Page 73 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI

«¬’≈¬Δ-G: È∂Â‘Δ‰ ¡Í≈‘‹: Í«Ì≈Ù≈, «’√Óª ¡Â∂ √Á◊∞‰

ÏÁÒ √’ÁΔ ‘ÀÕ È؇

‡≈√’ Í≈ÓÏÒΔ˙ÍΔ¡≈ ’Δ ‘À?

G.E È∂Â‘Δ‰ ¡Í≈‘‹ Ϻ«⁄¡ª Á∂ √Á◊∞‰ (Characteristics of a Visually Impaired

Child)

«¬‘ ͤ≈‰ ’ÈΔ ‘Ó∂Ùª ¡Ω÷Δ ‘∞≥ÁΔ ‘À «’ Ϻ⁄≈ È∂Â‘Δ‰ ¡Í≈‘‹ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ Ì≈Ú∂∫ «’ Ï‘∞ ¤Ø‡∂ Ϻ⁄∂ √Δ’ ÂΩ
“Â∂ «ÁÃÙ‡Δ √Óº«√¡ª Á∂ √≥’∂ Á∂‰∂ Ù∞± ’ «Á≥Á≈ ‘À, Ï‘∞ Ú≈ Ϻ⁄∂ ÁΔ «È◊≈‘ ÁΔ √Óº«√¡≈ ¿∞ÁØ∫ º’ ÍÂ≈ È‘Δ∫
⁄ÒÁΔ ‹Á º’ ¿∞‘ √’±Ò È‘Δ∫ ‹≈‰ Òº◊ ‹ªÁ≈Õ TÁ≈ ¡Ó∂«’È ˙͇ØÓ∂‡«’ ¡À√Ø√Δ¬∂ÙÈU È∂ «¬‘ √≥’∂ ’ΔÂ≈
‘À «’¿∞∫ «’ «¬º’ Ϻ⁄∂ ÁΔ «√÷‰ ÁΔ Ï‹∑≈ È≈Ò H@% ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ¿∞√ÁΔ «ÁÃÙ‡Δ ΩÙÈΔ “Â∂ «ÈÌ ’ÁΔ ‘À, «¬√

Ò¬Δ ‹ÒÁΔ ÍÂ≈ Ò◊≈¿∞‰ ¡Â∂ «¬Ò≈‹ ÁΔ ˜± ‘ÀÕ
(i) ÌΩ«Â’ √≥’∂Â: ’≈√-¡º÷ª, Ï≈‘ ÁΔ Â¯ ¡º÷ª, ¡º÷ª «¬º’ Í≈√∂ ÂØ∫ Á±‹∂ Í≈√∂ ˘ ‹ª ¿∞μÍ ¡Â∂ ÈΔ⁄∂ ˘

ÿ∞≥ÓÁΔ¡ª, ‹ª ¡º÷ª ‹Ø «Ë¡≈È ’∂∫Á« ’È Á∂ Ò¬Δ È‘Δ∫ Òºÿ ‘Δ¡ª ‘؉, «¬‘ √Ì Ïº⁄∂ ÁΔ È∂Âª ÁΔ
√Óº«√¡≈ Á∂ √≥’∂ ‘∞≥Á∂ ‘ÈÕ Ï≈’Δ √Óº«√¡≈Úª ÿº‡ Íú÷ ‘∞≥ÁΔ¡ª ‘ÈÕ
(ii) Ï∂„≥◊≈͉: «¬º’ Ϻ⁄∂ ˘ «ÁÃÙ‡Δ ÁΔ √Óº«√¡≈ ‘Ø √’ÁΔ ‘À ‹∂’ ¿∞‘ «˜¡≈Á≈ ’∞⁄º‹≈ «Á÷∂Õ Ó≈ÛΔ «ÁÃÙ‡Δ

‘Ø √’ÁΔ ‘À ‹ÁØ∫ Ϻ⁄≈ «È≥Â ⁄Δ˜ª «Úº⁄ ̺‹∂ ¡Â∂ «‚º◊ ÍÚ∂Õ ¿∞√˘ ¡√Ò «Úº⁄ ⁄Δ˜ª Á∂ Á±-È∂Û∂ ‘؉
ÁΔ Í÷ «Úº⁄ √Óº«√¡≈ ¡≈Ú∂Õ ¡º÷ª ¡≈√-Í≈√ Á∂ Ï≈∂ ‹≈‰’≈Δ «Á≥ÁΔ¡ª ‘È ¡Â∂ Ì◊Ω«Ò’ √«ÊÂΔ ‘È
‹Ø «ÁÓ≈◊ ˘ √≥⁄≈ Ì∂‹ÁΔ¡ª ‘ÈÕ ÈÂΔ‹∂ Ú‹Ø∫, Ï∂„≥◊≈͉ ¿∞ÁØ∫ ‘∞≥Á≈ ‘À, ‹ÁØ∫ ¡º÷ Á±Δ ˘ È≈ Ó≈Í √’∂Õ

’Á∂-’Á≈¬Δ∫ ¤Ø‡∂ Ϻ⁄∂ ‹Ø Â∞ È‘Δ∫ √’Á∂ ¿∞È∑ª ˘ ¡√Ò «Úº⁄ «ÁÃÙ‡Δ ÁΔ √Óº«√¡≈ ‘∞≥ÁΔ ‘ÀÕ
(iii) Úº¬Δ¡≈: ’∞ºfi Ϻ«⁄¡ª ˘ ‹Ø «ÁÃÙ‡Δ √Óº«√¡≈Úª Á∂ Ò¬Δ ÿº‡ «Ë¡≈È «Ú√Â≈ «Á÷≈¬Δ «Á≥Á∂ ‘ÈÕ ‘Ø

Ϻ⁄∂ Ù≈«¬Á ‹ÒÁΔ ¡º÷ fiÍÁ∂ ‹ª Ì∂∫◊ Ó≈Á∂ ‘È ‹Á ¿∞‘ ÍÛ∑Á∂ ‹ª ‡Δ.ÚΔ. Á∂÷Á∂ ‘ÈÕ ¡’√ Ϻ⁄∂ Â∂˜
ΩÙÈΔ ÍÃÂΔ √≥Ú∂ÈÙΔÒ ‘∞≥Á∂ ‘È ‹ª ‡Δ.ÚΔ. Á∂ ’ØÒ ÏÀ·Á∂ ‹ª ÍÛ∑‰ Ú∂Ò∂ Í∞√Â’ª ˘ Ó±≥‘ Á∂ ȘÁΔ’ ÎÛ∑’∂

ÍÛ∑Á∂ ‘ÈÕ «¬√∂ Â∑ª, ¤Ø‡∂ Ϻ⁄∂ È∂Â‘Δ‰ ¡Í≈‘‹Â≈ È≈Ò √≈«¬Á «÷‚Ø«‰¡ª ˘ Ó±≥‘ Á∂ È∂Û∂ º÷Á∂ ‘ÈÕ
(iv) ¡º÷-‘ºÊ Á≈ Ó≈Û≈ Â≈ÒÓ∂Ò: ¡º÷ ¡Â∂ ‘ºÊ Á≈ Ó≈Û≈ Â≈ÒÓ∂Ò Ïº⁄∂ ÁΔ «ÁÃ√‡Δ √Óº«√¡≈ Á≈ «¬’º ‘Ø √≥’∂Â
‘Ø √’Á≈ ‘À, «¬√ ’’∂ Ó≈«Í¡ª ˘ ¤Ø‡∂ Ϻ⁄∂ ˘ ÷∂‚Á∂ √Ó∂∫ ‹ª⁄‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ Úº‚∂ Ϻ⁄∂ ‹Ø √’±Ò ‹ªÁ∂
‘È, ¿∞È∑ª ˘ ÷∂‚ª ÁΔ «’«¡≈Úª «Úº⁄ ‹ª ’Ò≈√ «Úº⁄ ’∞ºfi ÍÃØ‹À’‡ª «Úº⁄ «Áº’ ¡≈ √’ÁΔ ‘ÀÕ ¡º÷-‘ºÊ

Á∂ Ó≈Û∂ Â≈ÒÓ∂Ò «Úº⁄ Ù≈«¬Á Ù≈«ÓÒ ‘Ø √’Á≈ ‘À «¬º’ ◊∂∫Á ˘ √∞º‡‰ ‹ª Ï∞º⁄‰ «Úº⁄ Ó∞Ù«’Ò, ‹∞º‡∂ ’√‰
«Úº⁄ ‹ª ÏÒÀ’ÏØ‚ ÂØ∫ √’±Ò Á≈ ’≥Ó ’È «Úº⁄ «Áº’ÂÕ ◊≥ÁΔ «Ò÷≈¬Δ ÚΔ ¡º÷-‘ºÊ Á∂ Ó≈Û∂ Â≈ÒÓ∂Ò Á≈
√≥’∂ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ Ïº⁄∂ ‹Ø ¡≈Ò√Δ ¡º÷ª, ’Ã≈√ ‹ª ÿ∞≥Ó‰-«Î‰ Ú≈ÒΔ¡ª ¡º÷ª ÂØ∫ ◊∞˜Á∂ ‘È, ¿∞È∑ª ˘
Â≈ÒÓ∂Ò, √≥Â∞Ò‰ ¡Â∂ ‚±≥ÿΔ √±fi «Úº⁄ √Óº«√¡≈ ‘Ø √’ÁΔ ‘À, Ó±Ò ÂΩ “Â∂ «’¿∞∫ «’ ¿∞‘ ÍÛ∑≈¬Δ Ú∂Ò∂ «¬º’

¡º’ ÁΔ ÚÂØ∫ ’Á∂ ‘ÈÕ
(v) Ó≈ÛΔ ¡’≈Á«Ó’ ’≈◊∞˜≈Δ: Ϻ⁄∂ «‹È∑ª ˘ Á∂÷‰ ÁΔ √Óº«√¡≈ ‘À ¿∞‘ √’±Ò «Úº⁄ Ó≈ÛΔ ’≈◊∞˜≈Δ ÍÀ√
’Á∂ ‘ÈÕ ¡’√, ÍÛ∑≈¬Δ È≈Ò √≥Ï≥«Ë √Óº«√¡≈ ¡√Ò «Úº⁄ Ó≈ÛΔ «ÁÃÙ‡Δ ’≈‰ ‘∞≥ÁΔ ‘À È≈ «’
ÍÛ∑≈¬Δ ¡Í≈‘‹Í∞‰∂ ’≈‰Õ «¬º’ Ϻ⁄∂ Ù≈«¬Á ⁄≥◊Δ Â∑≈ ÍÛ∑ È≈ √’∂ ‹ª Ù≈«¬Á ÍÛ∑≈¬Δ √Ó∂∫ ¡≈Í‰Δ¡ª

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 65