Page 126 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñF: Óø◊ ¡Â∂ Óø◊ Á∆ ÒØ⁄ Á∂ «√˪Â

¡Â∂ «√¡≈‘∆Õ Í±’ Ú√±¡ª Á∆ ’∆Ó ¡Â∂ Óß◊ «Úæ⁄ ¿πÒ‡ ‹ª ‰≈ÂÓ’ √ÏßË (Inverse or Negative È؇
Relationship) ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬’ ͱ’ Ú√± «‹Ú∂∫ ÍÀÈ Á∆ ’∆Ó Úˉ È≈Ò «√¡≈‘∆ Á∆ Óß◊ (ÍÀÈ Á∆ Óß◊
Á∂ È≈) «Úæ⁄ ’Ó∆ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ÍÀÈ Á∆ ’∆Ó ÿæ‡ ‘؉ ”Â∂ «√¡≈‘∆ Á∆ Óß◊ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø ‹ªÁ≈
˛Õ ‘Ø √Ïß˪ «Úæ⁄, ‹∂’ ÁØ Ú√±¡ª «¬’ Á±√∂ Á∆¡ª ͱ’ ‘È ¡Â∂ ‹∂’ «¬’ Á∆ ’∆Ó ÚæËÁ∆ ˛,
‘Ø ͱ’ Ú√± Á∆ Óß◊ ÿæ‡ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ‹∂’ «¬’ Á∆ ’∆Ó «Úæ⁄ ’Ó∆ ¡≈™Á∆ ˛ ª
Á±√∆ ͱ’ Á∆ Óß◊ ÚæË ‹≈Ú∂◊∆Õ «⁄æÂ F.E È≈Ò «¬√ ˘ √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

«⁄æÂ F.E

«⁄æÂ F.E ÂØ∫ Íz◊‡ ‘πßÁ≈ ˛ «’ ÍÀȪ Á∆ ’∆Ó OP ÂØ∫ ÚæË ’∂ OP ‘؉ ”Â∂ «√¡≈‘∆ Á∆ Óß◊ OQ ÂØ∫ ÿæ‡ ‘Ø ’∂
1
OQ ‘Ø ◊¬∆ ˛Õ
1
¡Â∂ ÍzÂ∆√Ê≈ÍÈ Ú√±¡ª Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úæ⁄ Óß◊ Ú¥ Á≈ „Ò≈‰ ËÈ≈ÂÓ’ (Positively Sloped) ‘πßÁ≈ ‘∂Õ ‹ÁØ∫ «’ ͱ’
Ú√±¡ª Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úæ⁄ Óß◊ Ú¥ Á≈ „Ò≈‰ ‰≈ÂÓ’ (Negatively Sloped) ‘πßÁ≈ ‘∂Õ

C. ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ (Income of the Consumer)
¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ Ú√± Á∆ Óß◊ «Úæ⁄ √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ ÍzÂæ÷ √ÏßË Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄
Ú≈Ë≈ ‘؉ ”Â∂ Ú√±¡ª Á∆ Óß◊ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ¡≈ÓÁÈ Á∂ ÿæ‡ ‘؉ ”Â∂ Ú√±¡ª Á∆ Óß◊ ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ∆
˛Õ ¡Ê Ù≈√Â «Úæ⁄ ¡«‹‘∆¡ª Ú√±¡ª Á∆¡ª √Ë≈‰ Ú√±¡ª (Normal Goods) «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ √Ë≈‰
Ú√± ¿π‘ Ú√± ˛ «‹√ Á∆ Óß◊ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ Á∂ Úˉ Á∂ È≈Ò ÚËÁ∆ ˛Õ ’πfi Ú√±¡ª ¡«‹‘∆¡ª Ú∆ ‘È
«‹È∑ª ˘ ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Á∆¡ª Ú√±¡ª «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Á∆ Ú√± (Inferior Goods) ¿π‘ Ú√± ˛ «‹√ Á∆
Óß◊ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ Úˉ ”Â∂ ÿæ‡ ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ «¬’ Ú√± Á∆ Óß◊ ¡Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ Á∂ «Úæ⁄ Á∂
√ÏßË Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ‘∂· «Ò÷∆¡ª «ÂßÈ Ú◊ª Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
(i) √Ë≈‰ Ú√±¡ª, (ii) ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Á∆¡ª Ú√±¡ª, (iii) ˜±∆ Ú√±¡ª ¡Â∂ √√Â∆¡ª Ú√±¡ªÕ
(i) √Ë≈‰ Ú√±¡ª (Normal Goods)- √Ë≈‰ Ú√±¡ª ¿π‘ Ú√±¡ª ‘È «‹È∑≈ Á∆ Óß◊ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆
¡≈ÓÁÈ Úˉ ”Â∂ ÚËÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¡≈ÓÁÈ Á∂ ÿ‡‰ ”Â∂ ÿ‡Á∆ ˛Õ «¬√ Â∑ª ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂
Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ÍzÂæ÷ ‹ª ËÈ≈ÂÓ’ √ÏßË ˛, «¬√ È≈Ò «⁄æÂ F.F Á√≈«¬¡≈ «◊¡≈ ˛Õ «⁄æÂ
F.F ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ Á∂ OY ÂØ∫ ÚæË ’∂ OY ‘؉ ”Â∂ Ú√± Á∆ Óß◊ OQ
1
ÂØ∫ ÚæË ’∂ OQ ‘؉ Á∆ Íz«ÚÂ∆ Á√≈™Á∆ ˛Õ Óß◊ Ú¥ DD Á≈ „Ò≈‰ ÷æÏ∂ ÂØ∫ √æ‹∂ ¿πÍ ÚæÒ ˛ ‹Ø
1
¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ Á∂ ÍzÂæ÷ ‹ª ËÈ≈ÂÓ’ √ÏßË ˘ Áæ√Á≈ ‘ÀÕ
(ii) ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Á∆¡ª Ú√±¡ª (Inferior Goods)- ‘∂·Ò∆ ’؇∆ ‹ª ÿ‡∆¡≈ Ú√±¡ª ¿π‘ Ú√±¡ª ‘È «‹È∑ª
Á∆ Óß◊ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ Úˉ ”Â∂ ÿæ‡ ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¡≈ÓÁÈ ÿæ‡ ‘؉ ”Â∂ ÚæË ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ Â∑ª
¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Á∆ Ú√± Á∆ Óß◊ «Úæ⁄ ¿πÒ‡ √ÏßË ‘πßÁ≈ ‘ÀÕ «⁄æÂ F.G «¬√
√«ÊÂ∆ ˘ Íz◊‡ ’Á≈ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 121