Page 68 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ B. Ó»Ò «ÏøÁ» ÚæÒ ¿π∫ÂØÁ (Convex to the Point of Origin)- ‡√ÊÂ≈ Ú¥ √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ Ó»Ò «ÏøÁ»
ÚæÒ ¿π∫ÂØÁ (‘∂·ª ÚæÒ fiπ«’¡≈ ‘Ø«¬¡≈) ‘πøÁ≈ ˛Õ Ú¥ ¿π∫ÂØÁ ‘؉ È≈Ò Ì≈Ú Ó»Ò «ÏøÁ» ÚæÒ «¬√ Á∂
Î’ ˘ fiπ’∂ ‘؉ (Bowing Inward) ÂØ∫ ˛Õ ‘Ø ÙÏÁª «Úæ⁄, ‡√ÊÂ≈ Ú¥ Á∆ „Ò≈‰ ⁄͇∆ (Flatter)
‘πøÁ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ ¿π√ Ú¥ ÚæÒ ¡æ◊∂ ÚæÒ «÷√’Á∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ Â‡√ÊÂ≈ Ú’Ã Á∆ „Ò≈‰ √∆«ÓÂ
ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ Á∆ Á ¡÷Ú≈™Á≈ ˛, «’™«’ «¬‘ ¿π√ Á ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛, «‹√ ”Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ √øÂπÙ‡∆
Á∂ Ï≈Ï ÍæË ˘ ’≈«¬Ó æ÷‰ Ò¬∆ «¬’ Ú√» («‹Ú∂∫ √∂Ï) Á≈ Á»√∆ Ú√» («‹Ú∂∫ √øÂ∂) Á∂ Ò¬∆
ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ’Á≈ ˛Õ ‘Ø ÙÏÁª «Úæ⁄ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ Á∆ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ÿ‡Á∆ √∆«Ó ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ Á∆ Á
Á∂ «ÈÔÓ ”Â∂ ¡Ë≈« ˛Õ

‡√ÊÂ≈ Ú¥ Á∆ ¿π∫ÂØÁ ÿ‡Á∆ √∆«Ó ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ Á∆ Á Á∂ ’≈È ‘πøÁ∆ ˛Õ

«⁄æÂ D.G «Úæ⁄ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ Ó»Ò «ÏøÁ» ‘O’ ÚæÒ ¿π∫ÂØÁ (Convex) ˛Õ «¬√ ÂØ∫ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ˛ «’ √∂Ϫ Á∆ √ø«¡ª
Ò¬∆ √∆«Ó ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ Á ÿ‡Á∆ ‹≈ ‘∆ ˛Õ «¬√ Á≈ ¡Ê ˛ «’ ¿πÍÌØ◊Â≈ √∂Ϫ Á∆ «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ «˜¡≈Á≈
Ó≈Â≈ ÒÀ∫Á≈ ‹≈Ú∂◊≈, ¿π‘ √ø«¡ª Á∆ ÿæ‡ Ó≈Â≈ «Â¡≈◊ ’È≈ ⁄≈‘∂◊≈Õ ¿πÍÌØ◊Â≈ Í«‘Òª ‘Ø √∂Ï Á∂ Ò¬∆
3 √ø«¡ª (AB) Á≈ «Â¡≈◊ ’∂◊≈, Á»√∂ √∂Ï Á∂ Ò¬∆ B √ø«¡ª (CD) Á≈ ¡Â∂ Â∆√∂ √∂Ï Ò¬∆ «¬’ 1 √øÂ∂
(EF) Á≈ «Â¡≈◊ ’È≈ ⁄≈‘∂◊≈Õ ¡√Ò∆ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ «¬√∂ Â∑ª Á∆ ‘∆ √«ÊÂ∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ‡√ÊÂ≈ Ú¥
Ó»Ò «ÏøÁ» ÚæÒ ¿π∫ÂØÁ ‘πøÁ∆ ˛Õ

«⁄æÂ D.G
C. ÁØ Â‡√ÊÂ≈ Ú¥ «¬’-Á»√∂ ˘ È≈ ª ¤»ø‘Á∂ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ’æ‡Á∂ ‘È (Indifference Curves Never
Touch or Intersect Each Other)- ‘∂’ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ √øÂπÙ‡∆ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ÍæË ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈
˛, «¬√ Ò¬∆ «¬‘ «¬’-Á»√∂ ˘ È≈ ª ¤»ø‘Á∂ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ’æ‡Á∂ ‘ÈÕ «⁄æÂ D.H «Úæ⁄ ÁØ Â‡√ÊÂ≈ Ú¥
IC ¡Â∂ IC «¬’-Á»√∂ ˘ «ÏøÁ» ‘A’ ”Â∂ ’æ‡Á∂ ‘ج∂ «Á÷≈¬∂ ◊¬∂ ‘È Í ¡√Ò «Úæ⁄ ¡«‹‘≈ √øÌÚ È‘ƒ
1 2
˛Õ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ IC ”Â∂ «ÏøÁ» ‘A’ ¡Â∂ ‘C’ Ï≈Ï √øÂπÙ‡∆ Ú≈Ò∂ √ø‹Ø◊ª ˘ ÍÃ◊‡ ’ ‘∂ ‘È ¡Â∂ ‘A’
1
√ø‹Ø◊ ÂØ∫ ÍÃ≈Í √øÂπÙ‡∆ = ‘C’ √ø‹Ø◊ ÂØ∫ ÍÃ≈Í √øÂπÙ‡∆Õ
«¬√ Â∑ª ‡√ÊÂ≈ Ú¥ IC ”Â∂ «ÏøÁ» ‘A’ ¡Â∂ «ÏøÁ» ‘B’ Ï≈Ï √øÂπÙ‡∆ ˘ ÍÃ◊‡ ’ ‘∂ ‘È ¡Â∂ ‘A’
2
√ø‹Ø◊ ÂØ∫ ÍÃ≈Í √øÂπÙ‡∆ = B √ø‹Ø◊ ÂØ∫ ÍÃ≈Í √øÂπÙ‡∆Õ «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ‘Ø«¬¡≈ «’ ‘B’ √ø‹Ø◊ ÂØ∫
ÍÃ≈Í √øÂπÙ‡∆ ‘C’ √ø‹Ø◊ ÂØ∫ ÍÃ≈Í √øÂπÙ‡∆ Á∂ Ï≈Ï ‘È, Í «¬‘ √øÌÚ È‘ƒ ˛Õ «’™«’ √ø‹Ø◊ ‘B’
«Úæ⁄ √ø‹Ø◊ ‘C’ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ √ø«¡ª Á∆ Ó≈Â≈ «˜¡≈Á≈ ˛Õ Ï∂Ùæ’ √∂Ϫ Á∆ Ó≈Â≈ Ï≈Ï ˛Õ

62 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY