Page 271 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ (i) ’πæÒ ¡≈◊Ó (Total Revenue)- Â≈«Ò’≈ B ÂØ∫ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ˛ «’ ¬∂’≈«Ë’≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’πæÒ ¡≈◊Ó
ÿæ‡Á∆ Á ”Â∂ ÚæË «‘≈ ˛Õ ¡√ƒ ÍÛ∑ ¸æ’∂ ‘ª «’ Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈Á’ «’√∂ Ú√»
Á∆ «ÁæÂ∆ ‘ج∆ ’∆Ó ”Â∂ ¿π√ Á∆ «’øÈ∆ Ú∆ Ó≈Â≈ Ú∂⁄ √’Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ’πæÒ ¡≈◊Ó √«ÊÂ∆ Á ”Â∂
ÚæËÁ≈ ˛ Í ¬∂’≈«Ë’≈ ‹ª ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∂ ¡Ë∆È ¿πÂÍ≈Á’ «’√∂ Ú√» Á∆ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈
˘ ’∆Ó ÿæ‡ ’’∂ ‘∆ Ú∂⁄ √’Á≈ ˛ ¡Â∂ «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ «’√∂ Ú√» Á∆ «Ú’∆ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛, ¿π√ Á∆
’∆Ó (AR) ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛, ‹∂’ ’∆Ó (AR) «Úæ⁄ ’Ó∆ ‘πøÁ∆ ˛ ª √∆«Ó ¡≈◊Ó (MR) «Úæ⁄ Ú∆
’Ó∆ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¬∂’≈«Ë’≈ ‹ª ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’πæÒ ¡≈◊Ó (TR)
ÿæ‡Á∆ Á ”Â∂ ÚæËÁ≈ ˛Õ

ÿæ‡Á∂ √∆«Ó ¡≈◊Ó ÂØ∫ Ì≈Ú «¬‘ ˛ «’ ’πæÒ ¡≈◊Ó ÿæ‡Á∆ Á ”Â∂ ÚæË «‘≈ ˛Õ ÿæ‡Á∂ ¡Ω√ ÂØ∫ Ì≈Ú «¬‘ ˛
«’ √∆«Ó ¡≈◊Ó ¿π√ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Â∂˜ Á È≈Ò ÿæ‡Á≈ ˛Õ
«⁄æÂ AA.B (A) «Úæ⁄ TR Ú¥ ’πæÒ ¡≈◊Ó ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛Õ TR Ú¥ ÿæ‡Á∆ Á ”Â∂ ÚæË «‘≈ ˛Õ «¬√ Á≈ Ì≈Ú
«¬‘ ˛ «’ «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ Ú√» Á∆ «Ú’∆ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛, TR Ú¥ Á≈ „Ò≈‰ «‚æ◊Á≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
(ii) ¡Ω√ ¡≈◊Ó (Average Revenue)- Â≈«Ò’≈ B ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ ¬∂’≈«Ë’≈ ‹ª ¬∂’≈«Ë’≈∆
ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¡Ω√ ¡≈◊Ó (AR) ‹ª ’∆Ó Ú√» Á∆ «Ú’∆ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘؉ ”Â∂ ÿæ‡
‘πøÁ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ‹ÁØ∫ ¬∂’≈«Ë’≈∆ A ’π«¬ø‡Ò ’‰’ Ú∂⁄ «‘≈ ˛ ª ’∆Ó A@ πͬ∂ ˛Õ B ’π«¬ø‡Ò Ú∂⁄‰
”Â∂ ’∆Ó ÿæ‡ ‘Ø ’∂ I πͬ∂ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ C ’π«¬ø‡Ò Ú∂⁄‰ ”Â∂ H πͬ∂ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ Á≈ ’≈È
«¬‘ ˛ «’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Ú√» Á∆ ’∆Ó ¡Â∂ «Ú’∆ Á∆ Ó≈Â≈ ÁØÚª ˘ ‘∆ ’ø‡ØÒ È‘ƒ ’ √’Á≈ ˛Õ
¿π‘ ’∆Ó «Úæ⁄ ’Ó∆ ’’∂ ‘∆ Ú√» Á∆ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈ «Ú’∆ ’ √’Á≈ ˛Õ

(iii) √∆«Ó ¡≈◊Ó (Marginal Revenue)- Â≈«Ò’≈ B ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ ¬∂’≈«Ë’≈ ‹ª ¬∂’≈«Ë’≈∆
ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ √∆«Ó ¡≈◊Ó ÿæ‡ ‘πøÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛, ‹ÁØ∫ ¬∂’≈«Ë’≈∆ B ’π«¬ø‡Ò Á∆ «Ú’∆
’Á≈ ˛ ª √∆«Ó ¡≈◊Ó H πͬ∂ ˛, Â∆√∂ ’π«¬ø‡Ò Á≈ √∆«Ó ¡≈◊Ó ÿæ‡ ’∂ F πͬ∂ ¡Â∂ ⁄ΩÊ∂ ’π«¬ø‡Ò
Á≈ D πͬ∂ ˛Õ Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ √∆«Ó ¡≈◊Ó ¡Â∂ ¡Ω√ ¡≈◊Ó Ï≈Ï (MR = AR) ‘πøÁ∂ ‘È
Í ¬∂’≈«Ë’≈ ‹ª ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ √∆«Ó ¡≈◊Ó ¡Â∂ ¡Ω√ ¡≈◊Ó «¬’-Á»√∂
ÂØ∫ Úæ÷ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ √∆«Ó ¡≈◊Ó ¡Ω√ ¡≈◊Ó ÂØ∫ ÿæ‡ (MR<AR) ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬‘∆ ’≈È ˛ «’ ‹ÁØ∫ ¡Ω√Â
¡≈◊Ó ÿæ‡ ‘πøÁ≈ ˛ ª √∆«Ó ¡≈◊Ó Ú∆ ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ √∆«Ó ¡≈◊Ó «Úæ⁄ ¡Ω√ ¡≈◊Ó Á∆
ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈ ’Ó∆ ¡≈™Á∆ ˛Õ

MR «’™«’ AR ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Â∂˜∆ È≈Ò ÿæ‡ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ MR Ú¥ AR Ú¥ Á∂ ‘∂·ª ÷æÏ∂ Í≈√∂ ‘πøÁ≈ ˛Õ

«⁄æÂ AA.B

266 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY