Page 154 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI
P. 154
«ÚÙ∂Ù «√º«÷¡≈
È؇ ÍÛ∑È∂ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó ÚÒØ∫ √ø⁄≈ «Úº⁄Õ Á∂ Ó≈Ó±ÒΔ ±Í ÚÒØ∫ ÍÃÌ≈«Ú ÒØ’ «¬√ È∞’√≈È ÁØȪ ◊ºÒ ’ΔÂΔ¡ª ¡Â∂
«Ò÷ÂΔ ÙÏÁª ˘ √ºÓfi‰ «Úº⁄ ’«·È≈¬Δ ‘∞øÁΔ ‘ÀÕ Ïº⁄∂ ÚΔ √ø’∂ ¡Â∂ «¬Ù≈Δ¡ª ˘ √ºÓfi‰ Ò¬Δ «¬‘ Ó∞Ù’Ò
Í≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ «¬√ Ϻ⁄Δ¡ª ˘ ¬∂’Δ«’à’ΔÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À ‹∂’ √∞Ë≈≈ÂÓ’ ¿∞Í≈ÒΔ¡ª √Óª «Úº⁄ «ÁºÂ≈
‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ÚÈ≈ Í’≈ÙÈ ÁΔ Ì≈Ù≈¬Δ √Ó«√¡≈Úª ¡Â∂ ÍÚ≈‘ Á≈ «Ú’≈√ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ Ïº⁄∂ ˘ ◊øÌΔ ±Í
ÚÒØ∫ ÍÃÌ≈«Ú ’‰ Ò¬Δ Ì≈Ù‰ ˘ √ºÓfi‰ «Úº⁄ ¡√ÓÊ ‘À ¡Â∂ «Ò«÷¡≈ ‘À √≈Ó◊Δ, ¡Â∂ È‘Δ∫ ‘Δ ◊ºÒ
’Á∂ ‘È, ÍÛ∑È∂ ¡Â∂ «Ò÷‰ Á∂ ‹≈‰È∂ Ò¬Δ ’ΔÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ¿∞‘ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó ÚÒØ∫ ÚΔ √øÚ≈Á ’‰ «Úº⁄
¡√ÓÊ ‘À √ø’∂ ¡Â∂ «¬Ù≈Δ¡ªÕ ¡«‹‘∂ Ϻ⁄Δ¡ª ˘ ¬∂’Δ’‰ Ò¬Δ Ó∞Ù’Ò Ó≈ÓÒΔ¡ª ‘ÈÕ ¿∞‘ ◊‘À
¿∞Í⁄≈≈ÂÓ’ ÁΔ ˜±Â ¡«Ì¡≈√Õ
(C) √ø«÷¡≈ÂÓ’ ÔØ◊Â≈ ÁΔ¡ª √Óº«√¡≈Úª: ÍÃÌ≈«Ú Ϻ⁄∂ «◊‰ÂΔ «Úº⁄ √Óº«√¡≈ ‘À, «¬ºÊ∂ º’ «’ √Ë≈‰
«‘√≈Ï, «¬º’ ¡√ÓÊÂ≈ ’‰ Ò¬Δ «◊‰ÂΔ √Ïø˪ «Úº⁄ ‘∂Î∂ ÁΔ Ú‹∑≈ ÚÒØ∫Õ «È¿±Ó∂«’Ò ÁΔ
¡√ÓºÊ≈ ‘À «Î ÚÒØ∫ ÁØ ÍÃ’≈ Á∂ ‘Ò’∂ ¡Â∂ ◊øÌΔÕ «¬ºÊ∂ º’ «’ ‹∂’ ¿∞‘ Ï‘∞ √ø«÷¡≈ÂÓ’
√Ó«√¡≈Úª Ó∞Ù’Ò Òº◊ «¬º’ «¬º’Ø «‹‘∂ ’‰ Ò¬Δ Ïº⁄∂ Ò¬Δ ¡≈√≈È ‘ÀÕ «¬√ «Ú’Òª◊Â≈ Á∂ ‘Ò’∂
Î≈Ó Á∂ È≈Ò Ïº⁄Δ¡ª ˘ Í«‘Òª ÚÒØ∫ ‘Δ ‘Ø √’Á≈ ‘À «¬º’Ø «‹‘∂ ‹Ó≈ «Úº⁄ ÍÛ ‘Δ ‘ÀÕ ¿∞‘ √Ω÷ ÚÒØ∫
ͱÚ-Ó∞„ÒΔ ÍºË ¿∞μÂ∂ È‘Δ∫ ÁΔ Í¤≈‰ ’ ‘∂ ‘ÀÕ «Ú’Òª◊Â≈ √ͺه ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À ‹ÁØ∫ ¿∞‘ √Δ÷
«◊‰ÂΔ ¡Â∂ √Ò «¬√Á∂ «¬Ò≈Ú≈ ¡Â∂ Ù∞± ÿ‡≈¿∞Õ ‹∂’ ͱÚ-Ó∞„ÒΔ ÍºË ¿∞μÂ∂ ͤ≈‰ ’ΔÂΔÕ
«Ú’Òª◊Â≈ √ͺه ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À ‹ÁØ∫ ¿∞‘ Ù∞± «◊‰ÂΔ ¡Â∂ √Ò «¬√Á∂ «¬Ò≈Ú≈ ¡Â∂ ÿ‡≈¿∞ «√º÷‰Õ
‹∂’ ‹ÒÁΔ ¡Â∂ ¿∞«⁄ Á∂ È≈Ò ÁΔ Í¤≈‰ ÁΔ √∞Ë≈, ¿∞‘ È∂ÓΔ ±Í ÚÒØ∫ ‹Ó≈ª «Úº⁄ ÍÛ∑≈¬Δ ’
√º’Á∂ ‘ÀÕ ‹∂’ √Ó«√¡≈ ◊øÌΔ ‘À, Ϻ⁄∂ È‘Δ∫ ‘ØÚ∂◊≈ «◊‰ÂΔ ÍÃÂΔ’ª ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ «ÙÂΔ¡ª ˘ ‹≈‰È∂
Ò¬Δ √ÓºÊ≈Ú≈È ‘ÀÕ «¬√ ÚΔ «‘√≈Ï Á∂ È∞’√≈È Á∂ ±Í «Úº⁄ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À ’‰ ÁΔ √ÓºÊ≈Õ ◊øÌΔ
Ó≈ÓÒΔ¡ª ¬∂’Δ’‰ Á∂ ¡Ω÷∂ ‘∞øÁ∂ ‘È ¡Â∂ ◊‘È ¿∞Í⁄≈≈ÂÓ’ ¡«Ì¡≈√ ÁΔ ÒØÛ ‘ØÚ∂◊ΔÕ
√ÚÀ Ó∞Òª’‰ (Self-Assessment)
B. «Èº⁄∂ «Ò÷∂ «Ï¡≈È √‘Δ ‘È ‹ª ◊Ò :
(i) Ϻ⁄Δ¡ª ◊ΔÏ ◊‘‰ÙΔÒ √∞‰È ’‰ ÁΔ √ÓºÊ≈ ‘ÀÕ
(ii) ¿∞‘ ¿∞μÂÓ ¡Êͱ‰ ÏÛÏØÒ≈ ’‰ ÁΔ √ÓºÊ≈ ‘ÀÕ
(iii) ÒÈ (AIHE) È∂ «’‘≈ «’ Ϻ⁄Δ¡ª ¡Â∂ ¡øÁØÒȪ Á∂ ±Í «Úº⁄ ±Í «Úº⁄ ⁄ø◊Δ Â∑ª ÚÒØ∫ ’Á∂ ‘È
√≈Ó≈‹’ Ë≈È≈ «Úº⁄ ÁØÙÕ
(iv) Ϻ⁄Δ¡ª ÿº‡ «Ó¡≈Á ‘ÀÕ
(v) ¿∞‘ «¬º’ ÍÃٷ̱ÓΔ Á∂ «÷Ò≈Î «¬º’ «Ú¡’ÂΔ Á∂ ¡È∞ÌÚ «Úº⁄ √ÓºÊ≈Ú≈È ‘ÀÕ
(vi) «Ú’Òª◊Â≈ «Ò÷≈¬Δ Á∂ È≈Ò Ïº⁄Δ¡ª ˘ «¬º’Ø «‹‘∂ √’±Òª «Úº⁄ ÍÛ∑≈¬Δ È‘Δ∫ ’Á∂Õ
(vii) Ϻ⁄Δ¡ª ˘ ‹Ø «Ú’Òª◊Â≈ ÍÛ∑È∂ Á∂ Á∞¡≈∂ ÍÃÌ≈«Ú ’ ‘∂ ‘È ÁΔ √ÓºÊ≈ Á≈ «¬º’ ’∞Ò È∞’√≈È ‘À
ÍÛ∑È∂ Á∂ Ò¬ΔÕ
AF.D «√º÷‰ «Ú’Òª◊ Ϻ⁄∂ ÁΔ ¡«ÌÒ’Ù‰ (Characteristics of LD Children)
’¬Δ Ù∂‰Δ¡ª Ò¬Δ ’Ø«ÙÙ «Ú’Òª◊ Ϻ⁄Δ¡ª Á∂ «√º÷‰ ÁΔ ÍÃÓ∞º÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ’ΔÂ≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ (AIFF) Á∞¡≈≈
¤∂ÂΔ ÚÒØ∫ ¤∂ÂΔ ’‰ ÁΔ ’Ø«ÙÙ ’ΔÂΔ ¿∞μÂ∂ «¬º’ ‡≈√’ ÎØ√ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó ÚÒØ∫ ω≈«¬¡≈ «◊¡≈ √ΔÕ ¿∞È∑ªÈ∂
146 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY