Page 80 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

ÒØ’ «ÚæÂ

È؇ ˜»ª ¡Â∂ ¿πÁ∂Ùª Á∆ Í»Â∆ ’ √’∂Õ «¬’ Ì≈ ¡«‹‘∆ «Ú’«√ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∆ ¡Ë≈̻ √Óæ«√¡≈
““¡≈«Ê’ √«ÊÂ≈”” ˘ ω≈¬∆ æ÷‰ Á∆ ‘πøÁ∆ ˛ ª «’ ¿πÊ∂ Í»È ؘ◊≈ Á∆ √«ÊÂ∆ ω∆ ‘∂Õ «¬√ Ò¬∆ «Ú’«√Â
¡Ê «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ’ ÍÉ≈Ò∆ Á≈ √»Í «¬√ Â∑ª Á≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛, «‹√ È≈Ò ¿πÊ∂ ¡≈«Ê’ √«ÊÂ≈ ¡Â∂
Í»È ؘ◊≈ ˘ ω≈¬∆ æ÷‰ «Úæ⁄ √«‘ÔØ◊ «ÓÒ √’∂ Í «Ú’«√ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∆ ’ ÍÉ≈Ò∆ «Ú’≈√Ù∆Ò
¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Ò¬∆ ÔØ◊ È‘ƒ ÓøÈ∆ ‹ªÁ∆, «’™«’ «Ú’≈√Ù∆Ò ¡Ê «ÚÚ√Ê≈Úª Á∆ Óπæ÷ √Óæ«√¡≈ ¡≈«Ê’
«Ú’≈√ Á∆ ◊Â∆ ˘ Â∂˜ ’È Á∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ «Ú’≈√Ù∆Ò ¡Ê «ÚÚ√Ê≈Úª «Úæ⁄ ’ ÍÉ≈Ò∆
Á≈ »Í ¡«‹‘≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛, «‹√ È≈Ò Í»ø‹∆ «ÈÓ≈‰ Á∆ Á «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’’∂ ¡≈«Ê’ ÍÃ◊Â∆ Á∆ Á ˘
ÚË≈«¬¡≈ ‹≈ √’∂, ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈¿π‰ ¿πºÂ∂ ’ø‡ØÒ ’∆Â≈ ‹≈ √’∂ ¡Â∂ ËÈ ¡≈ÓÁÈ Á∂ Ú‡ªÁ∂ «Úæ⁄ ¡√Ó≈ÈÂ≈Úª
«Ú⁄ ’Ó∆ ’∆Â∆ ‹≈ √’∂Õ «¬√ Â∑ª √ÍæÙ‡ ˛ «’ «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª Á∆ ’ ÍÉ≈Ò∆ «Ú’«√ Á∂Ùª Á∆ ’ ÍÉ≈Ò∆
ÂØ∫ «ÌøÈÂ≈ Ò¬∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ
«Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª Á∆ ’ ÍÉ≈Ò∆ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ Íë√æË ¡Ê Ù≈√Â∆ ÍÃØ. «’ø‚Ò∂ Ï˜ (Kindley Berger) Á≈
’«‘‰≈ ˛ «’ «¬È∑ª Á∂Ùª «Úæ⁄ ’ È∆Â∆ Á∂ ÁØ Óπæ÷ ¿πÁ∂Ù ‘؉∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘È-
(i) ◊À-√’≈∆ ¿πÍÌØ◊ Ú≈Ë≈ ¡Â∂ √æ‡∂ ¡≈«Á ¿πºÂ∂ ’ø‡ØÒ ¡Â∂
(ii) Í»ø‹∆ «ÈÓ≈‰ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È≈
ÍÃØ. Ó≈«¬ ¡Â∂ Ï≈Ò‚«ÚÈ (Meier and Baldwin) Á∂ ¡Èπ√≈ «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª Á∆ È∆Â∆ ª ‘∆ ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆
‘ØÚ∂◊∆, ‹ÁØ∫ «’ ¿π√ ÂØ∫—
(i) ÒØ’ª Á∆ ’≈Ë≈È √ÓæÊ≈ ÚË≈¬∆ ‹≈ √’∂Õ
(ii) ÍÃÙ≈√È ˘ «ÈÍπøÈ ¡Â∂ «¬Ó≈ÈÁ≈ ω≈«¬¡≈ ‹≈ √’∂, ¡Â∂

(iii) «È¡≈ ¡Â∂ √Ó≈ÈÂ≈ √Ê≈«Í ’∆Â∆ ‹≈ √’∂Õ
Í «¬È∑ª Á∂Ùª «Úæ⁄ √π«ÁzÛ ’ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ «ÈÓ≈‰ ’Á∂ √Ó∂∫ ‘∂· «Ò÷∆¡ª ◊æÒª ¿πºÂ∂ «Ë¡≈È Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈
˛-
(A) Í»ø‹Δ «ÈÓ≈‰ ÁΔ Á «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È≈ (Increase in the Rate of Capital Formation)—«Ú’≈√Ù∆Ò
Á∂Ùª «Úæ⁄ Í»ø‹∆ «ÈÓ≈‰ Á∆ Á Ï‘π È∆Úƒ ‘πøÁ∆ ˛, «¬√ Ò¬∆ «¬È∑ª Á∂Ùª «Úæ⁄ ’≈Ø͉ Á≈ Óπæ÷ ¿πÁ∂Ù ¿πÈ∑ª
√Óæ«√¡≈Úª Á≈ ‘æÒ ’È≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ’ È∆Â∆ È≈Ò ÚÂÓ≈È ¿πÍÌØ◊ «Úæ⁄ ’‡ΩÂ∆ ’’∂ Ïæ⁄ª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈
’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ’≈Ø͉ È≈Ò √≈ËȪ Á≈ Úæ÷-Úæ÷ ¿πÂÍ≈Á’ ¡Â∂ ¡ÈπÂÍ≈Á’ ÷∂Âª «Úæ⁄
ÓπÛ Ú‡ªÁ≈ ’’∂ Í»ø‹∆ «ÈÓ≈‰ Á∆ Á «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
(B) ¡≈«Ê’ «ÚÚ√Ê≈ ˘ ◊ÂΔ Á∂‰≈ (To Accelerate to Economic Development)—«Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª
«Úæ⁄ Óπæ÷ √Óæ«√¡≈ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√ Á∆ ◊Â∆ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È Á∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’ È∆Â∆ ¡«‹‘∆
«ÈË≈‰ ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ ª «’ Á∂Ù Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Ú≈Ë≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’∂Õ «¬√ Ò¬∆
’≈Ø͉ È≈Ò ÒØ’ª Á∂ ’øÓ ’È Á∆ √ÓæÊ≈ «¬æ¤≈ Ïæ⁄ ¡Â∂ ¿π«⁄ºÂÂ≈ Á∆ √ÓæÊ≈ Â∂ «¬æ¤≈ ˘ ÚË≈¿π‰≈ ˜»∆
˛Õ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ú≈Ë∂ Ò¬∆ ’≈Ø͉ Á∆ √‘≈«¬Â≈ È≈Ò √≈ËȪ Á≈ Ú∆ Úæ÷-Úæ÷ ÷∂Âª «Úæ⁄ ÓπÛ Ú‡ªÁ≈ ’∆Â≈ ‹≈
√’Á≈ ˛Õ
(C) ¡≈«Ê’ Ò≈ÓÏøÁΔ ˘ ◊ÂΔÙΔÒ ’È≈ (To Mobilize the Economic Surplus)—«¬È∑ª Á∂Ùª «Úæ⁄ ’≈Î∆
¡≈«Ê’ Ò≈ÓÏøÁ∆ ¿πÍÌØ◊ «‹‘∂ ¡ÈπÍ≈Â’ ’≈‹ª ¿πºÂ∂ ÷⁄ ’ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹√ È≈Ò Í»ø‹∆ «ÈÓ≈‰ ˘ ‘≈È∆
Í‘πø⁄Á∆ ˛Õ «˜¡≈Á≈Â ¡≈«Ê’ Ò≈ÓÏøÁ∆ ¿πÍÌØ◊ ¿πºÂ∂ ÷⁄ ’ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬È∑ª Á∂Ùª «Úæ⁄ ’
«ÚÚ√Ê≈ ¡«‹‘∆ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛, «‹‘Û∆ √≈ËȪ ˘ «Èæ‹∆ ¿πÍÌØ◊ ÂØ∫ ‘‡≈ ’∂ Í»ø‹∆ «ÈÓ≈‰ ÚæÒ ‘Ø ÍÃ∂« ’
√’∂ ¡Â∂ Í»ø‹∆ «ÈÓ≈‰ Á∂ ¡Ë≈ «Úæ⁄ Ò◊≈Â≈ Ú≈Ë≈ ’ √’∂Õ

(D) ¡≈«Ê’ «ÚÙÓÂ≈Úª ˘ ÿæ‡ ’È≈ (To Minimize the Economic Disequalities)—«Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª
«Úæ⁄ ¡≈«Ê’ «ÚÙÓÂ≈Úª «˜¡≈Á≈ Í≈¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ √’≈ ˘ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π‘ «¬√ Â∑ª Á∆ Á È∆Â∆
Á≈ «ÈÓ≈‰ ’∂, «‹√ È≈Ò Á∂Ù «Úæ⁄ ¡≈«Ê’ «ÚÙÓÂ≈Úª ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ’∆Â∆¡ª ‹≈ √’‰Õ «¬√ ¿πÁ∂Ù Á∆ Í»Â∆
’≈Ø͉ Áπ¡≈≈ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ ËÈ Á∆ √Ó≈ÈÂ≈ «Ò¡≈¿π‰ Ò¬∆ ÍÃ◊Â∆Ù∆Ò ’ È∆Â∆ ¡Í‰≈¬∆

74 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY