Page 421 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ BD.A ’«Ò¡≈‰ Ë≈È≈ (Concept of Welfare)

Í∆◊± Á∂ ¡Èπ√≈ «¬’ «Ú¡’Â∆ Á∂ ÓÈ ‹ª ⁄∂ÂÈ≈ «Úæ⁄ ’«Ò¡≈‰ «‘ßÁ≈ ˛ ‹Ø «’ ¿π√ Á∆ √ßÂπÙ‡∆ ‹ª ¿πÍÔØ◊Â≈Úª
È≈Ò Ï‰Á≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª «‹√ ‘æÁ Âß’ «¬’ «Ú¡’Â∆ Á∆¡ª «¬æ¤≈Úª Á∆ ͱÂ∆ ‘πßÁ∆ ‘À, ¿π‘ ˜±∆ ÂΩ ”Â∂ ¿π√
Á∂ ’«Ò¡≈‰ Á≈ ¡Ë≈ ˛Õ √Ó≈«‹’ ’«Ò¡≈‰ «¬’ √Ó≈‹ «Úæ⁄ √≈∂ «Ú¡’Â∆¡ª Á∂ ’«Ò¡≈‰ª Á≈ «¬’æ·≈ ’È≈
√Ó«fi¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «’™«’ √Ë≈‰ ’«Ò¡≈‰ «¬’ «Ú√«ÂzÂ, ÓπÙ«’Ò ¡Â∂ ◊À-«ÚÚ‘≈«’ Ë≈È≈ ˛, «¬√ Ò¬∆
Í∆◊± ¡≈͉∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∆ ‘æÁ ˘ ¡≈«Ê’ ’«Ò¡≈‰ Âæ’ ‘∆ √∆«Ó ’ «ÁßÁ≈ ˛Õ «‹Ú∂∫ «’ ¿π‘ ÷πÁ ‘∆ ’«‘ßÁ≈
˛ «’ ¡≈«Ê’ ’«Ò¡≈‰ ’æπÒ ’«Ò¡≈‰ Á≈ «’√∂ Ú∆ Â∑ª √±⁄’ È‘∆∫ ˛ «’™«’ ’æπÒ ’«Ò¡≈‰ Á∂ Ï‘π √≈∂ ‘Ø
ÂæÂ, «‹Ú∂∫ ’ßÓ Á∆ ◊π‰ÚÂ≈, «Ú¡’Â∆ Á≈ Ú≈Â≈Ú‰, ÓÈπæ÷∆ √ÏßË, ÍÁ, «ÈÚ≈√ ¡Â∂ √’≈∆ √πæ«÷¡≈ ¡≈«Á
¡≈«Ê’ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ ÚÂÓ≈È È‘∆∫ ‘πßÁ∂Õ «¬√ Ò¬∆ ¿π‘ ¡≈«Ê’ ’«Ò¡≈‰ ˘ √Ó≈«‹’ (√Ë≈‰) ’«Ò¡≈‰
Á≈ ¿π‘ «‘æ√≈ Íz∆Ì≈«Ù ’Á≈ ‘À, ‹Ø ÍzÂæ÷ ‹ª ¡ÍzÂæ÷ ±Í È≈Ò ÓπÁ≈ Á∂ È≈Í Áß‚ Ò≈Ò √Ïß«Ë ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛
¡Â∂ Í∆◊± Á∂ «Ú⁄≈ «Úæ⁄ ¡≈«Ê’ ’«Ò¡≈‰ ÂØ∫ Ì≈Ú «¬’ «Ú¡’Â∆ Ú∆«ÈÓÔ-ÔØ◊ Ú√±¡ª ¡Â∂ √∂Ú≈Úª Á∂
«¬√Â∂Ó≈Ò È≈Ò Íz≈Í √ßÂπÙ‡∆ ‹ª ¿πÍÔØ◊Â≈ ˛Õ

√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)

÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks)-
A. ’«Ò¡≈‰ ¡Ê Ù≈√Â ”Â∂ Í«‘Ò∂ Ó≈È’ ◊zßÊ ÍzØÎÀ√.............Á≈ The Economics of Welfare ˛Õ
B. ’«Ò¡≈‰ ¡Ê Ù≈√Â Í∆◊± ÂØ∫ Ùπ± ‘Ø«¬¡≈Õ ¿π√ ÂØ∫ Í«‘Òª ........................¡ÊÙ≈√Â √∆Õ
C. Í∆◊π Á∂ ¡Èπ√≈, «¬’ «Ú¡’Â∆ Á∂ ÓßÈ ‹ª ⁄∂ÂÈ≈ «Úæ⁄ .........................æ÷Á≈ ˛Õ

BD.B Í∆◊± Á∂ ’«Ò¡≈‰ Á∆¡ª ÁÙ≈Úª (Pigovian Welfare Conditions)

Í∆◊± ¡≈«Ê’ ’«Ò¡≈‰ ¡Â∂ ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ ˘ ˜±∆ ÂΩ ”Â∂ √Ú◊ (Coordinate) ÓßÈÁ≈ ˛Õ «¬√ ¡Ë≈ ”Â∂
¿π‘ ’«Ò¡≈‰ ˘ «˜¡≈Á≈ ’È Á∂ Ò¬∆ ÁØ «ÁÙ≈Úª «ÈÙ«⁄ ’Á≈ ˛Õ
Í«‘Ò≈, Í«‘Ò∆ ÁÙ≈ «¬‘ Íz◊‡ ’Á∆ ˛ «’ ‹ÁØ∫ ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πßÁ≈ ˛ ª ’«Ò¡≈‰ ÚæËÁ≈ ˛Õ
π⁄∆¡ª ¡Â∂ ¡≈ÓÁÈ-Úß‚ «ÁæÂ∂ ‘؉ ”Â∂ ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ ˘ Íz◊‡ ’Á∆ ˛Õ Í∆◊±
Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ «˜¡≈Á≈ √«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ ÚË∂◊∆ ‹Á «’ ’ßÓ Á∆ ¡‰¿πÍÔØ◊Â≈ (Disutility)
«Úæ⁄ Ú∆ Ú≈Ë≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ
Á±√≈, ’«Ò¡≈‰ ˘ «˜¡≈Á≈ ’È Ò¬∆ ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ Á∆ Úß‚ Ú∆ Ó‘æÂÚͱÈ ˛Õ ‹∂’ ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ √«Ê
«‘ßÁ∆ ˛ ª ¡≈ÓÁÈ Á≈ ¡Ó∆ª ÂØ∫ ◊∆Ϫ ˘ ÂÏÁ∆Ò ’«Ò¡≈‰ Á∆ ¿πÈÂ∆ ’∂◊≈Õ Í∆◊± Á∂ ¡Èπ√≈, ¡«‹‘∂
ÏÁÒ≈¡ Á≈ ◊∆Ϫ Á∆ ÂπÒÈ≈ ”⁄ ¡Ó∆ª ”Â∂ ÿæ‡ ÍzÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈ ˛, «‹√ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ ◊∆Ϫ Á∆ ¡≈«Ê’ ‘≈ÒÂ
√πË ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ ’«Ò¡≈‰ Á∆ «¬‘ ÁÙ≈ Í∆◊± Á∆¡ª ÁØ‘∆¡ª Ë≈È≈Úª ““√ßÂπÙ‡∆ Á∂ Ò¬∆ Ï≈Ï √ÓæÊ≈”” (Equal
capacity for satisfaction) ¡Â∂ ““¡≈ÓÁÈ Á∆ ‘≈√Ó≈È √∆«Ó ¿πÍÔØ◊Â≈”” (Diminishing marginal utility of
income) ”Â∂ ¡Ë≈« ˛Õ Í∆◊± «Ú⁄≈ ’Á≈ ˛ «’ Úæ÷ ÒØ’ ¿π√∂ ¡√Ò∆¡Â ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄Ø∫ Ï≈Ï √ßÂπÙ‡∆ Íz≈ÍÂ
’Á∂ ‘È ¡Â∂ ‹Ø ÒØ’ ‘π‰ ¡Ó∆ ‘È ¿π‘ Íz«’Â∆ «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª ÒØ’≈ ÂØ∫ Úæ÷ ‘È ‹Ø ‘π‰ ◊∆Ï ‘È «’™«’ ¿πÈ∑ª
Á∆ Ó±Ò̱ Íz«’Â∆ «Úæ⁄ «¬√Â∂Ó≈Ò Á∆¡ª «˜¡≈Á≈ √ÓÊ≈Úª ‘È, ¡Ó∆ª Á∆¡ª ÿæ‡ Â∂˜ ˜±ª Á∆ Ò≈◊Â
”Â∂ ◊∆Ϫ Á∆¡ª «˜¡≈Á≈ Â∂˜ ˜±ª Á∆ √ßÂπÙ‡∆ ’’∂ √Ó≈«‹’ ’«Ò¡≈‰ Á≈ Ú≈Ë≈ ’È◊∂ ¡Â∂ ¡≈«Ê’
√Ó≈ÈÂ≈ ‘∆ ’«Ò¡≈‰ ˘ «˜¡≈Á≈ ’Á∆ ˛Õ
ÁØ‘∆ È≈ÍÁß‚ (Dual Criterion)- √Ó≈«‹’ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ ¿πÈÂ∆ ˘ ‹≈ȉ Á∂ Ò¬∆ Í∆◊± «¬’ ÁØ‘≈ È≈ÍÁß‚
¡Í‰≈™Á≈ ˛-
Í«‘Ò∆, ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ Á≈ «Ò¡≈¬∂ ‹≈‰≈ ‹ª ’πfi Ú√±¡ª ˘ ÚË≈ ’∂ Á±√∆¡ª Ú√±¡ª ˘ ÿæ‡ ’∆Â∂
«ÏȪ ‹ª √≈ËȪ ˘ ¡«‹‘∆¡ª «’«¡≈Úª «Úæ⁄ ÂÏÁ∆Ò ’’∂, «‹È∑ª «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª Á≈ √Ó≈«‹’ ÓπæÒ «˜¡≈Á≈ ‘ØÚ∂,
’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ ¿πÈÂ∆ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛, ÏÙÂ∂ «’ ◊∆Ϫ Á∂ «‘æ√∂ «Úæ⁄ ’Ó∆ È≈ ‘ØÚ∂Õ

416 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY