Page 127 - DHIN501_BHASHA_VIGYAN

Hkk"kkfoKku vkSj ¯gnh Hkk"kk

uksV 5- vKku% Hkk"kk&O;kdj.k dh tkudkjh ds vHkko esa vktdy vusd 'kCn&:iksa ds izpyu py iM+s gSaA vr%
dfri; :i&jpuk Kku ds vHkko esa ,d dkj.k ds :i esa gksrh jgrh gSA bl rjg ds :i&ifjorZu fgUnh esa vfèkd
fgUnh esa vf/d feyrs gSaA bldk Hkh ,d iz/ku dkj.k gSA pw¡fd fgUnh us nwljh Hkk"kkvksa ds 'kCnksa dks vf/d vkRelkr~
fd;k gSA blfy, tc rd nwljh Hkk"kkvksa dh O;kdj.k&laLd`fr dk Kku ugha gksxk rc rd fgUnh&Hkk"kh ,slh vKkurk
dk ifjp; nsrs jgsaxsA dqN mnkgj.k fy;s tk ldrs gSa&Js"B ls Js"Brj] Js"Bre] loZJs"B] mi;qZDr ls mijksDr]
fiQtwy ls csi+Qtwy_ iwtuh; ls iwT;uh;_ lkSUn;Z ls lkSUn;Zrk_ vuqx`ghr ls vuqxzghr ,oa la;klh ls lU;klh bR;kfnA
6- cy&iz;ksx% cy nsus vFkok dFku ij tksj nsus ds fy, Hkh Hkk"kk ds :i esa ifjorZu gks tkrk gSA mnkgj.k ds
fy, dqN :i&jpuk ds uewus fy;s tk ldrs gSaµ[kkfyl ds LFkku ij ^fu[kkfyl*] f[kykiQ ds LFkku ij ^csfyykiQ*]
vusd LFkku ij ^vusdksa* ,oa bLrhiQk ds LFkku ij ^bLFkhik* bR;kfnA
7- vko';drk% vko';drk ds dkj.k vkfo"dkj dk gksuk loZfofnr ckr gSA Hkk"kk dh :i&jpuk esa Hkh bl rF;
dks Lohdkjk tk ldrk gSA Hkk"kk esa gesa tks lEizsf"kr djuk gS ;fn og lEizs"k.k ugha gks ik jgk gS rks Hkk"kk ds ml
:i dks ge cny nsrs gSa ftlesa igys ckr dgh x;h FkhA mnkgj.k ds fy, fgUnh esa dchj ,oa fcgkjh ds Hkkf"kd
uewus i;kZIr gksxsaA viuh lk/uk dh jhfr ij dchj us ^lk/w* dh txg ^lk/ks&:i pyk;k* ftldk vfHkizk; Fkk
^lk/uk*A blh rjg fcgkjh us izkd`frd lkSUn;Z dks i=k dh iafDr;ksa esa ryk'rs gq, ^i=k gh frfFk ikb;r* tSls 'kCn
:iksa dh jpuk dh gSA

uohurk&cks/ osQ dkj.k 'kCn osQ :i ifjorZu dk ikB ls brj mnkgj.k nhft,A
12-1-2 :i&ifjorZu dh fn'kk,¡

:i&ifjorZu lkekU;r;k fuEukafdr fn'kkvksa esa yf{kr fd;k tk ldrk gSµ
1- iqjkus :iksa dk yksi% :i&ifjorZu dh fn'kkvksa esa ,d fn'kk iqjkus izpfyr :iksa ds foyksi dh gSA
èofu&ifjorZu dh fLFkfr esa iqjkuk iz;ksx gksus ds dkj.k lEcU/rÙo yqIr gks tkrs gSaA ifj.kker% vFkZcks/ dh ckèkk
vkus ij lEcU/rÙo ds u;s :i tksM+ fy;s tkrs gSaA bl rjg u;s :i izpfyr gksdj iqjkus dk /hjs&/hjs ifjR;kx
dj nsrs gSaA mnkgj.k ds fy, laLd`r ds iz;ksx :i dks NksM+dj fgUnh ds iz;ksx :i us vius dks ifjofrZr dj fy;k
gSA vkt fgUnh esa rhu dkjd jg x;s gSa tcfd laLd`r esa vkB dkjd :i&ipfyr FksA blh rjg fgUnh esa nks gh
opu vkSj nks gh fyax jg x;s gSa tcfd laLd`r esa rhu opu vkSj rhu fyax ds izpyu feyrs gSaA
2- lkn`'; ds dkj.k u;s :iksa dk mn~Hko% :i&ifjorZu dh ,d fn'kk lkn`';&fof/ gSA lkn`'; ds dkj.k
lEcU/rÙo ds u;s :i fodflr gksdj vusd:irk dk ifjp; nsrs gSaA bl fof/ esa uohurk dk vkd"kZ.k jgrk
gSA fgUnh esa ijlxks± dk fodkl ;gh lkn`';&fo/ku gSA ^pfy,* vkSj ^if<+,* ds lkn`'; dk vk/kj ysrs gq, ^dhft,*
ds LFkku ij ^dfj,* dk mnkgj.k fy;k tk ldrk gSA
3- izR;; vkSj 'kCnksa esa vf/dinÙ;% :i&ifjorZu ds dqN vLokHkkfod vfHky{k.k feyrs gSa ftuds iz;ksx
tkus&vutkus cgqr ls yksx djrs gSaA vFkkZr~ ,d izR;; ds gksrs nwljs izR;; dk iz;ksx rFkk mi;qDr 'kCn ds gksrs
nwljs 'kCn dk iz;ksx yksxksa }kjk fd;k tkrk gS] tSls&^dkxtkr* ls ^dkxtkrksa*] ^vusd* ls ^vusdksa* 'kCn&iz;ksxksa esa
Øe'k% ^vkr~* ,oa ^bd* izR;; ekStwn gSaA buds lkFk Øe'k% ^vksa* Hkh tksM+dj vfrfjDr izR;; yxk;s x;s gSaA blh
rjg ^loZJs"B* ,oa ^njvly* 'kCnksa esa ^loZ* rFkk ^nj* 'kCn vf/d gSa] ijUrq :i jpuk esa ,sls Hkh vf/dinRo
feyrs gSaA

120 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY