Page 59 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñD: ¥ÓÚ≈⁄’ ¿πÍÔØ«◊’ «√˪ : ‡√ÊÂ≈ ‹ª ¡È≈«ËÓ≈È Ú¥ «ÁzÙ‡∆’؉

ÍÃ◊‡ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ IC Ú¥ ‡√Ê≈ Ú¥ ˛, «¬√ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ «ÏøÁ» A,B,C ¡Â∂ D √∂Ϫ ¡Â∂ √ø«¡ª Á∂ ¡«‹‘∂ È؇
√ø‹Ø◊ª ˘ ÍÃ◊‡ ’ ‘∂ ‘È, «‹È∑ª ÂØ∫ «’ ¿πÍÌØ◊Â≈ ˘ Ï≈Ï √øÂπÙ‡∆ ÍÃ≈Í ‘Ø ‘∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ Ú¥ ˘ Ï≈Ï
¿πÍÔØ◊Â≈ Ú¥ (Iso-Utility Curve) Ú∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

«⁄æÂ D.A

√ÚÀ-ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks)-
A. ‡√ÊÂ≈ Á≈ ¡Ê ˛ «’ «¬’ ‘∆ Ú¥ ”Â∂ «¬’ «ÏøÁ» È≈Ò Á»√∂ ÚæÒ .......................... ‘؉≈Õ
B. ¡È≈«ËÓ≈È Á≈ ¡Ê ˛ «’ ‘∂·Ò∆ .......................... Ú¥ Á≈ ¿π⁄∆ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ ”Â∂ «÷√’‰≈Õ

C. ¿π⁄∆ ‡√ÊÂ≈ Ú¥................................Á∂ ¿π⁄∂ ÍæË ˘ ÍÃ◊‡ ’Á∆ ˛Õ

D.D ‡√ÊÂ≈ Ó≈È «⁄æÂ (Indifference Map)

«¬’ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ ÁØ Ú√»¡ª Á∂ ¿πÈ∑ª Úæ÷-Úæ÷ √ø‹Ø◊ª ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛, «‹È∑ª ÂØ∫ ¿πÍÌØ◊Â≈ ˘ «¬’ «ÈÙ«⁄Â
ÍæË Á∆ √øÂπÙ‡∆ ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ˛, ‹∂’ Úæ÷-Úæ÷ Ú√»¡ª Á∂ Úæ÷-Úæ÷ √ø‹Ø◊ª ÂØ∫ ÍÃ≈Í ‘؉ Ú≈Ò∆ √øÂπÙ‡∆ ˘ ¿πÍÒ∂
‹ª ‘∂·Ò∂ ÍæË ”Â∂ «Á÷≈¿π‰≈ ˛ ª √≈˘ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’È≈ ÍÚ∂◊≈Õ ‹∂’ «¬È∑ª
‡√ÊÂ≈ Ú¥ª ‹ª «¬È∑ª Á∂ √Ó»‘ ˘ «¬’ «⁄æÂ Á∂ »Í «Úæ⁄ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ª ¿π√ ˘ ‡√ÊÂ≈ Ó≈È «⁄æÂ
«’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ‡√ÊÂ≈ Ó≈È «⁄æÂ ¿π‘ ◊Ã≈Î ˛ ‹Ø ‡√Ê Ú¥ª Á∂ «¬’ √Ó»‘ ˘ ÍÃÁ«Ù ’Á≈ ˛, «‹√ «Úæ⁄
‘∂’ Ú¥ √øÂπÙ‡∆ Á∂ «¬’ «ÈÙ«⁄ ÍæË ˘ Áæ√Á≈ ˛Õ (Indifference Map is that graph which represents
a group of indifference curves each of which expresses a given level of satisfaction), «⁄æÂ 4.B
‡√ÊÂ≈ Ó≈È «⁄æÂ ˘ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ «⁄æÂ «Úæ⁄ OX- ¡’Ù ”Â∂ √∂Ϫ Á∆ √ø«÷¡≈ ¡Â∂ OY- ¡’Ù ”⁄
√ø«¡ª Á∆ √ø«÷¡≈ ÍÃ◊‡ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ I , I , I ¡Â∂ I Úæ÷-Úæ÷ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ ‘ÈÕ ‘∂’ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ √øÂπÙ‡∆
1 2 3 4
Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ÍæËª ˘ ÍÃ◊‡ ’ «‘≈ ˛, «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ √æ‹∂ Í≈√∂ «÷√’Á∂ ‹ªÁ∂ ‘È, ¿πÚ∂∫-¿πÚ∂∫ √øÂπÙ‡∆
Á≈ ÍæË ÚæËÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ «⁄æÂ «Úæ⁄ I ”Â∂ ÍÃ◊‡ √ø‹Ø◊ √≈«¡ª ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ √øÂπÙ‡∆ ˘ ÍÃ◊‡ ’ ‘∂ ‘ÈÕ I
4 3
Ú¥ Á∂ √ø‹Ø◊ I Ú¥ Á∂ √ø‹Ø◊ª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ √øÂπÙ‡∆ Á∂ ÿæ‡ ÍæË ˘ ÍÃ◊‡ ’ ‘∂ ‘ÈÕ I Ú¥ Á∂ √ø‹Ø◊ √≈«¡ª
4 1
ÂØ∫ ÿæ‡ √øÂπÙ‡∆ ˘ ÍÃ◊‡ ’ ‘∂ ‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ «⁄æÂ B.D «Úæ⁄ I Á∂ «ÏøÁ» ‘D’ ”Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ D √∂Ϫ +
2
D ÍæËª Á≈ ¿πÍÌØ◊ ’Á≈ ˛, ‹∂’ ¿π‘ ¿πÍÌØ◊Â≈ D √∂Ϫ + E √ø«¡ª Á≈ ¿πÍÌØ◊ ’∂ ª √πÌ≈«Ú’ »Í «Úæ⁄
¿π√ Á≈ √øÂπÙ‡∆ Á≈ ÍæË Í«‘Òª È≈ÒØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ «¬√ Â∑ª ¿π‘ I Á∂ «ÏøÁ» ‘F’ ”Â∂ «÷√’ ‹≈Ú∂◊≈Õ
3

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 53