶ òÅè¶ é¶ ÇÂà òð× ù À°åôÅÇÔå ÕÆåÅ ÔËÍ À°çÅÔðä ç¶ ñÂÆ, Çç¼ñÆ ôÇÔð ù ñË ñÀ°,

ÇÜ¼æ¶ Ôð ð¯÷ Õ¯ÂÆ A@ ñ¼Ö ñ¯Õ ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ Ç¼毺 çÅ Ãçð ì÷Åð Ãí 寺 ò¼âÅ ì÷Åð ÔËÍ ÇÂÔ ôÇÔð êÌôÅÃé çÅ Õ¶ºçð òÆ
ÔË, ÇüÇÖÁÅ Õ¶ºçð òÆ ÔË Áå¶ ÁËö ÁäÇ×äå Øð-ìÅð Ôé ÇÜ¼æ¶ Ô÷Åð» ñ¯Õ» çÅ ÁÅÀ°äÅ-ÜÅäÅ ìÇäÁÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ
ôÇÔðÆÕðä, ð°÷×Åð Áå¶ éòÆÁ» Ãð×ðîÆÁ» çÆ Çí³éåÅ ê¶ô Õðç¶ ÔéÍ ò¼èçÆ ôÇÔðÆ Ü³éóÇÖÁÅ Áé¶Õ êÌÕÅð çÆÁ»

÷ð±ðå» Áå¶ Ã¶òÅò» çÆ î³× êËçÅ ÕðçÆ ÔËÍ TۯචòêÅðÆ Áå¶ ç°ÕÅéçÅð, ôÇÔðÆ Ü³éóÇÖÁÅ çÆÁ» ÇÂé·» ÷ð±ðå»
çÆ ê±ðåÆ Õðç¶ ÔéÍU
ôÇÔð» Çò¼Ú Á»×Çáå î÷ç±ð òÆ Ô°³ç¶ ÔéÍ Ã³×Çáå Ö¶åð» Çò¼Ú ð°÷×Åð ç¶ î½Õ¶ ؼà Ô°³ç¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÃç¶ ñÂÆ
ÇòÇçÁÕ Áå¶ òêÅðÕ Ô°éð çÆ ÷ð±ðå Ô°³çÆ ÔËÍ Ç÷ÁÅçÅåð 궺ⱠÇéòÅÃÆÁ» Çò¼Ú ÇÂÔ ï¯×åÅò» éÔƺ ÇÂà ÕðÕ¶ À°é·»

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 135