Page 272 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆-AA: ¡≈ÓÁÈ ‹ª ¡≈◊Ó Á∆¡ª Ë≈È≈Úª

«⁄æÂ AA.B È≈Ò ¬∂’≈«Ë’≈ ‹ª ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’πæÒ ¡≈◊Ó, ¡Ω√ ¡≈◊Ó ¡Â∂ √∆«Ó È؇
¡≈◊Ó ˘ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ
«⁄æÂ AA.B (B) «Úæ⁄ ¡Ω√ ¡≈◊Ó Ú¥ (AR Curve) ¡Â∂ √∆«Ó ¡≈◊Ó Ú¥ ˘ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ ÁØÚ∂∫
Ú¥ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ ‘È ¡Â∂ ‘∂·ª ÚæÒ «‚æ◊ ‘∂ ‘ÈÕ «¬√ Á≈ ÓÂÒÏ «¬‘ ˛ «’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ˘ Ú√» Á∆ «˜¡≈Á≈
Ó≈Â≈ Ú∂⁄‰ Ò¬∆ ¿π√ Á∆ ’∆Ó (¡Ω√ ¡≈◊Ó) ˘ ÿæ‡ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «⁄æÂ AA.B (B) ÂØ∫ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ˛ «’
√∆«Ó ¡≈◊Ó Ú’Ã (CR Curve) ¡Ω√ ¡≈◊Ó (AR Curve) Á∂ ‘∂·ª ˛Õ «¬√ Á≈ ÓÂÒÏ «¬‘ ˛ «’ √∆«Ó ¡≈◊Ó
«Úæ⁄ ’Ó∆ ¡Ω√ ¡≈◊Ó Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈ Â∂˜∆ È≈Ò ‘πøÁ∆ ˛ ‹ª «˜¡≈Á≈ ÿæ‡ ‘πøÁ∆ ˛Õ

«Ë¡≈È æ÷Ø
¬∂’≈«Ë’≈ ¡Â∂ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ ÁØÚª «Úæ⁄ ‘∆ AR Ú¥ Á≈ „Ò≈‰ ‘∂·ª ÚæÒ ‘πøÁ≈ ˛ Í ¬∂’≈«Ë’≈∆
ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ «¬‘ «˜¡≈Á≈ ÒØ⁄Á≈ ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬√ Á≈ ’≈È «¬‘ ˛ «’ ¬∂’≈«Ë’≈ «Úæ⁄ È∂ÛÒ∂ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ
È‘ƒ Í≈¬∂ ‹ªÁ∂, ‹ÁØ∫ «’ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ Ú√» Á∂ ’¬∆ È∂ÛÒ∂ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ

√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
Ï‘π-«Ú’ÒÍ∆ ÍÃÙÈ (Multiple Choice Questions)–

E. ¡≈◊Ó ˘ ...................... √Ófi‰ Á∆ ◊ÒÂ∆ È‘ƒ ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆Õ
(¡) Ò≈Ì (Ï) ‘≈È∆ (√) «Ú’∆ (Á) ÷∆ÁÁ≈
F. ¡≈◊Ó ÂØ∫ Ì≈Ú ˛ «’ «¬’ ¿πÂÍ≈Á’ ˘ ¡≈͉∂ ¿πÂÍ≈Á Á∆ «Ú’∆ ÂØ∫ ÍÃ≈ÍÂ-
(¡) Ò≈Ì (Ï) ‘≈È∆ (√) ’πæÒ ÓΩ«Áz’ ≈Ù∆ (Á) ËÈ ≈Ù∆
G. «¬’ ÎÓ ÚæÒØ∫ ¡≈͉∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ «¬’ «¬’≈¬∆ ÿæ‡ ‹ª «˜¡≈Á≈ Ú∂⁄‰ È≈Ò ’πæÒ ¡≈◊Ó «Úæ⁄ ‹Ø
¡øÂ ¡≈™Á≈ ˛, ¿π√ ˘ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛-
(¡) √∆«Ó ¡≈◊Ó (Ï) ¡≈◊Ó (√) ’πæÒ ¡≈◊Ó (Á) «¬È∑ª «Úæ⁄Ø∫ ’ج∆ È‘ƒ
H. ÿæ‡Á∂ √∆«Ó ¡≈◊Ó ÂØ∫ Ì≈Ú ˛ ’πæÒ ¡≈◊Ó ÚæË «‘≈ ˛-
(¡) ÿæ‡Á∆ Á ”Â∂ (Ï) ÚæËÁ∆ Á ”Â∂ (√) ‡√Ê Á (Á) «¬È∑ª «Úæ⁄Ø∫ ’ج∆ È‘ƒ

AA.E ¬∂’≈«Ë’≈ «Úæ⁄ ∂’‡∂∫◊»Ò ‘≈¬∆ÍÏØÒ≈ ¡Ω√ ¡≈ÓÁÈ Ú¥
(Rectangular Hyperbola AR Curve under Monopoly)

¬∂’≈«Ë’≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¡≈ÓÁÈ Ú¥ «‹Ú∂∫ «’ «⁄æÂ AA.C «Úæ⁄ «Á÷≈«¬¡≈ «◊¡≈ ˛ ∂’‡∂∫◊»Ò ‘≈¬∆ÍÏØÒ≈
(Rectangular Hyperbola) Ú∆ ‘Ø √’Á≈ ˛Õ ÙπæË ¬∂’≈«Ë’≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ «¬øÈ≈ Ù’Â∆Ù≈Ò∆ ‘Ø √’Á≈
˛ «’ ¿π‘ ¡≈͉∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ ‘∂’ ÍæË ˘ Ú∂⁄ ’∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ √≈∆ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ ÍÃ≈Í ’ ÒÀ∫Á≈ ˛Õ «¬√
√«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¡Ω√ ¡≈ÓÁÈ ∂÷≈ (AR Curve) ∂’‡∂∫◊»Ò ‘≈¬∆ÍÏØÒ≈ ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ˛ «’ «¬’
¡«Ë’≈∆ Ú√» Á∆ ’ج∆ Ú∆ ’∆Ó «’™ È≈ «ÈÙ«⁄ ’ ÒÚ∂, ¿π√ Á∆ «Ú’∆ ÂØ∫ ÍÃ≈Í ‘؉ Ú≈Ò∆ ’πæÒ ¡≈ÓÁÈ
(Total Revenue) Ï≈Ï ‘∂◊∆Õ «¬√ Ò¬∆ ¡Ω√ ¡≈ÓÁÈ Ú¥ (AR Curve) Á∂ ‘∂’ «ÏøÁ» Á∂ ‘∂·ª Ú≈Ò≈ ÷∂ÂÎÒ
«¬’-Á»√∂ Á∂ Ï≈Ï ‘πøÁ≈ ˛, ‹ÁØ∫ ’πæÒ ¡≈ÓÁÈ √«Ê ‘πøÁ∆ ˛ ª √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ ˜∆Ø (Zero) ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆
√∆«Ó ¡≈ÓÁÈ ∂÷≈ (MR Curve) OX-¡’Ù Á∂ È≈Ò ÍÃ◊‡ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂◊∆Õ «⁄æÂ AA.C ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’
AR Ú¥ ∂’‡∂∫◊»Ò ‘≈¬∆ÍÏØÒ≈ ˛Õ ÓøÈ Ò˙ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∂ ’ØÒ H πͬ∂ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Ú√» Á∆ ’∆Ó D
πͬ∂ «ÈË≈« ’Á≈ ˛ ª «‹Ú∂∫ «ÏøÁ» P ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ Ú√» Á∆¡ª B «¬’≈¬∆¡ª Á∆ «Ú’∆ ‘πøÁ∆ ˛ ¡Â∂
’πæÒ ¡≈ÓÁÈ H πͬ∂ ‘πøÁ∆ ˛, «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ‹ÁØ∫ ¬∂’≈«Ë’≈∆ Ú√» Á∆ ’∆Ó ˘ ÿæ‡ ’’∂ B πͬ∂ ’ «ÁøÁ≈ ˛
ª N «ÏøÁ» ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ Ú√»¡ª Á∆ D «¬’≈¬∆¡ª Á∆ «Ú’∆ ‘πøÁ∆ ˛ ¡Â∂ ’πæÒ ¡≈ÓÁÈ H πͬ∂ ÍÃ≈ÍÂ
‘ØÚ∂◊∆Õ «¬√ ÂØ∫ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ˛ «’ Á»√∆ «¬’≈¬∆ Á∆ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ ˜∆Ø (Zero) ‘ØÚ∂◊∆Õ «⁄æÂ «Úæ⁄ OX-¡’Ù
˘ ‘∆ MR Ú¥ Óø«È¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 267