Page 422 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆-BD : Í∆◊» Á≈ ’«Ò¡≈‰ ¡Ê Ù≈√Â ¡Â∂ Ï«‘Ì≈Ú

Á±√≈, ¡Ê«ÚÚ√Ê≈ Á≈ ’ج∆ Ú∆ ÍπÈ√ß◊·È, ‹Ø ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ ˘ ÿæ‡ ’∆Â∂ «ÏȪ ◊∆Ϫ Á∂ «‘æ√∂ ˘ ÚË≈«¬¡≈ È؇
˛, √Ó≈«‹’ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ ¿πÈÂ∆ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
Í∆◊± Á∆¡ª «ÁÙ≈Úª Á∆¡ª Ó≈ÈÂ≈Úª (Assumption of Pigovian Conditions) -Í∆◊± Á∆ ’«Ò¡≈‰ Á∆¡ª «ÁÙ≈Úª
¡Â∂ ÁØ‘≈ È≈ÍÁß‚ ‘∂· «Ò÷∆¡ª Ó≈ÈÂ≈Úª ”Â∂ ¡Ë≈« ‘È, «‹È∑ª «Úæ⁄Ø∫ ’πfi Á≈ Í«‘Òª ‘∆ √ß’∂ ’∆Â≈ ‹≈
¸æ«’¡≈ ‘ÀÕ
A. ‘∂’ «Ú¡’Â∆ Úæ÷-Úæ÷ Ú√±¡ª ¡Â∂ √∂Ú≈Úª ”Â∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ¡≈͉∂ ÷⁄ È≈Ò ¡≈͉∆ √ßÂπÙ‡∆ ˘
«˜¡≈Á≈ ’È Á≈ ÔÂÈ ’Á≈ ˛Õ
B. «¬‘ Ú∆ Ó≈ÈÂ≈ ˛ «’ «Ú¡’Â∆◊Â-¡ÌÔßÂ (Intra-personally) ¡Â∂ ¡ßÂ:«Ú¡’Â∆◊ (Inter-
personally) ±Í È≈Ò √ßÂπÙ‡∆¡ª ÂπÒÈ≈-ÔØ◊ ‘ÈÕ
C. «¬‘ ÓßÈ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ¡≈ÓÁÈ Á∆ ‘≈√Ó≈È √∆«Ó ¿πÍÔØ◊Â≈ Á≈ «ÈÔÓ Ò≈◊± ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ Á≈
¡Ê «¬‘ ˛ «’ ¡≈ÓÁÈ ÚæËÁ∆ ˛ ª ¡≈ÓÁÈ Á∆ √∆«Ó ¿πÍÔØ◊Â≈ ÿæ‡ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ Á∂ ÈÂ∆∂‹∂ Ú‹Ø∫
‘Ø ¡≈ÓÁÈ È≈Ò ¿πÍÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ «¬’ ◊∆Ï «Ú¡’Â∆ ˘ Ò≈Ì, «¬’ ¡Ó∆ «Ú¡’Â∆ ˘ ‘≈È∆ ÂØ∫
«˜¡≈Á≈ ‘πßÁ≈ ‘À ‹∂’ ¡≈ÓÁÈ ≈Ù∆ ˘ Ï≈Ï ÓßÈ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ ¡≈ÓÁÈ Á≈ ÏÁÒ≈¡ ¡Ó∆ ÂØ∫
◊∆Ï ˘ ‘ØÚ∂Õ
D. «¬’ ‘Ø Ó≈ÈÂ≈ “√ßÂπÙ‡∆ Á∂ Ò¬∆ Ï≈Ï √ÓæÊ≈” ’∆Â∆ ‘À «‹√ Á≈ Ì≈Ú «¬‘ ˛ «’ Úæ÷-Úæ÷ ÒØ’ Ï≈Ï
¡√Ò∆ ¡≈ÓÁÈ È≈Ò Ï≈Ï √ßÂπÙ‡∆ Íz≈Í ’Á∂ ‘ÈÕ
«¬‘ Ó≈ÈÂ≈Úª «ÁæÂ∆¡ª ‘؉ ”Â∂ Í∆◊± Á∆ «˜¡≈Á≈ √Ó≈«‹’ ’«Ò¡≈‰ Á∆¡ª «ÁÙ≈Úª ˘ ¿π√ Á∂ ÁØ‘∂ È≈ÍÁß‚ Á∂
¡Ë≈ ”Â∂ ͱ≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
«¬√ Á∆¡ª ¡≈ÒØ⁄È≈Úª (Its Criticisms) -‹Á «’ Í∆◊± Á∆ The Economics of Welfare ’«Ò¡≈‰ ¡Ê
Ù≈√Â Á≈ Í«‘Ò≈ √≈Î √ÍæÙ‡ «ÚÙÒ∂Ù‰ ˛, «Î Ú∆ ¿π√ Á∆¡ª “’«Ò¡≈‰ «ÁÙ≈Úª” Á∆ ‘∂· «Ò÷∆¡ª ¡≈ÒØ⁄È≈Úª
’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ

A. “«˜¡≈Á≈ (Maximisation) Á∆ Ë≈È≈ √ÍæÙ‡ È‘∆∫ ˛Õ Í∆◊± ’«Ò¡≈‰ Á∂ «˜¡≈Á≈ ’È ”Â∂ ˜Ø «ÁßÁ≈
˛ Í ¿π‘ «˜¡≈ÁÂ Á∆ Ë≈È≈ ˘ √ÍæÙ‡ È‘∆∫ ’Á≈Õ ¿π√ Á≈ “«˜¡≈Á≈” ¡√Ò∆ «Úæ⁄ «¬Ù‡ÂÓ ‘∆ ˛
Í «¬‘ «¬’ √«Ê «ÏßÁ± ‹Ø √‘∆ È‘∆ «’™«’ “«¬Ù‡ÂÓ” √«Ê È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ ¿π‘ ª ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ Á∂
Úˉ ”Â∂ ÚæËÁ≈ ˛ ¡Â∂ ÿæ‡ ‘؉ Á∂ È≈Ò ÿæ‡ ‘πßÁ≈ ˛Õ
B. “’«Ò¡≈‰ ˘ Í∆◊± ◊‰È-√ß«÷¡≈ÂÓ’ (Cardinal) «ÚË∆ È≈Ò È≈ÍÁ≈ ˛Õ Í∆◊» Á∂ ¡Èπ√≈ ’«Ò¡≈‰
˘ ¿πÍÔØ◊Â≈ ‹ª √ßÂπÙ‡∆ È≈Ò È≈«Í¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ √Ó≈«‹’ ’«Ò¡≈‰ Ú∆«ÈÓÔ-ÔØ◊ Ú√±¡ª ¡Â∂
√∂Ú≈Úª Á∆¡ª «Ú¡’Â∆◊ ¿πÍÔØ◊Â≈Úª Á≈ ’æπÒ ‹ØÛ Óß«È¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ ¡Ê Ù≈√Â∆ «¬√ Ë≈È≈
È≈Ò √«‘Ó ȑ∆∫ «’™«’ «Ú¡’Â∆◊ ¿πÍÔØ◊Â≈Úª Á≈ ’æπÒ ‹ØÛ Óß«È¡≈ «◊¡≈ ˛Õ ¡Ê Ù≈√Â∆
«¬√ Ë≈È≈ È≈Ò √«‘Ó ȑ∆∫ «’™«’ ¿πÍÔØ◊Â≈ Á≈ Ó≈Â≈ÂÓ’ È≈Í È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈Õ «¬‘∆ ’≈È ˛
«’ ¡≈Ëπ«È’ ¡Ê Ù≈√Â∆ ¿πÍÔØ◊Â≈ ˘ ¥Ó-√ß«÷¡≈ÂÓ’ (Ordinal) «ÚË∆ È≈Ò È≈ÍÁ∂ ‘ÈÕ
C. ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ ’«Ò¡≈‰ Á≈ √‘∆ È≈ÍÁß‚ È‘∆∫ ˛Õ Í∆◊± Á∆¡ª “’«Ò¡≈‰ «ÁÙ≈Úª” ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ
È≈Ò √Ïß«Ë ‘È Í ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ Á≈ ¡≈◊‰È ’È≈ ¡≈√≈È ’ßÓ È‘∆∫Õ «Î ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ
Á∂ Úˉ È≈Ò ‘∆ √Ó≈«‹’ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ È‘∆∫ ‘Ø ‹ªÁ≈Õ √ßÌÚ ˛ «’ √Î∆Â∆ Á∂ ’≈È ≈Ù‡∆
¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ «ÁzÙ‡∆◊Ø⁄ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿π√ È≈Ò ◊∆Ϫ Á∆ √«ÊÂ∆ Í«‘Òª ÂØ∫ Ú∆ Ïπ∆ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ «¬È∑ª
’≈Ȫ È≈Ò ¡≈Ëπ«È’ ¡Ê Ù≈√Â∆ ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ Á∂ √Ê≈È ”Â∂ “⁄؉” Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ’«Ò¡≈‰ ˘
È≈ÍÁ∂ ‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ‹∂’ ’ج∆ «Ú¡’Â∆ «’√∂ Ú√± Á∂ B √Ó±‘ Á∆ ÂπÒÈ≈ ”⁄ A √Ó±‘ Á∆
⁄؉ ’Á≈ ˛ ª «ÏȪ Ùæ’ ¿π√ ˘ A ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ¿πÍÔØ◊Â≈ ‹ª √ßÂπÙ‡∆ Íz≈Í ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ Â∑ª ¿π√
Á∂ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ
D. ÍzØÎÀ√ ≈«Ïß√ Á∂ ¡Èπ√≈ “ÓÈπæ÷ Á∆ Ï≈Ï √ÓæÊ≈” Á∆ Ó≈ÈÂ≈ Í∆◊± Á∆ ’«Ò¡≈‰ Á∆ Ë≈È≈ ˘ ÔÊ≈Ê
¡«Ë¡ÀÈ È‘∆∫ ω≈™Á∆ ‘ÀÕ ¿π√ Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄ «¬‘ Ó≈ÈÂ≈ È∆Â∆-«ÚÙÔ’ «√˪ ”Â∂ «ÈÌ ’Á∆ ‘À
È≈ «’ «Ú«◊¡≈È’ ÍzÁÙÈ ”Â∂ «¬‘ Ó»Ò Á≈ ÎÀ√Ò≈ È‘∆∫ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 417