Page 129 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ ’ÀÓ≈ ¡≈«Á Á∆ Óß◊ «˜¡≈Á≈ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆Õ Á±√∂ Í≈√∂ ‹∂’ ¡≈ÓÁÈ Á∆ Úß‚ Ï≈Ï ˛ ª «ÚÒ≈√Â≈
Á∆¡ª Ú√±¡ª Á∆ Óß◊ ÿæ‡ ‘ØÚ∂◊∆ ¡Â∂ ˜± ¡Â∂ ¡≈≈ÓÁ≈«¬’ Ú√±¡ª Á∆ Óß◊ «˜¡≈Á≈ ‘ØÚ∂◊∆Õ

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø √Ë≈‰ Ú√± ¿π‘ Ú√± ˛ «‹√ Á∆ Óß◊ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ Á∂ Úˉ Á∂
È≈Ò ÚæËÁ∆ ˛Õ

F.E Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ¡Â∂ Óß◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ
(Change in Quantity Demanded and Change in Demand)
ܻ
Óß◊ Ú¥ ”Â∂ √ß⁄Ò‰ ¡Â∂ Óß◊ Ú¥ Á≈ «÷√’≈¡
(Movement Along Demand Curve and Shift of the Demand Curve)

¡Ê Ù≈√Â∆¡≈ Á∂ ¡Èπ√≈, ““Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ”” ¡Â∂ ““Óß◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ”” √ÏßË∆ Ë≈È≈Úª
«Úæ⁄ ¡ßÂ ‘πßÁ≈ ˛Õ ““Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ”” Ú√± Á∆ ’∆Ó «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈ Á∆ Óß◊ ”Â∂
ÍÀ‰ Ú≈Ò∂ ÍzÌ≈Ú ˘ Áæ√Á≈ ˛ ‹ÁØ∫ «’ Óß◊ Á∂ ‘Ø «ÈË≈’ Âæ «‹Ú∂∫ ¡≈ÓÁÈ, π⁄∆¡ª ¡Â∂ √Ïß«Ë Ú√±¡ª Á∆¡ª
’∆Óª √«Ê «‘ßÁ∆¡ª ‘ÈÕ «’™«’ «¬’ «ÈÙ«⁄ ’∆Ó ”Â∂ Óß◊∆ ◊¬∆ Ú¥ Á∂ «¬’ «ÏßÁ± È≈Ò Á√≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈
˛ ¡Â∂ Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ «¬’ ‘∆ Óß◊ Ú¥ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ «ÏßÁ±¡ª (Movement along a Demand
Curve) ‹ª √ß◊ Ú¥ ”Â∂ √ß⁄ÒÈ È≈Ò ÍzÁ«Ù ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ““Óß◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ”” Ú√± Á∆
’∆Ó «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∂ ’≈È È‘∆∫ ‘πßÁ≈, «¬‘ ¡≈ÓÁÈ, π⁄∆¡ª, √Ïß«Ë Ú√±¡ª Á∆ ’∆Ó ¡≈«Á «Úæ⁄
Í«ÚÂÈ Á∂ ’≈È Ú√± Á∂ Ò¬∆ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ Óß◊ ”Â∂ ÍÀ‰ Ú≈Ò∂ ÍzÌ≈Ú ˘ Íz◊‡ ’Á≈ ˛Õ ‹ÁØ∫ «’ Ú√± Á∆
’∆Ó √«Ê «‘ßÁ∆ ˛Õ Óß◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ √ßͱÈ Óß◊ Ú¥ Á∂ ÷æÏ∂ Í≈√∂ ‹ª √æ‹∂ Í≈√∂ «÷√’≈¡ ‹ª ÂÏÁ∆Ò∆ (Shift)
˘ ÍzÁ«Ù ’Á≈ ˛Õ Óß◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∂ ÁØÈØ∫ Â∑≈ «Úæ⁄ ¡ßÂ Á≈ Ï‘π «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚ ˛Õ «¬’ ‘∆ Óß◊ Ú¥
”Â∂ √ß⁄ÒÈ ‹ª Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Ï≈˜≈ ’∆Ó «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∂ ’≈È ¿πÍÌØ◊Â≈ È≈Ò Óß◊∆
◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ’∆Â∂ ◊¬∂ √ÓÈÚÔ ˘ Íz◊‡ ’Á≈ ˛Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ Óß◊ Ú¥ Á≈ «÷√’≈¡ Ï≈‘∆ Âæª («‹Ú∂∫
¡≈ÓÁÈ, π⁄∆¡ª, √Ïß«Ë Ú√±¡ª Á∆¡ª ’∆Óª ¡≈«Á) «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂȪ È≈Ò √Ïß«Ë ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∂
√ÓÈÚÔ ¡Â∂ √ßÂπÒÈ ’∆Ó ¡Â∂ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈ ˘ Íz◊‡ ’Á≈ ˛Õ

A. Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‹ª Óß◊ Ú¥ ”Â∂ √ß⁄ÒÈ
(Change in Quantity Demanded or Movement Along the Demand Curve)

‘Ø ◊æÒª Ï≈Ï «‘‰ ”Â∂, ‹ÁØ∫ Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄, ’∂ÚÒ ’∆Ó «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∂ ’≈È, Í«ÚÂÈ ‘πßÁ≈ ˛
¿πÁØ∫ Óß◊ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈ ˘ «¬’ ‘∆ Óß◊ Ú’z Á∂ Úæ÷-Úæ÷ «ÏßÁ±¡ª È≈Ò Íz◊‡ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ’∆Ó Á∂
ÿæ‡ ‘؉ È≈Ò Óß◊ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Ú≈Ë∂ ˘ Óß◊ Á≈ «Ú√Ê≈ (Extension of Demand) ¡Â∂ ’∆Ó Á∂ Úˉ È≈Ò
Óß◊ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆ ’Ó∆ ˘ Óß◊ Á≈ √ß’π⁄È (Contraction of Demand) «’‘≈ ‹≈Á≈ ‘ÀÕ √ß÷∂Í «Úæ⁄, «¬’ ‘∆ Óß◊
Ú’z ”Â∂ √ß⁄ÒÈ Ú√± Á∆ ’∆Ó «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∂ ÎÒ√±Í √ßÌÚ ‘πßÁ≈ ‘ÀÕ (Movements along a demand
curve are in response to price changes for that good.) «¬È∑ª √ß⁄ÒȪ «Úæ⁄ «¬‘ ÓßÈ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’
’∆Ó Á∂ «¬Ò≈Ú≈ ‘Ø «ÈË≈’ Âæ ¡Í«ÚÂÈ ‘ÈÕ «¬’ «ÁæÂ∆ ◊¬∆ Óß◊ Ú’z ”Â∂ √ß⁄ÒÈ Ú√± Á∆ ’∆ÓÂ
«Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∂ ’≈È Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ˘ Á√≈™Á≈ ˛Õ √ß÷∂Í «Úæ⁄
’∂ÚÒ ’∆ÓÂ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ

Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ
Óß◊ Ú¥ ”Â∂ √ß⁄ÒÈ
Óß◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ÁØ Â∑≈ Á∂ ‘Ø √’Á∂ ‘ÈÕ

124 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY