Page 253 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI
P. 253
«¬’≈¬Δ-BG: ¡≈¬Δ.¬Δ.‚Δ. ÔØ‹È≈
È؇
«ÚÙ∂Ù ÒØÛ Ú≈Ò∂ Ϻ«⁄¡ª Ò¬Δ «¬‘ ÓΩ’∂ Ò¬Δ √øÁ«Ì ’Á≈ ‘À Á∂ √≈∂ «Ú«Á¡’ «Úº⁄ Í±Δ Â∑ª Ì≈◊ ÁΔ¡ª
◊ÂΔ«ÚËΔ¡ª «Úº⁄Õ
BG.A ¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª Ò¬Δ ¬∂’Δ«’à«√º«÷¡≈ AIIB ÁΔ ÔØ‹È≈ (¡≈¬Δ.¬Δ.‚Δ.) (Scheme
of Integrated Education for the Disabled Children 1992 (IED))
Á∂Ù «Úº⁄ «√º«÷¡≈ Á∂ ÓΩ’∂ Á≈ «¬º’ ¡‹≈ÁΔ «Ó¡≈Á ¡Ì±ÂÍ±Ú «Ú√Ê≈ Á∂ Ï≈¡Á Ú∂«÷¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ ¡Í≈‘‹
Ϻ«⁄¡ª, ‘≈Òª«’, «¬‘ ’≈¯Δ ‘ºÁ º’ «¬√ ÚÒØ∫ Î≈«¬Á≈ È‘Δ∫ ‘À «Ú«Á¡’ √‘±Òª «Úº⁄ Ú≈Ë≈Õ «¬√Ò¬Δ, Ì≈Â
√’≈ ÁΔ «√º«÷¡≈ Á∂ ÷∂ «Úº⁄ «Ò¡≈«¬¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ √≈∂ Ò¬Δ «√º«÷¡≈ Á∂ Ò’Ù ˘ ÍÃ≈Í ’‰ Ò¬Δ «ÚÙ∂Ù
«Ë¡≈È Á∂‰ Ò¬Δ Ïº«⁄¡ª Á∂ «¬√ √Ó±‘Õ ¿∞Á∂Ù Ò¬Δ ‘À «¬º’Ø «‹‘∂ √Ó∞Á≈¬∂ Á∂ È≈Ò ¡Í≈‘‹ Ï≈Ï Á∂ Ì≈◊ΔÁ≈
Á∂ ±Í «Úº⁄ √≈∂ √ª ¿∞ºÂ∂, ¬∂’Δ«’à’‰ Ò¬Δ «Â¡≈Õ ¿∞È∑ª˘ «¬º’Ø «‹‘∂ Ú≈Ë≈ Ò¬Δ ¡Â∂ ¿∞È∑ª˘ √≈‘√ ¡Â∂
¡≈ÂÓ«ÚÙÚ≈√ Á∂ È≈Ò ‹ΔÚÈ Á≈ √≈Ó‰≈ ’‰ Ò¬Δ √ÓºÊ≈Ú≈È ‘ÀÕ
BG.A.A ¡≈¬Δ.¬Δ.‚Δ. ÁΔ ÒØÛ (Need of IED)
‹È◊‰È≈ Á∂ Ï≈∂ «Úº⁄ A@ Òº÷ Á≈ √ø«÷¡≈ Ì≈ÂΔ ¡≈Ï≈ÁΔ «Úº⁄ ¡’ÙÓ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ √≈¯ ‘À ÒØ’ª Á∂ «¬√ Â∑ª Á∂
«¬º’ «ÚÙ≈Ò ¯Δ√ÁΔ È‹¡øÁ≈‹ È‘Δ∫ ’ΔÂ≈ ‹≈ √º’Á∂ ‘È, ‹ÁØ∫ «’ «’√∂ ÚΔ ÍÃ’≈ ÁΔ È˜ ‹ª «ÓÙÈ ‘؉ √≈‚∂
Á∂ÙÕ √Ë≈‰ √’±Òª «Úº⁄ Ϻ«⁄¡ª Á≈ ◊º‚-Óº‚ √ÌÂØ∫ ÍÌ≈ÚΔ ¡Â∂ «’Î≈«¬ÂΔ ÂΔ’≈ ‘À ¿∞È∑ª˘ Úº‚Δ «◊‰ÂΔ
«Úº⁄ «√º«÷¡≈ Á∂ ÓΩ’∂ ÍÃÁ≈È ’Á∂ ‘ÈÕ «¬‘ ÚΔ √≈Ó≈‹’ ‘À ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ ¡≈ÂÓ-√ÈÓ≈È ˘ ÏÛ≈Ú≈ Á∂‰ Ò¬Δ
¿∞È∑ª˘ √≈‘√ Á∂ È≈Ò ‹ΔÚÈ Á≈ √≈Ó‰≈ ’‰ Ò¬Δ √ÓºÊ≈Ú≈È ÓÈØ«Ú«◊¡≈È’ Ó∞È≈¯≈ ¡Â∂ «ÚÙÚ≈√Õ
BG.A.B ¡≈¬Δ.¬Δ.‚Δ. Á≈ «¬Â‘≈√ ¡Â∂ Ò∂÷∂ ‹Ø÷≈ (History and Evaluation of IED)
ÔØ‹È≈ ÓÈ∞º÷ √ø√≈ËÈ «Ú’≈√ ÓøÂ≈Ò≈, Ì≈ √’≈ Á∞¡≈≈ «ÚºÂÍث٠¡Â∂ «¬‘ ÔØ‹È≈ AIHC Á∂ Ï≈¡Á ÚÒØ∫
√’±Ò «√º«÷¡≈ «ÚÌ≈◊ Á∞¡≈≈ Ò≈◊± ’ΔÂ≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ ÚÂÓ≈È √Óª «Úº⁄ «¬‘ Ó∞„ÒΔ «√º«÷¡≈ «ÈÁ∂Ù≈Ò¬∂ Á≈
«‘º√≈ ‘À ¡Â∂ Á∂ «‘ √ÓºÊ «ÚºÂΔ √‘≈«¬Â≈ ÍÃ≈Í √Ú «√º«÷¡≈ ¡«Ì¡≈ÈÕ
«¬‘ «‹Ò∑∂ ÷≈‰≈ ÚÒØ∫ √ÓºÊ ÷∂ √ÓÊÈ ¡Â∂ √ÚÀ-«¬º¤’ √ø◊·Èª ÁΔ «¬º’ Úº‚Δ «◊‰ÂΔ ‘À ¡Â∂ «ÏȪ ≈‹
√’≈ Á∞¡≈≈ ⁄Ò≈¬∂ ‹≈ ‘∂ √’±Òª «Úº⁄ ’øÓ È≈Ò √øÏø«Ë ’ΔÂ≈ ‹≈ «‘≈ ‘À Á∂ ±Í «Úº⁄ ⁄ø◊Δ Â∑ª Á∂ ±Í «Úº⁄
Íø‹Δ«’à¡Â∂ Ó≈ÈÂ≈ ÍÃ≈Í √Ó≈‹Õ ¡Í≈‘‹Â≈ ÁΔ ’∞Á «ÁÃÙ È∞’√≈È, È∞’√≈È, Ó≈È«√’ ÓøÁÂ≈ √∞‰Ú≈¬Δ
¡Â∂ ¡≈ÊØÍ∂«‚’ ¡Í≈‘‹Â≈Õ EF@@ Á∂ Ï≈∂ «Úº⁄ √’±Òª «Úº⁄ CF@@@ Ϻ«⁄¡ª ¿∞ºÂ∂ ÚÂÓ≈È «Úº⁄ Á∂ ¡È∞√≈
¡≈¿∞∫Á∂ ‘È ÔØ‹È≈Õ Òº◊̺◊ B@@@ √ø√≈ËÈ «√«÷¡’ª Á∂ «Ù’Ù‰ ÍÃØ◊≈Ó «Úº⁄ Ù≈«ÓÒ ’ ‘∂ ‘ÈÕ
BG.A.C ¡≈¬Δ.¬Δ.‚Δ. ÁΔ ¿∞Á∂Ù (Objectives of IED)
¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª Ò¬Δ √Ó∂«’ «√º«÷¡≈ Á∂ ’∂∫Á ÍÃ≈¡Ω«‹Â ÔØ‹È≈ (Ú≈ÒΔ¡ª) ÓÈÙ≈ «¬º’Ø «‹‘∂ √’±Òª «Úº⁄
¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª Ò¬Δ «√º«÷¡≈ Á∂ ÓΩ’∂ ÍÃÁ≈È ’‰ Á∂ Ò¬Δ, ˘ √∞«ÚË≈‹È’ ω≈¿∞‰ Á∂ ¿∞È∑ª Á∂ √’±Ò ÍÉ≈ÒΔ
«Úº⁄ ÍÃÂΔË≈‰Õ
J ¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª Ò¬Δ ÿº‡ ÚÒØ∫ ÿº‡ Ø’È Ú≈Ò≈ Ó≈‘ΩÒ ÍÃÁ≈È «¬øÈΔ ‘À «’ ¿∞‘ «Ú’≈√ ¡Â∂ «Ú’«√Â
‘Ø √’Á≈ ‘À ‘Ø Ïº«⁄¡ª ÁΔ Â∑ªÕ
J √ÓΔ √’≈ √’±Òª ˘ ◊øÌΔ ¡Í≈‘‹ Ò¬Δ ‘Ò’∂ Á∂ È≈Ò Ïº«⁄¡ª ˘ ¬∂’Δ«’ÃÂÕ
J Ó≈Â≈-«ÍÂ≈/Ì≈¬Δ √Ò≈‘’≈
J ‹ÈÙ’ÂΔ «Ú’≈√ ÁΔ¡ª ◊ÂΔ«ÚËΔ¡ª Á≈ √ÓÊÈ ’‰ Ò¬Δ ¡Â∂ «¬º’Ø «‹‘∂ √’±Ò Á∂ ±Í «Úº⁄ ˜±Δ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 245