Page 417 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ A@. ‹ÁØ∫ CPR Á≈ Ï‘π «˜¡≈Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ‘πøÁ≈ ˛, ¿πÁØ∫ ÍØÙ‰ «¬√ Á≈ ÈÂ∆‹≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ
AA. √Ú‹«È’ Ú√»¡ª ‹ª “√ÓπÁ≈«¬’ «¬√Â∂Ó≈Ò Ú√»¡ª” Ï≈˜≈ ¡√ÎÒÂ≈ Á∂ Ó‘æÂÚÍ»È √Ø ‘ÈÕ
AB. «Èæ‹∆ Ò≈◊ ¿π‘ Ò≈◊ ˛ ‹Ø «’√∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ «¬’ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈Á’ Á∂ Ò¬∆ ÷⁄ ’È∆ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ

BC.G ËÈ≈ÂÓ’ Ï≈‘∆ ÍÃÌ≈Ú (Positive Externality)

‹ÁØ∫ «’√∂ ¿πÂÍ≈Á’ Á∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ «’«¡≈ È≈Ò √Ó≈‹ Á∂ ‘Ø «Ú¡’Â∆¡ª ˘ «ÏȪ «’√∂ Èπ’√≈È Á∆ ÌÚ≈¬∆ Á∂
Ò≈Ì (Uncompensated Benefits) ÍÃ≈Í ‘πøÁ≈ ˛ ª ¿π√ ˘ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ËÈ≈ÂÓ’ ‹ª √’≈≈ÂÓ’ Ï≈‘∆
ÍÃÌ≈Ú ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ËÈ≈ÂÓ’ Ï≈‘∆ ÍÃÌ≈Ú ÍÃÂæ÷ ¡Â∂ ¡ÍÃÂæ÷ ÁØÚª »Íª «Úæ⁄ ÍÃ≈Í ‘Ø √’Á≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰
Á∂ ÂΩ ”Â∂ «¬’ «Ú¡’Â∆ Á≈ √∂Ϫ Á≈ Ï≈◊ (Apple Orchid) ˛, «¬√ Á∂ È∂Û∂ ‘∆ «¬’ Ù«‘Á Î≈Ó ˛, Ù«‘Á Á∆¡ª
Óæ÷∆¡ª È≈Ò «¬√ √∂Ï Á∂ Ï≈◊ «Úæ⁄Ø∫ ‹Ø Ù«‘Á «¬’æ·≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛, ¿π√ Á≈ Ò≈Ì Ù«‘Á-Óæ÷∆¡ª Í≈Ò‰ Ú≈Ò∂
«’√≈È ˘ ‘πøÁ≈ ˛ Í √∂Ï Á∂ Ï≈◊ Á≈ Ó≈«Ò’ «¬√ Ò≈Ì ˘ ¡≈͉∂ √∆«Ó Ò≈Ì «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ È‘ƒ ’Á≈Õ ¡≈͉∂
¿πÂÍ≈ÁÈ ÍæË Á≈ ÎÀ√Ò≈ ÒÀ∫Á∂ √Ó∂∫ ¿π‘ ’∂ÚÒ ¡≈͉∆ √∆«Ó Ò≈◊ (MC) ˘ √∆«Ó Ò≈Ì (Marginal Benefit)
Á∂ Ï≈Ï ’Á≈ ˛ ¡Â∂ Ù«‘Á Á∆¡ª Óæ÷∆¡ª Í≈Ò‰ Ú≈Ò∂ «’√≈È Á∂ Ï≈‘∆ √∆«Ó Ò≈Ì Á≈ «Ú⁄≈ È‘ƒ ’Á≈,
¿πÁØ∫ «¬√ Á∂ ¡Èπ»Í ËÈ≈ÂÓ’ Ï≈‘∆ ÍÃÌ≈Ú Á∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò ‹Ø √Ó≈«‹’ »Í «Úæ⁄ ˜»∆ ˛, «¬√ Á∂ Ò¬∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ
Á≈ ‘∂·Ò≈ ÍæË «ÈÙ«⁄ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ «¬√ ˘ «⁄æÂ BC.E È≈Ò ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

«⁄æÂ BC.E

«⁄æÂ BC.E «Úæ⁄ OX- ¡’Ù ”Â∂ √∂Ϫ Á∆ ¿πÂÍ≈«Á Ó≈Â≈ ˘ «Á÷≈«¬¡≈ «◊¡≈ ˛ ¡Â∂ OY- ¡’Ù ’∆Ó ˘
ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛Õ OP ’∆Ó ”Â∂ √∂Ï Á∆ OQ «¬’≈¬∆ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ √∆«Ó «Èæ‹∆ Ò≈Ì
0 0
√∆«Ó Ò≈◊ Á∂ Ï≈Ï ‘È, ‹ÁØ∫ Ï≈‘∆ Ò≈Ì ˘ ‹Ø«Û¡≈ ‹ªÁ≈ ˛, MB «÷√’ ’∂ MB ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ «¬√
p s
Â∑ª Ï≈‘∆ ÍÃÌ≈Ú Á≈ ¡øÁ»È∆’‰ (Internationalisation) ÂØ∫ Ï≈¡Á √∂Ϫ Á≈ ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ OQ ÂØ∫ ÚæË ’∂
0
OQ* ‘Ø ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ¡Â∂ «¬‘ «√æ‡≈ «È’ÒÁ≈ ˛ «’ ËÈ≈ÂÓ’ Ï≈‘∆ ÍÃÌ≈Ú Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úæ⁄ ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ
√Ó≈«‹’ «¬Ù‡ÂÓ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÂØ∫ ÿæ‡ ˛ (Total output is less than the socially optimal output in case of
positive externality)Õ

‡≈√’ “Ú«‹Â Ú√»¡ª ¡Â∂ Ï≈˜≈ ¡√ÎÒÂ≈” ”Â∂ «Ú⁄≈ ÍÃ◊‡ ’ØÕ

412 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY