Page 107 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI

«¬’≈¬Δ-AA: ◊±≥◊∂ ¡Â∂ ÏØÒ∂ ¡Í≥◊Â≈ ÁΔ¡≈ √Óº«√¡≈Úª, Í«‘⁄≈‰, ’≈È

√ø«◊¡≈È≈ÂÓ’ «Ú«ÚË ‘∂ ‘È, Ò∂«’È «√ÓÂΔ Á∂ ±Í «Úº⁄ Ú◊Δ«’à’ΔÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À, Ë≈È≈, √Óº«√¡≈ È؇
√∞Òfi≈‰, ¡Â∂ «Ú’Òª◊Õ «√ÓÂΔ √Ó«√¡≈Úª ’«·È≈¬Δ ÿº‡ ÚÒØ∫ ‹≈‰’≈Δ ÍÃ≈Í ’‰ «Úº⁄ Ù≈«ÓÒ «Ó¡≈Á
Á∂ Ìø‚≈‰, ÁΔÿ’≈«Ò’ ¡Â∂ Á±Á≈‹ Á∂ «√ÓÂΔÕ «¬‘ ͤ≈‰È ¡Â∂ Í∞øÈ: ÍÃ≈Í ’‰ «Úº⁄ ’«·È≈¬Δ ÚΔ

Ù≈«ÓÒ ‘À ‹≈‰’≈ΔÕ Ë≈È≈ √Ó«√¡≈Úª «Úº⁄ ÒÀ‰ Ò¬Δ Ì≈◊ ÒÀ‰ Á∂ Ò¬Δ, ¡Â∂ √øÚ∂ÁΔ Ì∂ÁÌ≈Ú ’«·È≈¬Δ
‹≈‰’≈ΔÕ √Óº«√¡≈ ˘ √∞Òfi≈‰ «Úº⁄ ’«·È≈«¬¡ª ÁΔ Í«‘⁄≈‰ √Óº«√¡≈ ˘ ͤ≈‰È, ⁄∞‰È ¡Â∂ √Ó≈Ë≈È ˘
Ò≈◊± ’‰, ¡Â∂ ÈÂΔ‹∂ Á∂ Ò∂÷∂ ‹Ø÷≈Õ ÚÀ⁄≈«’ ’«·È≈«¬¡ª √Ó«√¡≈Úª «Úº⁄ Ù≈«ÓÒ ’ √º’Á∂ ‘È ¡È∞’ÃÓ‰
«Úº⁄, Í«‘Òª √≈Ó≈ÈΔ’‰Õ
AA.A.A Í«‘⁄≈‰ (Identification)

Ì≈Ù‰ È∞’√≈È ÁΔ Í«‘⁄≈‰: Úº÷≈ Â’ÈΔ’ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’ ‘∂ ‘È Ò∂«’È «¬º’ ¡«‹‘Δ Â’ÈΔ’ ‘À √∞Ì≈¡
√∞≈◊ Á≈ ÍÂ≈ ’‰ Ò¬Δ Ì≈Ù‰ ÁØÙ Á≈ ÍÂ≈ Ò◊≈¿∞‰ Á∂ Ò¬ΔÕ
A. È∞’√Á≈ ‹ØÛÏøÁΔ ‹ª ¿∞⁄≈‰ (Á÷Â Ò¬Δ ’Δ) ÍëÂ√Ê≈ÍÈ ⁄±’ Î≈‡’ Ò¬Δ ÷≈Ë≈; «Ú«’ÃÂΔÔØ∫

(ÿ±ø‡ Ò¬Δ ‹‘≈‹)Õ
B. È≈Í√øÁ ¡Ú≈‹ ÁΔ ◊∞‰ÚºÂ≈ ¡È∞È≈«√’Â≈ (Ⱥ’ ¡≈Ú≈˜ ÏÀ·‰≈ Ó≈«Ë¡Ó ÚÒØ∫ Ï‘∞ «‹¡≈Á≈ ¡≈Ú≈‹,
’·ØÂ≈ (‹ÒÈ), (√∂’√Δ ¡Ú≈‹)Õ
C. È∞’√Á≈ ¡Ú≈‹ ÚΔ Ï‘∞ «‹¡≈Á≈ ‹ª ÿº‡, Ï‘∞ ˜Ø ÚÒØ∫ ‹ª Ï‘∞ ÍØÒ≈, ÈΔ√ ¡Ú≈‹Õ

D. ÏÛÏÛ≈, ’Òº‡«≥◊Õ
E. ÏØÒ∂ ◊¬∂ ÙÏÁª/Ú≈’ª Á∂ ÓÂÒºÏ ˘ √ºÓfi‰ «Úº⁄ ’«·È≈¬ΔÕ
F. ˜Ï≈ÈΔ Ú≈’ √Ú±Í‰ «Úº⁄ ’«·È≈¬ΔÕ
Ì≈Ù‰ È∞’√Á≈ ‘À ‹ÁØ∫ «¬‘ ‘Ø ÒØ’ª Á∂ Ì≈Ù‰ ÚÒØ∫ ̇’ ‹ªÁ≈ ‘À «’ «¬‘ ¡≈͉∂ ¡≈Í ¿∞μÂ∂ «Ë¡≈È ÎØÈ, √ø⁄≈

Á∂ È≈Ò ‘√º’÷∂Í, Ô≈ √Ú≈ÓΔ ‘؉ Á≈ ’≈È Ï‰Á≈ ‘ÀÕ Ì≈Ù≈ √Ó«√¡≈Úª ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À Ó‘ºÂÚͱ‰ Óø«È¡≈ ‹ªÁ≈
‘À ‹∂’ ¿∞‘ √ø⁄≈ Á∂ È≈Ò ‘√º’÷∂Í ‹∂’ ¿∞‘ Ú’Â≈ ’≈È ‹ª ‹∂’ ¿∞‘ √ØÂ≈ Ò¬Δ ¡Â∂ √Ó«√¡≈Úª Á∂
’≈ÈÕ
AA.A.B ’≈‰ª (Causes)

(A) ‹À«Ú’ ’≈‰ª: Ì≈Ù‰ ÁØÙØ∫ Á∂ ‹À«Ú’ ’≈‰ª Â≈Ò«Ú¡ «Ú√ø◊ÂΔ¡ª, Áø ¡«È¡«ÓÂÂ≈Úª, Í’Ù≈ÿ≈Â
¡Â∂ «Ú√ø◊ÂΔ¡ª Á∂ «‡¿±Ó, ’∞ºfi Ó≈ÓÒΔ¡ª «Úº⁄ Áø «⁄«’Â√≈ ¡≈«Á «Ú±Í‰ ‹ÏÛ≈ ¡Â∂ Ï∞Ò∑ ÚΔ
«Úº⁄ ÈÂΔ‹≈Õ «¬º’ κ’∂ Á∂ È≈Ò ¡Â∂ ÏÛÏØÒ≈ Ϻ⁄∂ ÁΔ ’«·È≈«¬¡ª Â≈Ò± ¡Â∂ κ’≈ ÁΔ ◊øÌΔÂ≈ ˘ «√ºË∂
«˜≥Ó∂Á≈ Ø«’¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ

(B) ’≈«¡≈ÂÓ’ ’≈È: «¬‘ Ú∂«÷¡≈ «◊¡≈ ‘À «’ «¬º’Ø «‹‘∂ Ì≈Ù‰ ÂøÂ Á∂ È≈Ò ’¬Δ Ϻ⁄Δ¡ª,
Í’≈ÙÈ ¡Â∂/‹ª ¡Ú≈‹ «Úº⁄ ÁØÙÕ ÍÛ∑≈¬Δ ÁΔ «ÍØ‡ ‘À «’ ’∞ºfi Ó≈ÓÒΔ¡ª «Úº⁄ «¬º’ Úº‚Δ ¿∞Ó Á∂
È’ÒΔ Ì≈, «¬º’ Ï⁄ÍÈ Á≈ ÁØ√ ‹ª «¬º’ Ï≈Ò¿∞Ó «¬√ «Ú√ø◊ÂΔ Ò¬Δ «¬º’Ó≈Â ’≈È ‘Ø √’Á≈
‘ÀÕ ¿∞‘ «¬º’ «Úº⁄ ◊ºÒ ’‰≈ √Δ÷ ◊Ò „ø◊ ÚÒØ∫, ‹∂’ ¿∞‘ È∞’√Á≈ ÙÏÁ√ø◊‘ √∞‰Õ

(C) ’≈‰: Ì≈Ù‰ ÁØÙ Á∂ ‘≈Ò Á∂ ¡«Ë¡«¬ÈØ∫ ÚÒØ∫ ÍÂ≈ ⁄ºÒÁ≈ ‘À «’ Ì≈Ù‰ Á∂ ’¬Δ ÁØÙ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ Ì≈Ù‰
ÁØÙØ∫ Á∂ ’≈È ‹À«Ú’ ‹ª ’≈‹ È‘Δ∫ ’ ‘∂ ‘È, ¿∞‘ ‘Ø √’Á≈ ‘À Í«¡≈Ú‰ Ò¬Δ Ïº⁄Δ¡ª
ÁΔ¡ªÍÃÂΔ’«¡≈ÚªÒ¬Δ «ÚÙ∂Ù ±Í ÚÒØ∫ ¿∞È∑ª Á∂ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ Á∂ Ò¬Δ, Ò¬Δ «˜≥Ó∂Á≈ Ø«’¡≈ ‘ÀÕ «¬√
ÍÛ∑≈¬Δ «Úº⁄, Òº’ÛΔ Áº«√¡≈ «’ Ϻ⁄Δ¡ª ÁΔ ’≈«¡≈ÂÓ’ ÁØÙ «ÈÙ«⁄ ±Í ÚÒØ∫ ’ ‘∂ ‘È ¡Â∂

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 99