Page 286 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI

«ÚÙ∂Ù «√º«÷¡≈

È؇ ÍÚ≈ «Úº⁄ «¬º’ È≈ÒÕ ‘≈Òª«’, Ï‘∞√ø√«’ÃÂΔÚ≈Á Úº÷≈ ’≈‰ª Ò¬Δ ¡≈ÒØ⁄È≈ ’ΔÂΔ ‘ÀÕ «¬ºÊ∂ Í∂Ù∂ÚØ∫ ÁΔ
̱«Ó’≈ Ï‘∞ ‘À Ó‘ºÂÚͱ‰ ‘ÀÕ Í∂Ù∂ÚØ∫ ÁΔ Ï‘∞√ª√«’ÃÂΔ’ ¡«Ì«Úø«È¡≈√ ‘√º’÷∂Í «¬√ Á∂ È≈Ò √ΩÁ≈ ’‰
Ò¬Δ Ó‘ºÂÚͱ‰ ‘À ÁΔ Í«’ÃΔ¡≈ «Úº⁄ Ó∞ºÁΔ¡ªÕ ◊Ò Ë≈‰≈Úª ‹Ø «ÚÙÚ≈√ √Ó∂«’ ’Á≈ ‘À Á∂ È≈Ò √ΩÁ≈

ÍÉ≈ÒΔ ‘À ‹Ø ¡º◊∂ Á∂ È≈Ò «¬º’ Ϻ⁄≈ ‘؉ Á∂ Ó‘ºÂÚͱ‰ ÿ‡È≈ Á∂ Ï≈¡Á È’≈≈ÂÓ’ «Ú⁄≈ª ˘ ‹ÈÓ Á∂
«Ú’Òª◊Â≈ √ºÏÂØ∫ ¿∞μÂÓ «ÚÙ∂Ù √ø√«’ÃÂΔ Ë≈È ’‰ Ò¬Δ «˜øÓ∂Á≈ Ó∞ºÁΔ¡ª «Úº⁄ ‘√º’÷∂Í ÚÒØ∫ «ÈºÏ«Û¡≈ ‹≈
√’Á≈ ‘À «ÚÙ∂Ù Ó≈ÈÂ≈Úª Ï∂’≈Õ «¬√ Á∂ È≈Ò, «¬‘ √ªfi≈ ’‰ Ò¬Δ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ Ò¬Δ Ò≈ÌÁ≈«¬’ ‘À, ⁄⁄≈, Ò∂÷≈
‹Ø÷≈ ’‰ Ò¬Δ ¡Â∂ «Ú’Òª◊Â≈ Á∂ ’≈‰ª Á∂ Ï≈∂ «Úº⁄ ¿∞È∑ª Á∂ «Ú⁄≈ª ˘ √ºÓfi‰ ’ΔÂΔÕ

’Δ Â∞√Δ∫ ‹≈‰Á∂ ‘Ø∫? Á∞ÈΔ¡≈ Ì «Úº⁄ √Ì, ¿∞μÊ∂ «Ú’Òª◊ Ϻ⁄Δ¡ª ˘ ÒÀ‰ ÚÒØ∫ Ï⁄È ÁΔ ’Ø«ÙÙ ’ ÁΔ
«ÁÙ≈ «Úº⁄ «¬º’ ÍëÚÂΔ ‘À ¡≈͉∂ ÍÚ≈ ¡Â∂ «⁄«’Â√’ ÚÒØ∫ Á± Â∂‹Δ ÚÒØ∫

«Ú⁄≈ «Úº⁄ ∞⁄Δ ÒÀ ‘∂ ‘È Ó≈Â≈Úª ÁΔ Í±Δ Í«’ÃΔ¡≈ «Úº⁄ √◊Ó Ì≈◊ΔÁ≈Δ
˘ ÍÃØÂ√≈«‘ ’‰ ’ΔÂΔÕ

CA.A.C «Ú’Òª◊Â≈ ÁΔ Íë’ÂΔ (Nature of disability)

«Ú’Òª◊Â≈ ÁΔ ’∞ÁÂ, ’Δ Ú≈√ÂÚ «Úº⁄ Ϻ⁄∂ Á∂ È≈Ò ◊Ò ‘À Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ ÁΔ ÍÃÓ∞º÷ «⁄øÂ≈Úª «Úº⁄Ø∫ «¬º’ ‘À
«Ú’Òª◊Â≈ Á∂ È≈Ò Ïº⁄∂Õ «¬‘ «Ú’Òª◊Â≈ Á∂ È≈Ò Ïº⁄∂ Á∂ Ó≈Â∂ «ÍÂ≈ Á∂ ÔÊ≈ÊÚ≈ÁΔ Óø‹±Δ ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’Á≈
‘ÀÕ ¿∞μÊ∂ ÁØ Í«ÁÃÙÔª «Ú’Òª◊Â≈ ‹ª ª √ͺه ‘À ‹ª √ͺه È‘Δ∫ ‘Ø √’Á≈ ‘À ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ ‹ÁØ∫ «Ú’Òª◊Â≈ ‘À
√Δ’ ±Í ÚÒØ∫ √ͺه ¡Â∂ «Ë¡≈È Á∂‰ Ò≈«¬’ ‘À, ª «¬‘ ¡≈√≈È ’‰ Ò¬Δ Ó≈Â≈-«ÍÂ≈ ÁΔ ¡√ÒΔ¡Â ˘

√ÚΔ’≈ ’‰ Ò¬Δ ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À «Ú’Òª◊Â≈Õ ‹ÁØ∫ «Ú’Òª◊Â≈ √Δ’ ±Í ÚÒØ∫ √ͺه ¡Â∂ «Ë¡≈È Á∂‰ Ò≈«¬’
È‘Δ∫ ‘À, «¬‘ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ Ò¬Δ Ó∞Ù’Ò ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À √ÚΔ’≈ ’Á∂ ‘È «’ ¿∞È∑ª Á∂ Ϻ⁄∂ ˘ √∞‰Ú≈¬Δ È∞’√≈È Á∂ ±Í
«Úº⁄ «¬√ Â∑ª Á∂ ¿∞Á≈‘‰ Ò¬Δ ’∞ºfi «Ú’Òª◊Â≈ ‘ÀÕ ÁØ ’≈‰ª ÚÒØ∫ «¬√ «Ú√ø◊ÂΔ ˘ Ú∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À: «¬º’,
«¬√˘ ¡Â∂ «‹¡≈Á≈ ¡Ω÷≈ «Ú⁄≈ ‘À «’ «¬º’ Ϻ⁄∂ ˘ ’Ω‰ È‘Δ∫ ‘Ø Ϻ⁄Δ¡ª ÚÒØ∫ Úº÷ Ú∂÷Ø «¬º’ «Ú’Òª◊Â≈ ‘ÀÕ

Á±‹≈, ¡’√ «¬º’Ø «‹‘∂ «Úº÷‰ «Úº⁄ «Ú’Òª◊Â≈ Ϻ⁄Δ¡ª ˘ ¡øÌ Á≈ ÁÙ≈ «Úº⁄ ‹ª ͱÚ√’±ÒΔ √≈Òª «Úº⁄
Ï≈¡Á «Úº⁄ ‹ÁØ∫ º’ √ͺه È‘Δ∫ ‘À, ª «¬‘ ‘À «’ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ ˘ «Ú’«√ ’ΔÂ≈ ‘À √øÒ◊È’ ¡Â∂ ◊À «Ú’Òª◊
Ϻ⁄∂ Ò¬Δ ¿∞ÓΔÁªÕ ‘≈Òª«’, Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ Á≈ ¡È∞ÌÚ ‘Ø √’Á≈ ‘À ‚ ‘؉ ¿∞μÂ∂ «¬º’ «¬º’Ø «‹‘∂ Ϻ⁄≈ È‘Δ∫ ¿∞‘ «¬º’
◊À «¬º’Ø «‹‘∂ Ϻ⁄∂ ÁΔ ¿∞∫ÓΔÁ È‘Δ∫ ‘ÀÕ ’¬Δ ’≈’ª Á≈ ’øÓ «¬√ «Ú⁄≈ Í«’ÃΔ¡≈ Á∂ «Íº¤∂Õ «¬º’ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ Ïȉ≈

«¬º’ ‹Ø‚Δ ‘À ‹Ø ¿∞∫ÓΔÁ ‘À Ò¬Δ «¬º’ √’≈≈ÂÓ’ Òº◊ «‘≈ ‘À Ϻ⁄≈ ‘À «’ ÓÈ «Úº⁄ √’≈≈ÂÓ’ «Ú⁄≈ª ˘ ÍÀÁ≈
’Á≈ ‘À ¡Â∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ ¡Â∂ ¡≈Í‰Δ √øÂ≈ÈØ∫ Á∂ Ï≈∂ «Úº⁄ √∞ÎÈ≈ Ú∂÷ √’≈≈ÂÓ’ Ì«Úº÷Õ «Ú⁄≈ª Á∂ «¬√
Â∑ª Á∂ «¬º’ Ï⁄≈Ú Á∂ ±Í «Úº⁄ ’øÓ ’Á≈ ‘À ¡Â∂ ◊À ÍÃ√≈Ó≈«È«¬Â≈ ‘≈Òª«’ √⁄≈¬Δ «¬‘ ‘À ÚÒØ∫ «¬È’≈ ’Á∂
‘È √ͺه ‘ÀÕ ‹ÁØ∫ √Δ’ «Ú’Òª◊Â≈ √ͺه È‘Δ∫ ‘À ¡Â∂ Ó≈Â≈-«ÍÂ≈ Á≈ ÍÂ≈ ⁄ºÒÁ≈ ‘À «’ ¿∞È∑ª Á∂ Ϻ⁄∂ ÿ,

√’±Ò «Úº⁄ ‹ª ◊∞¡ª„ «Úº⁄ ‘Ø Ϻ⁄Δ¡ª ÁΔ Â∞Ò‰≈ «Úº⁄ «Íº¤∂, «¬º’ √ΩÁ∂Ï≈‹Δ ÁΔ Í«’ÃΔ¡≈ «’Ú∂∫ √Ì ’∞ºfi √Δ ÁΔ
¡ÚË≈‰≈ Á∂ Ï≈¡Á «¬º’Ø «‹‘∂ Ù∞± ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª ÁΔ¡ª ‘Ò≈ª, ‹Ø ’‰ Ò¬Δ Ó≈Â≈-«ÍÂ≈ ¡≈͉∂ Ϻ⁄∂ Á∂
Ï≈∂ «Úº⁄ Ë≈È≈ ‘À, ‹Ø‚Δ ¿∞μÂ∂ ‹ÏÁ√ ÂÈ≈Ú Á≈ ¿∞√≈ΔÕ «¬‘ ÚºË ‹ªÁΔ ‘À ¿∞È∑ª Á∂ ¡º◊∂ √Δ’ ¡Â∂
Ó≈È«√’ ÏΔÓ≈ «√‘Â Ò¬Δ ‹Ø÷ÓÕ

278 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY