Page 213 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI

«¬’≈¬Δ-BC: ͤ≈‰, ’≈È, ͤ«Û¡≈ ¡Í≈ËΔ Ïº«⁄¡ª ÁΔ¡ª √Óº«√¡≈Úª

«√ºËªÂØ∫ ¿∞μÂ∂ ˜Ø «ÁºÂ≈ ¡Â∂ «¬º’ Á∂ ±Í «Úº⁄ «Ú’«√ Í∞ÈÚ≈√ ÍØ◊≈Ó ’øÓ È≈Ò √øÏø«Ë ’ΔÂ≈Õ È؇

BC.A ͤÛ∂ Ϻ⁄Δ¡ª ÁΔ Í¤≈‰ (Identification of Backward Children)

«Íº¤Û∂͉ √ÓΔ ¡Â∂ ¡ÈΩÍ⁄≈«’ ÂΔ’ª ˘ Ø‹◊≈ ÚÒØ∫ «√¡≈«‰¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ‹ª⁄-ÍÛÂ≈Ò Â’ÈΔ’
√ÌÂØ∫ «‹¡≈Á≈ «√«÷¡’ª ¡Â∂ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ ‹ª ◊≈«¬‚, √Ò≈‘’≈ª ¡Â∂ ÷Ø‹’≈ Á∂ Á∞¡≈∂ ’ΔÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «Èº⁄∂
«Ò÷∂ ⁄≈ ÂΔ’ª ‹Ø «¬√ ¿∞Á∂Ù Ò¬Δ ÚÂØ ’ΔÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
A. ÍÃ∂’Ù‰ „ø◊, B. Ó≈È«√’ ‡∂√‡, C. ¡⁄ΔÚÓ∂∫‡ ÍÃΔ«÷¡≈ ¡Â∂ D. Ù÷√Δ¡Â, √Ó≈ÔØ‹È √±⁄Δ ¡Â∂ ÍÛ∑≈¬Δ

ÍÃ’‰Õ
A. ÍÃ∂’Ù‰ „ø◊: «¬‘ ÁØȪ ͤÛ∂ Ϻ⁄Δ¡ª ÁΔ Í¤≈‰ ’‰ Á∂ √ÓΔ ¡Â∂ ¡ÈΩÍ⁄≈«’ ÂΔ’≈ ‘ÀÕ «√«÷¡’ª ¡Â∂
Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ ˘ «¬√ „ø◊ Á≈ ÚÂØ ’ØÕ ¿∞‘ ¡≈͉∂ Ϻ⁄Δ¡ª ¡Â∂ «Ú«Á¡≈ÊΔ¡ª ÁÀ«È’ («ÈÔÓ ¡≈«Á Á≈) Í≈Ò‰
’‰≈ ÿ «Úº⁄ ¡Â∂ ‹Ó≈ÂÕ

B. Ó≈È«√’ ‡∂√‡: ÷∞«Î¡≈ Á∂ √Ó±‘ ÍÃΔ«÷¡≈, ˜Ï≈ÈΔ ¡Â∂ ◊À ˜Ï≈ÈΔ ’‰ Ò¬Δ Ó≈È«√’ ¿∞Í≈¡ «¬√Â∂Ó≈Ò ’
‘∂ ‘È «Ú«Á¡≈ÊΔ¡ª ÁΔ ¿∞ÓÕ ’≈Ò≈È∞’«Ó’ Ó≈È«√’ ¿∞Ó Á∂ È≈Ò Â∞Ò‰≈ ’’∂, «Íº¤Û∂͉ ÁΔ Í¤≈‰
’ΔÂΔ ‹≈ √’ÁΔ ‘ÀÕ «¬‘ «¬º’ √ª«÷¡≈«¬’Δ¬∂ ͺËÂΔ ‘ÀÕ
C. ¿∞ÍÒÏËΔ ‡∂√‡: √’±Ò Á∂ ӘӱȪ «Úº⁄ ¿∞ÍÒÏËΔ ÍÃΔ«÷¡≈ Á∂ ͺË Á≈ ¡≈’ÒÈ ’‰ Ò¬Δ «¬√Â∂Ó≈Ò ’ΔÂ≈

‹≈ √’Á≈ ‘À ¿∞ÍÒÏËΔ ‘ÀÕ ‹∂’ Ϻ⁄∂ ˘ √≈∂ ӘӱȪ «Úº⁄ ◊ΔÏ ‘À, «¬‘ «¬º’Ø «‹‘∂ «Íº¤Û∂͉ Á∂ ±Í «Úº⁄
«Ú⁄≈ ’ΔÂ≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ «¬‘ Ϻ⁄∂ ˘ «¬º’ «ÚÙ≈ «Úº⁄ ◊ΔÏ ‘À «¬‘ «ÚÙ∂Ù «Íº¤Û∂͉ Á∂ ±Í «Úº⁄ «¬Ò≈‹ ’ΔÂ≈
‹≈Ú∂◊≈Õ
D. Í√È∂«Ò‡Δ «¬øÚ∂∫‡Δ ¡Â∂ ’∂√ √‡‚Δ: √Ó≈ÔØ‹È √±⁄Δ ÷∂Â ÁΔ Í¤≈‰ ’‰ Ò¬Δ ÍÃÔØ◊ ’ΔÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À

¡Í√Ó≈¡Ω‹ÈÕ √’±Ò ¡Í√Ó≈¡Ω‹È, «Íº¤Û∂͉ ˘ «¬ø«◊ ’Á≈ ‘ÀÕ √’±Ò «’≈‚ ‹ª Ϻ⁄∂ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ Á≈ ÍÛ∑≈¬Δ
Á≈ ÍÃÏøË ÚΔ «Íº¤Û∂͉ ÍÂ≈ Ò◊≈¿∞‰ Ò¬Δ «¬√Â∂Ó≈Ò ’ΔÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ

BC.B «Íº¤Û∂͉ Á∂ ¬∂«‡¡Ò«‹ (’≈‰) (Etiology of Backward (Causes))

«Íº¤Û∂͉ Á∂ ’¬Δ ’≈È ‘È, «¬ºÊ∂ ’∞ºfi Ó‘ºÂÚͱ‰ ’≈‰ª «Úº⁄ √±⁄ΔÏºË ’ΔÂ≈ «◊¡≈ ‘À:
A. ÿº‡ Ï∞ºËΔ, B. √Δ’ ’≈È,
C. ◊ΔÏ ÍÚ≈ Á∂ Ó≈‘ΩÒ D. ‡ÃØÈ√Δ
E. √’±Ò Á∂ ◊ΔϪ ÁΔ ‘≈ÒÂ, F. ÍØ√⁄∞Ò ÁØÙÕ

«Íº¤Û∂͉ Á∂ ‘Ø ’≈È ‘Ø √º’Á∂ ‘È, «¬‘ «‘‰ ÁΔ Úº÷-Úº÷ ÍΔ√ÊÂΔ¡ª ¿∞μÂ∂ «ÈÌ ’Á≈ ‘ÀÕ
A. √Δ’ ’≈È: √Δ’ ÁØÙ ÁΔ «ÁÙ≈ «Úº⁄ ÔØ◊Á≈È ’‰ «Úº⁄ ÚΔ √Ó≈È ±Í ÚÒØ∫ Ó‘ºÂÚͱ‰ ‘Ø √’Á≈ ‘À
«Íº¤Û∂Í‰Õ «’Ú∂∫ GE% «Íº¤Û∂͉ Á∂ Ï≈∂ «Úº⁄ Í≈«¬¡≈ √Δ’ Á∂ Úº÷∂ ÍÃ’≈ Á∂ ’≈È ‘À Ø◊Ø∫ ¡Â∂ «‹Ú∂∫ ÁØÙ,
È∞’√Á≈ Ș, √∞‰Ú≈¬Δ Á∂ ¡Ω÷∂, Ì≈Ù‰ ÁØÙ ‹Δ‰ Ø◊ («‹Ú∂∫ ‡≈«¬Î≈«¬‚,, ÷øÿ Í∂Ù≈ÈΔ, «„º‚ Ó∞√ΔÏÂ)

◊ΔÏ ÍØ√‰≈ ¡Â∂ √Δ’ «Ú’≈Õ Ï‡ ¡≈Í‰Δ ÍÛ≈¬Δ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó ÚÒØ∫ «Èº⁄∂ «Ò÷∂ ÂÊÔØ∫ Í≈«¬¡≈: (A) ͤÛ∂
Ϻ⁄Δ¡ª Á∂ C@% ÷≈Ï ÓÈ∞º÷ √È, (B) A@% Ï‘∞ ◊øÌΔ ±Í ÚÒØ∫ ÏΔÓ≈ ÓÈ∞º÷ (C) CG% ÚÒØ∫ ÍΔ‚«Â √È, Ì≈Ù‰
ÁØÙ ‘’Ò≈ ¡Â∂ ¿∞‘ ⁄⁄≈ ’ΔÂ≈ «◊¡≈ ‘À «’ Ș ¡Â∂ ¡Ω÷≈ √∞‰Ú≈¬Δ √ÌÂØ∫ ¡≈Ó ’≈È √ΔÕ
B. ÁØÙ: ÁØÙ ÁØ ÍÃ’≈ Á∂ ‘Ø ¡Â∂ ¡«Ë◊‘‰ (’), ‘Ø (÷) √«‘‹ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ ¡≈√ÈΔ¬∂ ÁØÙ ’Ù∂∞’≈ ÷øÌ≈ «Úº⁄

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 205