Page 10 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 10

ÒØ’ «ÚæÂ





                              È؇            √π«ÚË≈‹È’	√«ÊÂ∆¡ª	ÍÀÁ≈	‘؉Õ	«¬‘	ª	√ÍæÙ‡	˛	«’	«¬‘	«ÂøÈØ∫	’øÓ	«’√∂	Ú∆	√’≈	Á∂	Ùπ»¡≈Â∆	’øÓ
                                             ‘ÈÕ	«’√∂	¡«‹‘∆	√«Ê	≈‹È∆«Â’	«ÚÚ√Ê≈	Á∆	’ÒÍÈ≈	’È∆	Ú∆	¡√øÌÚ	˛,	«‹√	«Úæ⁄	«’	«¬È∑ª
                                             ’øÓª	˘	Ó»ÒÌ»Â	’øÓ	È≈	Óø«È¡≈	‹≈Ú∂Õ	ÚÂÓ≈È	√Ó∂∫	«Úæ⁄	√’≈	¡≈«Ê’	¡Â∂	√Ó≈«‹’	Ó’√Áª	Á∆
                                             Í»Â∆	Ò¬∆	«‹‘Û∂	’øÓ	’Á∆	˛,	¿πÈ∑ª	˘	¡À‚Ó	√«ÓæÊ	Á∂	Â∆‹∂	Ú◊	Á∂	’øÓª	˘	ÙÃ∂‰∆	«Úæ⁄	æ«÷¡≈	‹≈
                                             √’Á≈	˛Õ	«¬æÊ∂	«¬‘	◊æÒ	ÚȉÔØ◊	˛	«’	AHÚƒ	√Á∆	Á∂	«¬ø◊ÒÀ∫‚	«Úæ⁄	¡À‚Ó	√«ÓæÊ	È∂	Ú∆	√’≈∆
                                             ÷⁄	Á∆¡ª	«¬È∑ª	ÁØ	Ù≈÷≈Úª	(‹ª	¡≈«Ê’	¡Â∂	√Ó≈«‹’	Ó’√Á)	Á∂	«Ú’≈√	”Â∂	˜Ø	«ÁæÂ≈	√∆Õ
                                      Í	¡È∂’ª	¡Ê	Ù≈√Â∆¡ª,	«‹√	Â∑ª	«¬ø◊ÒÀ∫‚	«Úæ⁄	ØÏ‡	¿π«ÚÈ	(Robert Owen)	¡Â∂	‹ØÈ	√‡»¡≈‡	«ÓæÒ
                                      È∂	«‹‘Û≈	«’	√ø√Ê≈Í’	√øÍÃÁ≈«¬	(Classical School)	Á∂	¡ÈπÔ≈¬∆	√È,	÷πæÒ∑∂	ÚÍ≈	Á∆	È∆Â∆	Á∂	ÁØÙª	ÚæÒ	ÒØ’ª
                                      Á≈	«Ë¡≈È	«ÁÚ≈«¬¡≈	¡Â∂	√’≈∆	Á÷Ò¡øÁ≈˜∆	Á∆	Ú’≈ÒÂ	’∆Â∆Õ	Îª√	«Úæ⁄	«√√ØÓø‚∆	(Sisomandi)	È∂	Ú∆
                                      ÷πæÒ∑∂	ÚÍ≈	Á∆	È∆Â∆	(Laissez-Faire)	Á∂	«√˪Â	Á∆	¡≈ÒØ⁄È≈	’∆Â∆	¡Â∂	◊∆Ϫ	Á∂	«‘æª	Á∆	æ«÷¡≈	Ò¬∆	≈‹’∆
                                      ’ø‡ØÒ	Á≈	√πfi≈¡	«ÁæÂ≈Õ	Úæ÷-Úæ÷	Á∂Ùª	Á∂	√Ó≈‹Ú≈Á∆¡ª	(Socialists)	È∂	«’√∂	È≈	«’√∂	»Í	«Úæ⁄	¿πÂÍ≈ÁÈ	Á∂
                                      √≈ËȪ	Á∂	√Ó≈‹∆’È	(Socialization)	Á≈	«¬√	Ò¬∆	√πfi≈¡	«ÁæÂ≈,	«‹√	È≈Ò	Ó˜Á»	Ú◊	˘	ÍÃ⁄æ«ÒÂ	Í»ø‹∆Ú≈Á∆
                                      ¡Ê	«ÚÚ√Ê≈	Á∂	ÙØÙ‰	ÂØ∫	Ï⁄≈«¬¡≈	‹≈	√’∂Õ	√øÈ	AIC@	Á∆	◊øÌ∆	¡≈«Ê’	ÓøÁ∆	(Economic depression)
                                      ¡Â∂	’∆È√	ÚæÒØ∫	ؘ◊≈	Á∂	¡≈Ó	«√˪Â	Á≈	ÍÃÂ∆Í≈ÁÈ	ª	÷πæÒ∑∂	ÚÍ≈	’È	Á∆	È∆Â∆	Ò¬∆	ÓΩÂ	Á∆	ÿø‡∆	‘∆	ω
                                      ◊¬∆Õ	’∆È√	È∂	Áæ«√¡≈	«’	≈‹	˘	≈‹’ØÙ∆	«’«¡≈Úª	È≈Ò	ؘ◊≈	«Úæ⁄	Ú≈Ë≈	’È≈	¡Â∂	¿π√	˘	¿π⁄	ÍæË
                                      ”Â∂	ω≈¬∆	æ÷‰≈	√øÌÚ	˛Õ	«¬√	Â∑ª	¡≈«Ê’	‹∆ÚÈ	«Úæ⁄	√’≈∆	Á÷Ò¡øÁ≈˜∆	¡Â∂	ÍÃÚ∂Ù	Á≈	√ÓÊÈ	Ï≈Ï
                                      ÚæËÁ≈	«◊¡≈	¡Â∂	«¬‘	¥Ó	¡æ‹	Ú∆	⁄≈¨	˛Õ
                                      Í	≈‹	Á∆	Ë≈È≈	(Concept)	¡Â∂	≈‹	Á∂	’øÓª	Á∆	»Í∂÷≈	«Úæ⁄	‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆	ÏÁÒ≈¡	‘πøÁ≈	«‘≈Õ		«¬‘	◊æÒ	‘π‰
                                      «˜¡≈Á≈Â	«Ú¡≈Í’	»Í	«Úæ⁄	√Ú∆’≈	’∆Â∆	‹ªÁ∆	˛	«’	≈‹	Á≈	¿πÁ∂Ù	√≈∂	√Ó≈‹	Á≈	’«Ò¡≈‰	«˜¡≈Á≈	ÂØ∫
                                      «˜¡≈Á≈	’È≈	˛Õ	≈‹	Á∆	«¬√	Ë≈È≈	Á∂	ÎÒ√»Í	≈‹	Á∂	’øÓª	Á≈	«Ú√Ê≈	‘Ø«¬¡≈	˛Õ	«¬√	Ò¬∆	¿π√	˘	«¬Ò≈‹
                                      √π«ÚË≈Úª,	√πæ«÷¡≈,	◊∆Ϫ	Á∆	√‘≈«¬Â≈	¡Â∂	√π¡æ√Ê	æ«÷¡≈	¡Â∂	‘Ø	‹È-¿πÍÔØ◊∆	√∂Ú≈Úª	Á∆	«ÚÚ√Ê≈	’È∆
                                      ‘πøÁ∆	˛,	«‹√	È≈Ò	√≈∂	√Ó≈‹	Ò¬∆	’«Ò¡≈‰	(Welfare)	«Úæ⁄	Ú≈Ë≈	’∆Â≈	‹≈	√’∂Õ	ÚÂÓ≈È	√Ó∂∫	«Úæ⁄,	≈‹	’¬∆
                                      Â∑ª	È≈Ò	¡≈͉∆	‹ÈÂ≈	Á∆	√‘≈«¬Â≈	’Á≈	˛Õ	¿πÁ≈‘‰	Á∂	ÂΩ	”Â∂	¿π‘	∂Òª,	√Û’ª,	«Ï‹Ò∆	¡Â∂	‚≈’-Â≈
                                      ¡«‹‘∆¡ª	Ó»ÒÌ»Â	√∂Ú≈Úª	Á∆	«ÚÚ√Ê≈	’’∂	Á∂Ù	Á∆	¿πÂÍ≈ÁÈ	Ù’Â∆	«Úæ⁄	Ú≈Ë≈	’Á≈	˛Õ	¿π‘	¡≈ÓÁÈ	Á∆
                                      Úø‚	«Úæ⁄	’∆Â∆¡ª	‹≈‰	Ú≈Ò∆¡ª	¡√Ó≈ÈÂ≈Úª	˘	ÿæ‡	’È	Ò¬∆	˜»∆	’ÁÓ	¸æ’Á≈	˛,	¿π‘	ÿ≈‡	Ú≈Ò∆	Ú√»	Á∂
                                      ¿πÂÍ≈ÁÈ	¡Â∂	Úø‚	”Â∂	’ø‡ØÒ	’Á≈	˛Õ	¿π‘	¡√Ò	«Úæ⁄	ÍÁ≈ʪ	Á∆¡ª	’∆Óª	˘	’ø‡ØÒ	’Á≈	˛	¡Â∂	ÓπÁ≈-
                                      ÎÀÒ≈¡	(Inflation)	¡Â∂	ÓøÁ∆	(Depression)	˘	Ø’‰	Ò¬∆	¿πÈ∑ª	Á∆	‹Ú≈Ï∆	’≈Ú≈¬∆	Ò¬∆	«‹æÊØ∫	Âæ’	‘Ø	√’Á≈	˛
                                      ’ÁÓ	¸æ’Á≈	˛Õ	Ôπæ◊	’≈Ò	«Úæ⁄	≈‹	Á∂Ù	Á∂	√øÍ»È	√≈ËȪ	”Â∂		¡≈͉≈	’ø‡ØÒ	æ÷Á≈	˛	¡Â∂	¿πÈ∑ª	˘	÷≈√	Í≈√∂
                                      «¬√	Ò¬∆	◊Â∆Ù∆Ò	’Á≈	˛	ª	«’	Ôπæ◊	Á≈	Óπ’≈ÏÒ≈	√ÎÒÂ≈	È≈Ò	’∆Â≈	‹≈	√’∂Õ
                                      ¿πµÈÂ	¡Â∂	«Ú’«√Â	Á∂Ùª	(Advanced Countries)	Á∆¡ª	√’≈ª	«¬√	◊æÒ	Á∂	Ò¬∆	ÍÃÏøË	‹ª	Ú⁄ÈÏæË	‘πøÁ∆¡ª
                                      ‘È	«’	¿π‘	Á∂Ù	Á∂	ؘ◊≈	«Úæ⁄	«¬’	√«Ê	¡Â∂	«Ú¡≈Í’	ÍæË	ω≈¬∆	æ÷‰	¿πÈ∑ª	Á≈	Ó’√Á	‘∆	«¬‘	‘πøÁ≈	˛
                                      «’	Á∂Ù	Á∆	¡Ê	«ÚÚ√Ê≈	(Economy)	«‹æÊØ∫	Âæ’	√øÌÚ	‘ØÚ∂	Í»È	ؘ◊≈	Á∂	ÍæË	”Â∂	«’«¡≈Ù∆Ò	‘∂,	¿π‘
                                      «¬√∂	’≈‹	«Úæ⁄	√◊Ó	»Í	«Úæ⁄	«‘æ√≈	ÒÀ∫Á∆¡ª	‘È,	«‹È∑ª	È≈Ò	≈Ù‡∆	¡≈ÓÁÈ	«Úæ⁄	Ú≈Ë≈	‘ØÚ∂	¡Â∂	¡Ê
                                      «ÚÚ√Ê≈	Ò◊≈Â≈	ÍÃ◊Â∆	ÚæÒ	ÚæËÁ∆	‘∂,	«‹æÊØ∫	Âæ’	ÿæ‡	«Ú’«√Â	‹ª	«Ú’≈√Ù∆Ò	Á∂Ùª	(Under Developed
                                      or Developing Countries)	Á∆¡ª	√’≈ª	Á≈	ÍÃÙÈ	˛,	¿π‘	Ú∆	ÍÃ◊Â∆Ù∆Ò	¡≈«Ê’	«Ú’≈√	Á∂	’≈‹	Ò¬∆
                                      Ú⁄ÈÏæË	(Committed)	‘πøÁ∆¡ª	‘ÈÕ	«¬√	Ò¬∆	‘Ø	√’Á≈	˛	«’	¡«‹‘∂	Á∂Ù	¡≈͉∂	√øÍ»È	√≈ËȪ	Á≈	‘∆	ÔØ‹È≈
                                      ¡Èπ√≈	«Ú’≈√	’ÈÕ	√ÍæÙ‡	˛	«’	«Ú’«√Â	ÿæ‡	«Ú’«√Â	‹ª	«Ú’≈√Ù∆Ò	√Ì	Á∂Ùª	«Úæ⁄	≈‹	Á∂	’øÓª	”⁄	·Ø√
                                      Ú≈Ë≈	‘Ø«¬¡≈	˛	¡Â∂	√øÌ≈ÚÈ≈	«¬‘	˛	«’	√’≈	Á∂	Á≈«¬æÂÚ	¡Â∂	«˜øÓ∂Ú≈∆¡ª	«Úæ⁄	«‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫	Ú≈Ë≈	‘ØÚ∂◊≈,
                                      ¿πÚ∂∫-¿πÚ∂∫	≈‹ª	Á∂	’øÓª	«Úæ⁄	«Ú√Ê≈	‘ØÚ∂◊≈Õ	√≈‚∂	Á∂Ù	Á∆¡ª	ÚÂÓ≈È	ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª	«¬√	ÂæÊ	Á∆	ÍπÙ‡∆	’Á∆¡ª
                                      ‘È	«’	√≈‚≈	Á∂Ù	«¬’	ÿæ‡	«Ú’«√Â	Á∂Ù	˛,	«¬√	Ò¬∆	«Ú’≈√	ÔØ‹È≈Úª	˘	Ò≈◊»	’È	Ò¬∆	√’≈	«‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫
                                      ÈÚ∆¡ª-ÈÚ∆¡ª	«˜øÓ∂Ú≈∆¡ª	¡≈͉∂	¿πÂ∂	ÒÀ	‘∆	˛,	«ÂÚ∂∫-«ÂÚ∂∫	¡≈«Ê’	‹∆ÚÈ	«Úæ⁄	¿π√	Á≈	ÍÃÚ∂Ù	ÚæËÁ≈	‹≈
                                      «‘≈	˛	¡Â∂	¿π√	Á∂	’øÓª	Á∆	√ø«÷¡≈	ÚæËÁ∆	‹≈	‘∆	˛Õ







                4                                         LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15