Page 319 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI
P. 319
«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√ Á∂ «√˪Â
È؇ C. ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËȪ ¡Â∂ Ú√»¡ª Â∂ √∂Ú≈Úª «Úæ⁄ Í»È ......................
È‘ƒ ‘πøÁ∆Õ
D. ‘∂’ ÎÓ Á∆ ’∆Ó ’≈Î∆ ‘æÁ Âæ’ Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ¡≈͉∂ ÍÃÂ∆ÔØ◊∆¡ª Á∆ ’∆Ó ...................... È≈Ò
ÍÃÌ≈«Ú ‘πøÁ∆ ˛Õ
AD.B ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª
(Characteristics of Monopolistic Competition)
¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆¡ª Óπæ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘∂· «Ò÷∆¡ª ‘È-
A. ÎÓª ¡Â∂ ÷∆ÁÁ≈ª Á∆ «˜¡≈Á≈ √ø«÷¡≈ (Large Number of Firms and Buyers): ¬∂’≈«Ë’≈∆
ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ «ÚÌ∂Á∆«¥Â Ú√»¡ª Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Ú≈Ò∆¡ª ÎÓª ¡Â∂ ÷∆ÁÁ≈ª Á∆ √ø«÷¡≈
’≈Î∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ
B. Ú√» «ÚÌ∂Á (Product Differentiation): Ú√» «ÚÌ∂Á, ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á≈ Óπæ÷ Ò椉 ˛Õ
Ú√» «ÚÌ∂Á ÂØ∫ Ì≈Ú ˛ «’ «¬’ «ÈÙ«⁄ √Ó∂∫ «Úæ⁄ ¿πÍÌØ◊Â≈Úª ˘ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª, √‡≈¬∆Ò, Ïê‚ ¡Â∂
’π¡≈«Ò‡∆ Á∆¡ª Ú√»¡ª ¿πÍÒæÏË ‘؉◊∆¡ªÕ Ú√» «ÚÌ∂Á ¿π√ √Ó∂∫ ‘πøÁ≈ ˛, ‹ÁØ∫ Ú√»¡ª Á∂ ÷∆ÁÁ≈
«¬’ Ú√» ¡Â∂ Á»√∆ Ú√» «Úæ⁄ ¡ø ’ √’‰Õ «¬√ «Úæ⁄ ÎÓ Á∆ √ø«÷¡≈ Ï‘π ‘πøÁ∆ ˛ Í ¿π√
Á∆¡ª Ú√»¡ª ¡≈Í√ «Úæ⁄ «’√∂ È≈ «’√∂ Â∑ª Úæ÷ ‘πøÁ∆¡ª ‘È Í «¬‘ Ú√»¡ª «¬’-Á»√∂ Á≈ È∂ÛÒ≈
√Ê≈È≈Í≥È ‘πøÁ∆¡ª ‘ÈÕ Ú√» «ÚÌ∂Á∆’È, Ú√»¡ª Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∂ ’≈È, «‹Ú∂∫ ¡≈’≈, Ó≈Í,
ø◊, «‡’≈¿»Í‰, ’π¡≈«Ò‡∆ ¡≈«Á ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ Ú√» «ÚÌ∂Á∆’È Á∂ Ï‘π √≈∂ ¿πÁ≈‘‰ √≈˘
«ÓÒÁ∂ ‘È, «‹Ú∂∫ Ò’√, ◊≈Á∂‹, ’ÀÓ∂, À’√ØÈ≈ ¡≈«Á È‘≈¿π‰ Á∂ √≈Ï‰Õ «Ò͇È, Ïπ’ Ϫ‚ ¡≈«Á
⁄≈‘, ÍÀÍ√Ø‚À∫‡, ’≈Ò◊∂‡, ÎØ˛∫√ ¡≈«Á ‡πÊÍ∂√‡Õ
¿πÂÍ≈Á’ ¡≈͉∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ «ÚÌ∂Á∆’È ’È≈ «’™ Í√øÁ ’Á∂ ‘È?
- Ú√» «ÚÌ∂Á Á∂ ÎÒ√»Í ’∆Ó ”Â∂ ¡ø«Ù’ ’ø‡ØÒ √øÌÚ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ
- Ú√» «ÚÌ∂Á Á∂ ÎÒ√»Í Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆ «Ú’∆ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈Á’ Á≈ Ì≈◊ ÚæË ‹≈‰ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈
«Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ
C. ÎÓª Á∂ ÍÃÚ∂Ù ’È ¡Â∂ ¤æ‚‰ Á∆ √πÂøÂÂ≈ (Freedom of Entry and Exit of Firms): ¬∂’≈«Ë’≈∆
ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Úª◊ ÎÓª Á∂ ¿πÁÔØ◊ «Úæ⁄ ¡≈¿π‰ ¡Â∂ ¿πÁÔØ◊ ¤æ‚‰
Á∆ √πÂøÂÂ≈ ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬‘ «Ë¡≈È æ÷‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ⁄À∫Ï«ÒÈ È∂ ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ ¡Ë∆È
«ÚÌ∂Á∆’È Ú√»¡ª Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È Ú≈Ò∆¡ª ¡È∂’ª ÎÓª Á∂ √Ó»‘ Ò¬∆ ¿πÁÔØ◊ (Industry) Á∆
‹◊∑≈ ”Â∂ ◊πæÍ (Group) ÙÏÁ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ˛Õ
D. Ú∂⁄ Ò≈◊ (Selling Cost): ¬∂’≈«Ë’≈∆ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∆ «¬’ Ó‘æÂÚÍ»È «ÚÙ∂ÙÂ≈ ˛ «’ «¬√ Á∂ ¡Ë∆È
‘∂’ ÎÓ ¡≈͉∆ Ú√» Á≈ ÍÃ⁄≈ ’È Ò¬∆ «¬Ù«Â‘≈ ¡≈«Á ”Â∂ Ï‘π ÍÀ√≈ ÷⁄ ’Á∆ ˛Õ ÎÓ
¡≈͉∆¡ª Ú√»¡ª ˘ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Ú∂⁄‰ Ò¬∆ ¡ıÏ≈ª, «√È∂Ó≈, ÍæÂ’≈ª,
∂‚∆˙, ‡∆. Ú∆. ¡≈«Á «Úæ⁄ «¬Ù«Â‘≈ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª √≈«¡ª ”Â∂ ‹Ø ÷⁄ ¡≈™Á≈ ˛, ¿π√ ˘ Ú∂⁄
Ò≈◊ª (Selling Costs) ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ
E. ’∆Ó ’ø‡ØÒ (Price Control): ‘∂’ ÎÓ Á≈ Ú√» Á∆ ’∆Ó ”Â∂ √∆«Ó ’ø‡ØÒ ‘πøÁ≈ ˛Õ ¬∂’≈«Ë’≈∆
ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ «¬’ ÎÓ Á∂ ¡Ω√ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ √∆«Ó ¡≈ÓÁÈ Ú¥, ¬∂’≈«Ë’≈∆ Úª◊ ¿πÍ ÂØ∫
‘∂·ª ÚæÒ «‚æ◊Á∂ ‘ج∂ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ Á≈ Ì≈Ú «¬‘ ˛ «’ «¬√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ÎÓ ˘ «˜¡≈Á≈ Ú√» Ú∂⁄‰
Á∂ Ò¬∆ ’∆Ó ÿæ‡ ’È∆ ÍÚ∂◊∆ ¡Â∂ ÿæ‡ Ú√» Ú∂⁄‰ Á∂ Ò¬∆ ¿π‘ ’∆Ó ÚË≈ √’∂◊∆Õ ¬∂’≈«Ë’≈∆
ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ Ú√» «ÚÌ∂Á Á∂ ’≈È «¬’ ÎÓ Á≈ ¡≈͉∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ ’∆Ó ”Â∂ ’ø‡ØÒ ‘πøÁ≈
314 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY