Page 49 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI
P. 49
«¬’≈¬∆ñC: ¿πÍÌØ◊Â≈ «√˪Â-◊‰È≈Ú≈⁄’ ¿πÍÔØ◊Â≈ «ÚÙÒ∂Ù‰
‹ÁØ∫ Âæ’ √≈∂ √≈ËȪ ÂØ∫ «ÓÒ‰ Ú≈Ò∆ √∆«Ó ¿πÂÍ≈Á’Â≈ Ï≈Ï È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ «¬√ Â∑ª √∆«Ó √≈ËȪ È؇
Á∂ √ÓªÔØ‹È ’È È≈Ò ‘∆ ¿πÂÍ≈Á’ ˘ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì ÍÃ≈Í ‘Ø √’Á∂ ‘ÈÕ
C. Ú∆«ÈÔÓ (Exchange)- Ú∆«ÈÓÔ Á≈ ¡Ê ˛ ÿæ‡ ¿πÍÔØ◊Â≈ Á∆ Ú√± ˘ «˜¡≈Á≈ ¿πÍÔØ◊Â≈ Ú≈Ò∆
Ú√± È≈Ò ÏÁÒ‰≈Õ «¬√ «ÈÔÓ Á∂ ¡Èπ√≈ ‘∂’ «Ú¡’Â∆ Ú∆«ÈÔÓ ’Á∂ √Ó∂∫ ÿæ‡ ¿πÍÔØ◊Â≈ Ú≈Ò∆
Ú√± ˘ «˜¡≈Á≈ ¿πÍÔØ◊Â≈ Ú≈Ò∆ Ú√» È≈Ò ¿π√ √Ó∂∫ Âæ’ Íz«Â√Ê≈«Í ’Á≈ ‘∂◊≈ ‹ÁØ∫ Âæ’ ÁØȪ
È≈Ò «ÓÒ‰ Ú≈Ò∆ √∆«Ó ¿πÍÔØ◊Â≈ Ï≈Ï È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ «‹æÊ∂ ÁØȪ È≈Ò «ÓÒ‰ Ú≈Ò∆ √∆«Ó ¿πÍÔØ◊Â≈
Ï≈Ï ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛, ¿πÊ∂ Ú∆«ÈÔÓ Ø’ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ÓπÁ≈ Á≈ Ú∆ Á±√∆¡ª Ú√±¡ª ‹ª √∂Ú≈Úª Á∂ ÏÁÒ∂
«Úæ⁄ Ú∆«ÈÔÓ ¿πÁØ∫ Âæ’ ‘∆ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ‹ÁØ∫ Âæ’ ¿πÈ∑ª È≈Ò «ÓÒ‰ Ú≈Ò∆¡ª √∆«Ó ¿πÍÔØ◊Â≈,
¿πÈ∑ª ”Â∂ ÷⁄ ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ ÓπÁ≈ Á∆ √∆«Ó ¿πÍÔØ◊Â≈ Á∂ Ï≈Ï È‘∆∫ ‘Ø ‹ªÁ∆Õ
D. Úß‚ (Distribution)-Úß‚ Á≈ ¡Ê ˛ ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ Á≈ Úæ÷-Úæ÷ √≈ËÈ≈ «Úæ⁄ χÚ≈≈Õ «¬‘ χÚ≈≈
«¬√ Â∑ª ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ‘∂’ √≈ËÈ ˘ ¡≈͉∆ √∆«Ó ¿πÂÍ≈Á’Â≈ Á∂ Ï≈Ï ≈Ù‡∆ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄Ø∫
«‘æ√≈ Íz≈Í ‘Ø ‹≈Ú∂Õ ¡«‹‘≈ χÚ≈≈ ’È Á∂ Ò¬∆ √≈ËȪ («‹Ú∂∫ «Ó‘È Á∂ Ò¬∆ ͱߋ∆ Á≈ ÍzÂ∆√Ê≈ÍÈ)
ÍzÂ∆√Ê≈ÍÈ Âæ’ ‘πßÁ≈ «‘ßÁ≈ ˛, ‹ÁØ∫ Âæ’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËȪ Á∆ √∆«Ó ¿πÂÍ≈Á’Â≈ ¿πÈ∑ª ˘ «ÓÒ‰
Ú≈Ò∆ ¡≈ÓÁÈ (Remuneration) Á∂ Ï≈Ï È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂ ¡Â∂ Úæ÷-Úæ÷ √≈ËȪ Á∆ √∆«Ó ¿πÂÍ≈Á’Â≈
¡≈Í√ «Úæ⁄ Ï≈Ï È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ
E. √Ú‹«È’ «Úæ (Public Finance)- «¬√ «ÈÔÓ Á≈ √Ú‹«È’ «Úæ ¡Â∂ ≈‹ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂
÷⁄ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ Ú∆ ÏÛ≈ Ó‘æÂÚ ˛Õ ’ Ò◊≈™Á∂ √Ó∂∫ «Úæ ÓßÂ∆ «¬√ «ÈÔÓ Á∆ √‘≈«¬Â≈ ÒÀ∫Á≈ ˛Õ
¿π‘ ’ ¡«‹‘∂ Â∆’∂ È≈Ò Ò◊≈™Á≈ ˛ «’ ‘∂’ ’Á≈Â≈ Á≈ √∆«Ó «Â¡≈◊ (Marginal Sacrifice)
Ï≈Ï ‘ØÚ∂, ¿πÁØ∫ ‘∆ ’Á≈Â≈Úª ”Â∂ ’ Á≈ ÏØfi ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ÍÚ∂◊≈Õ «¬√ ¿πÁ∂Ù Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ «ÚæÂ
ÓßÂ∆ ˘ «¬’ ’ Á∆ ‹◊∑≈ ”Â∂ Á±√∂ ’ Á≈ ÍzÂ∆√Ê≈ÍÈ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑≈ √’≈∆ ÷⁄ ’Á∂
√Ó∂∫ «¬√ ◊æÒ Á≈ «Ë¡≈È æ«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ‘∂’ Â∑ª Á∂ ÷⁄ È≈Ò Íz≈Í ‘؉ Ú≈Ò≈ √∆«Ó Ò≈Ì
(Marginal Benefit) ‹ÈÂ≈ Á∂ Ò¬∆ Ï≈Ï ‘ØÚ∂Õ ‹ÁØ∫ «’√∂ Á∂Ù «Úæ⁄ ’ª Á∂ ±Í «Úæ⁄ ’∆Â≈ «◊¡≈ √∆«ÓÂ
√Ó≈«‹’ «Â¡≈◊ (Marginal Social Sacrifice) ¡Â∂ ÷⁄ ÂØ∫ Íz≈Í √∆«Ó √Ó≈«‹’ Ò≈Ì (Marginal
Social Benefit) Ï≈Ï ‘Ø ‹≈Ú∂ ª «˜¡≈Á≈ √Ó≈«‹’ Ò≈Ì (Maximum Social Advantage) Íz≈ÍÂ
‘ØÚ∂◊≈Õ
F. Ïæ⁄ ¡Â∂ ¿πÍÌØ◊ «Úæ⁄ ¡≈ÓÁÈ Á∆ Úß‚ (Distribution of Income between Saving and
Consumption)-«¬È∑ª «ÈÔÓª Á∂ ¡Èπ√≈ Ïæ⁄ ¡Â∂ ¿πÍÌØ◊ ”Â∂ ¡≈ÓÁÈ Á∆ Úß‚ «¬√ Â∑ª ’È∆
⁄≈‘∆Á∆ ˛ «’ ÚÂÓ≈È ˜±Â ”Â∂ ÷⁄ ’∆Â∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ ÓπÁ≈ Á∆ ¡ß«ÂÓ «¬’≈¬∆ È≈Ò ¿π∫È∆ ‘∆
¿πÍÔØ◊Â≈ Íz≈Í ‘ØÚ∂ ‹Ø Ïæ⁄ Á∂ Ò¬∆ æ÷∆ ◊¬∆ ÓπÁ≈ Á∆ ¡ß«ÂÓ «¬’≈¬∆ Á∆ ¿πÍÔØ◊Â≈ Á∂ Ï≈Ï
‘ØÚ∂Õ «¬√ Â∑ª Á∆ Úß‚ ¡≈ÁÙ Úß‚ (Optimum Allocation) ’‘≈™Á∆ ‘ÀÕ
G. Ú√±¡ª Á∆ ¡≈ÁÙ Úß‚ (Optimum Distribution of Commodities)-√πÂß Ï≈˜≈ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈
«Úæ⁄ «¬√ «ÈÔÓ Á∆ √‘≈«¬Â≈ È≈Ò √Ó≈‹ «Úæ⁄ Ú√±¡ª Á∆ ¡≈ÁÙ Úß‚ ‘À «‹√ «Úæ⁄ ÊØÛ∑≈ «‹‘≈ Ú∆
Í«ÚÂÈ √Ó≈‹ ÚæÒØ∫ Íz≈Í ’πæÒ ¿πÍÔØ◊Â≈ ˘ ÿæ‡ ’ Á∂Ú∂◊≈Õ ¡≈ÁÙ Úß‚ ¿π√ √Ó∂∫ √ßÌÚ ‘πßÁ∆ ˛
‹ÁØ∫ «’√∂ Ú√± Á∆ Úæ÷-Úæ÷ «Ú¡’Â∆¡ª «Úæ⁄ «¬√ Â∑ª Úß‚ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ «’ ‘∂’ «Ú¡’Â∆ ˘ «ÓÒ‰ Ú≈Ò∆
√∆«Ó ¿πÍÔØ◊Â≈ Ï≈Ï ‘Ø ‹≈Ú∂Õ
H. √ßÍÂ∆ Á∆ Úß‚ (Distribution of Assets)-«¬‘ «ÈÔÓ ÒØ’ª ˘ ¡≈͉∆ √ßÍÂ∆ Úæ÷-Úæ÷ ’ßÓª «Úæ⁄ Úß‚
’È «Úæ⁄ √‘≈«¬Â≈ «ÁßÁ≈ ˛Õ ÓßÈ Ò˙ «’√∂ «Ú¡’Â∆ Á∂ ’ØÒ «¬’ Òæ÷ π«Í¡≈ ˛, ¿π‘ «¬√ πͬ∂ ˘
Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∆¡ª √«ÊÂ∆¡ª «‹Ú∂∫ È’Á∆, ÏÀ∫’ √Óª, Ïzª‚, √‡≈’, Ù∂¡ ¡Â∂ Ó’≈È ¡≈«Á «Úæ⁄
«ÈÚ∂Ù ’È≈ ⁄≈‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ «ÈÔÓ Á∂ ¡Èπ√≈ ËÈ Á≈ Úæ÷-Úæ÷ √«ÊÂ∆¡ª (Assets) ”Â∂ «¬√ Â∑ª
«ÈÚ∂Ù ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ‘∂’ √ßÍÂ∆ ”Â∂ «ÈÚ∂Ù ’∆Â∆ ◊¬∆ πͬ∂ Á∆ ¡ß«ÂÓ «¬’≈¬∆ È≈Ò
Ï≈Ï √∆«Ó ¿πÍÔØ◊Â≈ Íz≈Í ‘ØÚ∂Õ «¬√ Â∑ª ¿π√ ˘ √≈∆¡ª √«ÊÂ∆¡ª È≈Ò Òæ◊Ì◊ Ï≈Ï ±Í
È≈Ò ÓÈØ«Ú«◊¡≈«È’ Ò≈Ì Íz≈Í ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ ¿π‘ «˜¡≈Á≈ √ßÂπ√‡∆ Íz≈Í ’ √’∂◊≈Õ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 43